اوقات شرعی کیاسر
پایگاه خبری چهاردانگه نیوز: کشاورزی دیم سهمی بسیار مهمی در تولیدات محصولات کشاورزی و غذای مردم جهان دارد . در ایران نیز سطح قابل توجهی از اراضی کشاورزی به صورت دیم کشت می شود اما، سهم آن از کل تولیدات این بخش ناچیز است چراکه در کشور ما کشت دیم با معضلات و مشکلات اساسی رو به رو است. مهمترین مشکلات کشت دیم در ایران عملکرد پایین و ناپایدار، نوسانات زمانی بارش و فقر خاک ها است.
در ایران با توجه به میزان وضعیت شاخص بهره وری بارش، ایجاد باغات و مزارع گیاهان دارویی دیم بعنوان یک گزاره مطلوب جایگزین محصولات زراعی دیم مطرح می شود. ضمن اینکه جایگزینی باغ به جای محصولات زراعی دیم یکی از ابعاد مدیریت آب سبز، حفظ خاک، تغذیه آب های زیر زمینی و کاهش سهم تلفات تبخیری بارش به شمار می آید.در همین راستا یکی از ظرفیت های عظیم و در عین حال مغفول طبیعی کشور، بهره گیری از آب سبز در ایجاد باغات و مزارع گیاهان دارویی دیم در “اراضی شیب دار” با رعایت ضوابط و معیارهای فنی وتحت سامانه های استحصال و جمع آوری آب باران است که در بند ب ماده ۳۱ قانون برنامه ششم نیز به آن پرداخته شده است.
این طرح در استان هایی نظیر مازندران با استقبال خوبی روبرو شد. در این استان زمین بسیار ارزشمند است و با توجه به مساحت آن دیگر مانند گذشته زمین های هموار و قابل دسترس برای کشاورزی و باغداری وجود ندارد. به همین سبب یکی از پتانسیل های مهمی که باید به آن توجه شود همین مسئله اراضی شیب دار در این استان است که بدون استفاده رها شدهاند.
به اعتقاد بسیاری از کارشناسان جهاد کشاورزی، این زمینها که مساحتشان هم در مازندرانی که مستعد کشت گونههای مختلف و باارزش گیاهی کم نیست، فرصت مناسبی برای رونق اقتصاد کشاورزی در استان و همچنین توجه به سایر ظرفیتهای کشت در مازندران هستند؛ استانی که در بسیاری از تولیدات گیاهی و کشاورزی بین ۳ استان اول کشور قرار دارد و در بسیاری از محصولات دیگر نیز میتواند با زیر کشت بردن همین زمینهای بدون استفاده و البته کشت درست و نظارت شده، روی تولید گیاهان دارویی و گلمحمدی و برخی محصولات دیگر مانند میوههای درختان سیاهریشه حساب ویژهای باز کند.
بر اساس آمارهای وزارت جهاد کشاورزی حدود ۵۰۰ هزار هکتار از زمینهای کمبازده کشور در قالب طرح کشت در اراضی شیب دار میتواند زیر کشت محصولات باغی و گیاهی سازگار با این زمینها قرار بگیرد که از این مساحت، حدود ۱۱۰ هزار هکتار زمین شیب دار در مازندران قرار دارد. طرح کشت در زمینهای شیب دار از اوایل دهه جاری به طور جدی مورد توجه وزارت جهاد کشاورزی قرار گرفت.
کارشناسان و مسئولان وزارت جهاد کشاورزی معتقدند که تبدیل زمینهای شیب دار به باغ نه تنها در رونق کشاورزی و اشتغال این بخش موثر است، بلکه میتواند به حفاظت از عرصههای منابع طبیعی و حفظ خاک و منابع آبی هم کمک کند.
البته این طرح مخالفین خود را نیز دارد. به عقیده آنان اراضی شیبدار توان اکولوژیک برای کشت ندارند و پس از مدتی سبب افزایش سرعت فرسایش خاک خواهند شد. با این حال مسئولان وزارت جهاد کشاورزی بر این باورند که اجرای این طرح بر اساس مطالعات همهجانبه انجام میشود و تمام ملاحظات زیستمحیطی در تبدیل زمینهای شیب دار منابع طبیعی به باغ مدنظر قرار میگیرد.
برخی هم بر این نظرند که زمینخواری با این طرح رشد میکند و سودجویان با نام اشتغالزایی و تولید از این طرح برای سندسازی زمینهای بلااستفاده بهره میبرند.
اما هرچه که هست خوب یا بد، عزیزالله شهیدیفر رئیس سازمان جهاد کشاورزی مازندران از احداث چهار هزار هکتار باغ در اراضی شیب دار استان خبر داد. ۴ هزار هکتاری که میتواند برای بسیاری شغل ایجاد نماید و جلوی بسیاری از مهاجرت ها از روستا به شهر را بگیرد پس بهتر است امیدوار باشیم تا تمام ضوابط و شرایط محیط زیستی در آن رعایت خواهد شد زیرا در جهان امروز مهمتر از ایجاد شغل، پایدار نگاه داشتن آن است.
به صورت کلی افزایش تولیدات غذایی و باغی مفید و مورد نیاز و دارای ارزش افزوده، افزایش درآمد، اشتغال مولد، کاهش فقر و بیکاری، کاهش پدیده مهاجرت، افزایش صادرات و ارزآوری، مثبت تر کردن تراز تجاری، جلوگیری از تخریب، تبدیل و تغییر کاربری نامناسب اراضی زراعی و ملی، ذخیره نزولات آسمانی، برقراری بیلان مثبت آبی سفره های زیرزمینی، پیشگیری و مقابله با پدیده گرد و غبار و اثرات زیانبار آن، پیشگیری از فرسایش خاک و سیل های ویرانگر، حفظ ذخایر ژنتیکی و تنوع گونه ای، برقراری امنیت غذایی، گسترش صنایع تبدیلی ، جانبی، فرآوری و … از نتایج کلی احداث باغ در اراضی شیب دار است که از آب باران به عنوان آب سبز ” بهترین آب برای درخت کاری” به صورت مستقیم و غیر مستقیم استفاده می کند.
فرصتی که کشت این محصولاتِ دارای بازار مصرف مناسب به کشاورزی استان میدهد، با توجه به تعداد بالای دانشآموختگان بیکار در رشته کشاورزی در مازندران، میتواند بخشی از نیروی کار متخصص استان را نیز در حوزه تحصیلیشان مشغول به کار کند. مسئولان اجرای این طرح با هدف افزایش جذب نیروی کار جوان و دانشآموخته به این فعالیت و همچنین پیشگیری از مشکلات عرضه در بازار، تاکید دارند که در این زمینها باید محصولاتی که قابلیت صادرات دارند، کشت شوند./ عبارت
