سوادکوه شهر پل ها و پله ها

 

پایگاه خبری چهاردانگه: سوادکوه شهرستانی در سمت جاده فیروزکوه به مازندران است که از ترکیب و توسعه فضاهای روستایی مناطق دره ای و کوهستانی شکل گرفت. این منطقه از مناظر زیبای طبیعی، اعتدال آب وهوا و پوشش گیاهی انبوه برخوردار است.

با توجه به آثار دیدنی و تاریخی نظیر پل ورسک، غارهای مختلف و پل شاپور در شیرگاه به یکی از کانون های جذب گردشگران تبدیل شده است.

سوادکوه در سال ۱۳۹۲ و با تصویب هیات دولت به دو شهرستان سوادکوه شمالی و سوادکوه تقسیم شد.

مورخینی مانند ابن اسفندیار تا قبل از قرن دهم هجری قمری آنرا جزئی از تپورستان در ایالت فرشوادگر ذکر کرده اند که از شرق تا جرجان، از غرب تا دیار آذربایجان، از جنوب تا نواحی ری، قومس و دامغان وسعت داشت.

در شاهنامه فردوسی و اوستا آمده، سوادکوه درگذشته محل زندگی انسان های متمدنی بوده که آئین دیوسنایی داشته اند. نشانه هایی نیز از آیین میترائیسم و مهرپرستی در قرون اولیه میلادی و اواسط حکومت پادشاهان ساسانی، در این ناحیه وجود داشت.

این شهرستان با داشتن شهرهای زیبایی چون آلاشت، شیرگاه و زیرآب ، از چشم انداز کم نظیری برخوردار است.

از آنجا که دو رودخانه تلار و بابل رود از میان آن می گذرد، پلهای زیادی در این شهرستان واقع شده که قدمت یکی از آنها که اخیرا کشف شده است به دوره سامانی می رسد و چند پل دیگر نیز مربوط به دوره صفویه است .

منطقه پل سفید سوادکوه به خاطر قرار گرفتن منازل مسکونی آن در دو طرف رودخانه و در بالای تپه ها، پله های زیادی را در خود جای داده است که تعداد آنها بیش از دو هزار پله است.

نام این شهر از پلی برگرفته شده روی رودخانه ای است که از وسط شهر می گذرد. زیرا رنگ این پل به سفیدی می زند. قدمت این پل به دوره صفویه می رسد.

**ارتفاعات سوادکوه
قله امام زاده حسن در مجاورت شهر آلاشت در هشتاد کیلومتری شهر شیرگاه دارای دهکده های تابستانی بسیاری از قبیل لاکوم، لرزنه، اسپرز، گردنه سر و سدین است که در فصل گرما محل مناسبی برای گردشگری وسکونت به حساب می آید.

کوه چرات در منطقه آلاشت، قله اتابک در دهستان راستوپی، ارتفاعات ۳۵۰۰ متری دهستان ولو پی در جنوب غرب پل سفید، ارتفاعات شاراق، ارتفاعات وسو در منطقه لفور، قله خروندو در ۲۴ کیلومتری انارم، کوه استخر با ۳۶۰۲ متر ارتفاع، کوه قدمگاه، ارتفاعات گدوک شاه، قله سنگو و قله ارفع کوه در پل سفید، ارتفاعات پیاز مرک، قله امام زاده عباسعلی در منطقه ملرد و چندین کوه سر به فلک کشیده دیگر از مهمترین ارتفاعات سوادکوه به شمار می رود که موجب جذب گردشگر در این منطقه می شود.

** آبشار شوراب
آبشار شوراب در ۳۵ کیلومتری جنوب شهر پل سفید قرار دارد و آب آن در اراضی پایین دست روستای شوراب و از داخل تونل راه آهن از دل زمین فوران نموده و به وسیله کانال به خارج از تونل هدایت می شود و در مدخل تونل مذکور به پایین می ریزد. آب این چشمه و آبشار به خاطر گذر از لایه های گوگردی زیر زمین قابل استفاده نبوده و به همین دلیل شوراب نام دارد. به دلیل وجود املاح فراوان مجرا و محل ریزش این آبشار به شکل بسیار زیبایی به رنگ قرمز در آمده است. بنا بر گفته سالخوردگان در زمان جنگ جهانی دوم روسها از آن برای مصارف پزشکی بهره برداری می کردند.

**آبشار دراسله تنگه
این آبشار در ۴۰ کیلومتری جنوب غربی شهر زیراب در دهستان ولوپی و ۲ کیلومتری جنوب روستای ییلاقی دراسله واقع شده است. منطقه ییلاقی دراسله دارای آب و هوای بسیار مطبوعی است. این آبشار زیبا با آب فراوان ، گوارا و سرد در طول مسیر نیز به دلیل شیب تند زمین آبشار های کوچک و بزرگ فراوانی را پدید آورد.

 

**آبشار چلاک
آبشار چلاک با ارتفاع زیاد به شکلی به زمین می ریزد که همواره بدلیل برخورد آب با سنگهای محل ریزش دراطراف ابر بسیار زیبایی از قطرات ریز آب ایجاد می شود . این آبشار در۵۰ کیلومتری غرب شیرگاه در منتهی الیه غربی دهستان لفور در اراضی جنگلی ریکو وغوزک قرار دارد.

**آبشار گزو
در دل جنگلهای لفور آرامگاه سه برادر که به امامزاده گزو (سه تن برار) مشهور است قرار دارد. در اطراف این زیارتگاه آبشاری به طول ۴۷ متر وجود دارد که به این مکان زیبایی خاصی بخشیده و مردم نقاط مختلف استان را به سمت خود جذب می کند.

 

به این دلیل به این مکان گزو گفته می شود که در هر یک گز (واحد اندازه گیری قدیم معادل ۱۰۴ سانتی متر ) آن رود کوچکی جاری است.

 

**آبشار میانکلا
در شش کیلومتری جنوب شهر شیرگاه و چهارده کیلو متری شمال شهر زیراب در کنار جاده اصلی تهران- شمال قرار دارد و به همین دلیل همواره مسافران و گردشگران از این آبشار استفاده می کنند.

آبشار های چرات، سله بن و پلنگ دره از دیگر آبشارهای زیبای منطقه گردشگری سوادکوه است.

 

**غار اسپهبد خورشید
غار اسپهبد خورشید در حد فاصل راه آهن پل سفید وسرخ آباد در ناحیه دوآب وجود دارد. وجه تسمیه دوآب این است که دراین منطقه دو رودخانه سولا و عباس آباد به هم پیوند می خورند. جالب ترین بخش غار بناهای قسمت چپ راهرو است که نسبتا سالم مانده و با دقت درآنهامی توان به وضع معماری این دژ دیمی پی برد.
نام دیگر این غار عایشه گرگیلی دژ است.

**غار کیجا کچال
این غار زیبا در داخل ارتفاعات جنگلی مشرف به روستای پیت سرا در دوآب سوادکوه قرار دارد.محل اصلی غار در بدنه یک دیوار۶۰ متری از جنس آهک واقع شده که ارتفاع آن از سطح زمین به۲۳ متر است و سقف گنبدی آن با کف غار نیز۷ متر فاصله دارد.

این غار یک شاهکار ویک اعجاز طبیعی است وضعیت آن نیز شرایطی را پدید آورده که دسترسی به غار را غیر ممکن ساخته و تنها باتجهیزات کامل می توان به داخل آن راه پیدا کرد.

غار کیجا کچال از هر جهت شبیه غار اسپهبد خورشید است و مانند آن احتمالا مربوط به اواخر دوره ساسانی و از دژهای دفاعی اسپهبدان تبرستان در برابر حمله اعراب به منطقه و پناهگاه سلاطین و حکمرانان وقت بود.

 

**غار دیو لیلم
این غار در روستای آزاد مهر در جنوب غرب شهر زیراب واقع شده و عده ای از محققین و مورخین آن را زندان کی کاووس پادشاه پیشدادی و کیانی ایران می دانند که توسط دیو سفید وسپاهیانش در این غار به بند کشیده شد.

از دیگر غارهای دیدنی و جذاب منطقه می توان به لی پشت، زنگیان و سوت شاه اشاره کرد.

رودخانه های تلار، ولوپی، کسلیان، آلاشت یا لّلِه بند و بابل رود از مهمترین رودخانه هایی هستند که از شهرهای سوادکوه و سوادکوه شمالی عبور می کنند و به این مناطق جلوه خاصی می بخشند.

 

**دریاچه شور مست
تنها دریاچه طبیعی شهرستان سوادکوه، شورمست است که در پنج و نیم کیلومتری شهر پل سفید قرار دارد درختان کهن سال وبلند قامت توسکا در اطراف آن منظره رویایی را به وجود آورده است.

 

**پل بالو( بلو )
بالو قدیمی ترین پل مازندران است و در اطرف شهر شیرگاه قرار دارد. این پل در قرن سوم هجری مقارن با دولت سامانیان برروی رودخانه تالار در منطقه کتو دره شیرگاه به دست امام زاده ای که مزارش در روستای بورخانی لفور است، ساخته شد.

این پل در مسیر تابستانی جاده ابریشم قرار داشت و جزو آثار باستانی شهرستان سوادکوه محسوب می شود. در حال حاضر فقط پایه های این پل باقی مانده است.

**پل شاهپور
بر روی رودخانه آبتیجون در منطقه دینه چال شیرگاه در دوره حکومت صفویه احداث شد و در مسیر جاده قدیم تهران- شمال قرار داشته است.

 

این مکان همواره یکی از مکانهای تفریحی برای عموم مردم به شمار می رفته که در حال حاضر نیز هر روز به گردشگران آن افزوده می شود و در فصل های بهار و تابستان گردشگران با پهن کردن سفره ای در کنار رود و استفاده از زیبایی خاص این پل زیبا ناهار خود را مهمان سفره گرم طبیعت زیبای سوادکوه هستند.

 

**کیجا پل(پل دختر)
کیجا پِل بر روی رودخانه کسلیان (روشن او) در منطقه کلون شیرگاه واقع شده که در دوره صفویه احداث و در مسیر جاده قدیم تهران-شمال قرار داشت.

**پل شاه عباسی
پل شاه عباسی در مرکز شهر شیرگاه بر روی رودخانه کسلیان (روشن او) قرار دارد. این پل نیز مانند پل شاهپور و کیجا پل در مسیر اصلی تهران- شمال قدیم قرار داشت.

**اسبه پل(پل سفید)
در مرکز شهر پل سفید و بر روی رودخانه تالار، اسپه پل قرار دارد و این شهر را به دو قسمت تقسیم می کند و به دلیل سفید رنگ بودن به آن پل و این شهر پل سفید گفته می شود.

 

**پل ورسک
پل سفید در دوره پهلوی روی دره توسط مهندس آلمانی برای عبور قطار ساخته و در زمان جنگ جهانی دوم به پل پیروزی معروف شد. پل ورسک با دهانه ای به طول ۶۶ متر و ارتفاع ۱۱۰ متر یکی از بزرگترین شاهکارهای مهندسی طول خط آهن شمال است. یکی از منابع جذب توریست سوادکوه پل ورسک است.

شهرستان سوادکوه دارای امامزاده های متعددی چون امامزاده گزو، امامزاده شاه کلا، امامزاده محمد آل کیا، امامزاده عبدالحق، امامزاده عباسعلی است.

** محله قدیم آلاشت
محله قدیمی آلاشت، زادگاه رضا شاه سرسلسله دودمان پهلوی در۳۰ کیلومتری زیراب قرار دارد. آلاشت در منطقه ای کوهستانی و جنگلی واقع شده است. خانه های آن اغلب از خشت خام ساخته و بام آنها نیز با تخته پوش پوشانده شده است. کوچه های این محله باریک، سنگی و دارای شیب تندی هستند.

زادگاه پهلوی اول در محله پهلوان خلیل قرار دارد که ساختمان آن دراصل دو اشکوبه بوده است. این خانه امروزه به عنوان کتابخانه عمومی مورد استفاده مردم قرار می گیرد.

 

**قلعه کنگلو
این قلعه به فاصله تقریبی ۲۰ کیلومتری جنوب شرقی دوآب در نزدیکی روستای کنگلو بر بالای صخره ای قرار دارد که قسمت اعظم آن با گذشت زمان و عوامل مخرب جوی از بین رفته است. نمای خارجی قلعه را یک باروی عظیم سنگی تشکیل می دهد.

**برج لاجیم
در جنوب شرقی زیراب در شرق جاده سوادکوه به قائم شهر در منطقه ای جنگلی و در کنار روستای لاجیم، برج لاجیم قرار دارد. این اثر معماری ارزشمند متعلق به قرن پنجم هجری ، زمان تسلط آل زیار بر تبرستان است.

 

**سه خط طلا
راه آهن معروف به سه خط طلا در سه کیلومتری بعد از آبادی ورسک به سمت گدوک در ارتفاعات شمالی البرز در سمت شرق جاده خطوط راه آهن با پل ها و تونل های زیبا در سه خط به موازات هم مشاهده می شود. این خطوط برای کم کردن شیب و افزایش ضریب قدرت لوکوموتیوها به این شکل بنا شده است.

 

همچنین ایجاد یک چنین موقعیتی در کوههای بلند و با درختهایی که به این منطقه سبزی و طراوت می بخشند برای علاقه مندان به طبیعت می تواند محل مناسبی برای گردش و لذت بردن در کنار طبیعت با صفای سوادکوه باشد.

**قلعه مازیار
مازیار مقارن با دوره خلفای عباسی بر مازندران و اطراف آن حکومت می کرد و مرکز حکومتش منطقه لفور بود. اکنون باقیمانده کاخ هایش در منطقه هرمزان(مرضی دره کنونی) و ارسیوسر(آسیاب سر) و باقی مانده زندانش در روستای چاشت خوران کشف شده است.

چشمه هایی چوم چشمه گلناب دره، چلیا چشمه، سر چشمه، چهل چشمه، زرشکین چشمه،پر او چشمه، چشمه گت او، چشمه پهلم چال،چشمه شور کو و گرو از شاخص ترین چشمه های شهرستان سوادکوه و سوادکوه شمالی است که نظر هر بیینده ای را به خود جلب می کند.

 

منبع: ایرنا