منظره باورنکردنی در ایران / معرفی برج رسکت دودانگه

پایگاه خبری چهاردانگه: برج رسکت مربوط به سدهٔ ۵ه‍.ق است در بخش دودانگه ساری، روستای رسکت واقع شده است. مسیر دسترسی به آن از ساری آغاز و پس از عبور از دو راهی کیاسر و سد سلیمان تنگه به جانب غرب منحرف می‌شود که بیشتر قسمت‌های آن آسفالته می‌باشد. این اثر در تاریخ ۹مرداد ۱۳۱۲با شمارهٔ ثبت ۱۹۳به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. در سال ۲۳۱خورشیدی برابر با ۲۳۷قمری شهاب سنگی در این منطقه سقوط کرد که به نام «شهاب سنگ اسپهبد شروین» خوانده‌ شد. برخی پژوهشگران برج رسکت را یادمانی چند منظوره در نزدیکی محل سقوط این شهاب سنگ می‌دانند.

برج رسکت که در شیب تند کوهی سنگی بنا شده در سال ۴۱۳ هجری قمری ساخته شد مدفن یکی از شهریاران آل باوند است ۱۸ متر ارتفاع دارد محیط ان در پایین ۱۴.۷۶ متر است. حد فاصل‌ قسمت‌ فوقانی‌ بدنه‌ و آغاز گنبد برج‌ با مقرنس‌ کاری‌ تزئین‌ شده‌ است‌ و دو کتیبه ‌آجری‌ نیز به‌ خط‌ پهلوی ساسانی و خط‌ کوفی‌ در روی‌ آن‌ به‌ چشم‌ می‌خوردمی باشد.

برج رسکت مدوّر است با سقفی مخروطی که قطر قسمت داخل آن ۵۷/۴ متر است. لبۀ برج با ردیف مضاعفی از مقرنس های آجری مزیّن به نقوش گچبری آذین شده است. در پایین این مقرنس ها کتیبه ای با شکوه بخطّ کوفی به کمک گچبری نقش شده است. دوسوم این کتیبه از میـان رفته است. حروف کتیبه برنگ سفید بر زمینه ای به رنگ آبی جلوه گری می کند. مفاد کتیبه چنین است : «بسم الله الرحمن الرحیم.. قل هو اللّه احد اللّه الصمد لم یلد ولم یولد ولم یکن له کفواً احد. (سورۀ۱۱۲) بسم اللّه الرحمن الرحیم کلّ نفسِ ذائقه الموت …(سوره ۲۱ ،آیۀ ۳۶ ‍[ کذا فی اصل]. بالای درِ کتیبۀ دیگری که آن هم از گچ ساخته شده و بسیار آسیب دیده به چشم می خورد. این کتیبه شامل چهار سطر است که سه سطر اول و نصف از سطر چهارم بخطّ کوفی ریحان مشابه خط کتیبۀ فوقانی است و نیم دیگر از سطر چهارم بخط پهلوی است. متنی که بخط کوفی نوشته شده توسط خطی عمودی به دو بخش تقسیم شده که یکی آیات قرآنی و دیگری مطالب تاریخی است. خط عمودی دیگری نوشته های کوفی را از متن پهلوی جدا ساخته است. مفاد اولین بخش از کتیبه که بخط کوفی احتمالا چنین است : لا اله إلاّ اللّه مخلصاً محمّد رسول اللّه صادقا این جملات نشانه ایمان به اسلام است که به آن کلمات مخلصا و صادقا اضافه شده است. گرچه این دو کلمه در نوشته ها کاملا غیر معمول است ولی هنوز در ایران به هنگام بیان شفـاهی شهادتین به منظور تحکیم و تایید بیشتر به کار می رود. معنای کلمه اول « با خلوص قلب » و معنای کلمه دوم «با صداقت قلبی» است. مفـاد بخش تـاریخی با این کلمات آغـاز می شود : هـذه الـقبّه …  و بجز این چنـد کلمه چیزی بر جـای نمـانـده که بتوان خوانـد. به ما گفتند که کلمـات بعـدی لهـرمـزد یـار … اسـت، ولی قابل قبول نیست که نام کسی که این برج برای مزار او ساخته شده بدون ذکر القاب و عناوین و بلافاصله پس از کلمه قبل آورده شود. علاوه بر این اشکالات دیگری نیز وجود دارد. در خصوص تاریخ احداث بنا، به نظر می رسد که در انتهای متن کوفی آخر این حروف کلمه مائه به معنای صدها خوانده می شود ولی چیز دیگری از تاریخ باقی نمانده. با این همه اگر در مورد نام ماه که خیلی صدمه دیده ولی ظاهرا شوال خوانده می شود یقین حاصل کنیم با توجه به فاصله کمی که میان کلمه شوال و مائه باقی می ماند می توان گفت که تاریخ سال دقیقا اربعمائه (۴۰۰) است. در واقع از نظر شکل معماری بنا، این تاریخ نمی تواند ۳۰۰ یا ۵۰۰ باشد

پیشنهاد ویژه

علاوه بر دیدن برج رسکت که بنای تاریخی است و برای علاقمندان به تاریخ ایران و آثار تاریخی می تواند جذاب باشد در طول مسیر یعنی از ساری تا برج رسکت شما شاهد مناظر زیبایی خواهید بود همچنین می توانید به جاذبه های توریستی دیگر مثل سد سلیمان تنگه (سد ساری یا رجایی) نیز سری بزنید.