به گزارش پایگاه خبری چهاردانگه ساری به نقل از ایسنا، علی ماهفروزی معاون سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان مازندران با اشاره به صنایع دستی لاک تراشی گفت: به دلیل نرمی چوب درختان پهن برگ به راحتی می‌توان بر روی آنان کار کرده و فرم و شکل دلخواه را ایجاد کرد. همچنین این گونه از درختان در برابر خشکی و رطوبت عکس العمل ناچیزی از خود نشان می دهند و در مقابل پیچیدگی، کج شدن و ترک خوردن مقاوم هستند.
وی افزود: در بین درختان پهن برگ، تراش و فرم دهی به چوب درختان «ون» و «آزاد» به دلیل سختی آوندهای آنان بسیار مشکل است اما ظروف ساخته شده از آنها بسیار مقاوم بوده و از کیفیت بهتری برخوردار است.
معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی مازندران تصریح کرد: ساکنان بومی منطقه از گذشته های دور به ویژگی‌های این چوبها وقوف کامل داشته و با ابزار آلاتی بسیار ساده و ابتدایی هم چون تبر، تیشه، اره، سوهان، چوبساب، مغار یا در گویش محلی (رخ)، اسکنه، رنده، رخ درشت یا دارکن، دله‌گیر (برای خالی کردن داخل ظروف)، چکش چوبی از جنس درخت شمشاد که در گویش محلی به آن (دست کما) می‌گویند این صنایع را می ساختند.
ماهفروزی ادامه داد: بومیان برای تهیه ظروف چوبی که باید محکم و مقاوم باشد از ریشه درختان بخصوص درخت افرا استفاده می کردند زیرا ظروف تهیه شده از ریشه درختان با دوام تر بوده و عمر طولانی تری داشتند.
وی افزود: برای ایجاد نقش برجسته بر روی چوبها از همان ابزار ابتدایی و ساده استفاده می‌کردند.
ماهفروزی اظهار کرد: لاک تراشی صرفاً به معنای تراش و ساخت لاک نیست بلکه با توجه به گوناگونی مصنوعات تولیدی به شاخه‌های لاک تراشی شامل ساخت جوله، کلز، لاک، قند چوله، برنج شور، شکلات خوری و در کل ظروف روستاییان، دوم قاشق تراشی شامل قاشق، کچه، کف گیر، ملاقه، کترا، آب گردان، فیه یا پارو تقسیم می شود.
وی افزود: یکی دیگر از رشته های لاک تراشی عصا تراشی است و هنرمندان لاک تراش محصولات تولیدی خود را متناسب با بازار، سلیقه مشتریان و سهولت ساخت انتخاب می‌دهند.
ماهفروزی یکی از مراحل لاک تراشی را مرحله پرداخت در لاک تراشی عنوان کرد و اظهار داشت: ظروف چوبی مانند جوله، کلز و … را برای زیباتر شدن و برای بالا بردن مقاومت چوب، پرداخت می‌کنند.
وی افزود: در مرحله پرداخت ابتدا ظرف را بر روی آتش گرم می‌کنند سپس مخلوطی از خاک زغال و ماست را بر روی بدنه ظرف مالیده و مجدداً بر روی حرارت می‌گردانند در این روش پس از اتمام کار ظرف به رنگ قرمز مایل به سیاه بسیار خوشرنگی در می‌آید.
معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی مازندران گفت: در زمینه لاک ترشی آثار ارزشمندی وجود دارد که به جراًت می‌توان گفت جزو شاهکار های منبت کاری و گره چینی متعلق به دوران تیموری است و هم اکنون نیز در مازندران می توان مشاهده کرد.
پایگاه خبری چهاردانگه نیوز: یکی از مراکز اصلی لاک تراشی بخش چهاردانگه بود. این هنر متاسفانه در حال حاضر در منطقه به فراموشی سپرده شده است.
با توجه به شرایط منطقه وجود درختان «آزاد »و «ون » فراوان و شرایط اشتغال مردم بخش چهاردانگه که کشاوری و دامپروری بود، ساخت انواع وسایل چوبی که در رندگی روزمره مردم کاربرد داشت، از رونق خوبی برخوردار بود.
با ورود مدرنیته به زندگی، کم مردم از وسایل جدید استفاده نمودند و ساخت ظروف چوبی به فراموشی سپرده شده است.
گرچه همه ی ما امروز افتخار می کنیم و این وسایل زینت افزای خانه های ما به عنوان یادگار نیاکانمان شده است.
