انسان موجودی است که به صورت غریزی و فطری نیازهای جسمی و روحی فراوان دارد یکی از نیازهای انسان تشکیل خانواده است، خداوند متعال در آیه ۱۱ سوره فاطر مرحله زوجیت را از اساسی‌ترین مراحل آفرینش ذکر می کند و می فرماید: “وَاللَّهُ خَلَقَکُمْ مِنْ تُرَابٍ ثُمَّ مِنْ نُطْفَهٍ ثُمَّ جَعَلَکُمْ أَزْوَاجًا” خداوند شما را از خاک آفرید، سپس از نطفه، آنگاه شما را به صورت همسران یکدیگر قرار داد.
بدیهی است اهمیت مسأله “زوجیت” برای تداوم و تکثیر نسل انسان است، اگر زوجیت و تشکیل خانواده نبود انسانی وجود نداشت، همه آثار وجودی انسان در سایه تشکیل خانواده است، از این رو در قرآن در آیات متعدد به اهداف تشکیل خانواده اشاره شده است.
۱- بقاء و تداوم نسل :
حبّ بقاء و نیاز به جاودانه ماندن اقتضاء می کند که زن و مرد برای تداوم حیات خویش تشکیل خانواده داده و برای داشتن فرزند ازدواج کنند، از نظر قرآن آفرینش همسر و ضرورت تداوم و بقاء نسل انسان یکی از اهداف تشکیل خانواده است. وَمِنْ آیَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ أَزْوَاجًا ،از نشانه های خدا این است که همسرانی از جنس خودتان آفرید (روم آیه ۲۱)
۲- رسیدن به کمال :
خداوند متعال مرد و زن را به گونه ای آفریده که مکمل یکدیگرند از این رو تا خانواده تشکیل ندهند به کمال نمی رسند قرآن می‌فرماید:”هُنَّ لِبَاسٌ لَّکُمْ وَأَنتُمْ لِبَاسٌ لَّهُنَّ” زنان لباس شما هستند و شما لباس آنهائید. تعبیر به لباس یکدیگر کنایه از این است که ،
در کنار هم می توانید همدیگر را کامل کنید، از همین رو پیامبر(ص) فرمود: “مَن تَزَوَّجَ فقد أحرَزَ نِصفَ دِینِهِ” هرکس ازدواج کند نصف دینش را حفظ کرده است.
۳- تامین نیازهای جنسی :
در وجود انسان غرائز گوناگونی وجود دارد، یکی از غرایز انسان غریزه جنسی است، کنترل صحیح این غریزه تنها با ازدواج امکان دارد، مرد و زن هر کدام نیاز جنسی یکدیگر را برطرف می سازند و با تشکیل خانواده جلو ی روابط ناسالم جنسی گرفته می‌شود.
۴- آسایش و آرامش :
زندگی مجردی هر کدام از زن و مرد سراسر وحشت، اضطراب و افسردگی است، خداوند زن و مرد را بگونه ای آفریده است که هر کدام در کنار یکدیگر احساس آرامش می کنند قرآن می فرماید: “وَمِنْ آیَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ أَزْوَاجًا لِتَسْکُنُوا إِلَیْهَا” از نشانه های خدا این است که از خود شما برایتان همسرانی آفرید تا در کنار هم آرامش پیدا کنید. (روم/۲۱)
۵- تامین نیازهای عاطفی :
یکی از نیازهای اساسی انسان نیازهای عاطفی است، همانند، محبت ، مهربانی، عشق و۰۰۰ انسان در هر سن و در هر مرحله‌ای از حیات خویش به محبت و مهربانی نیاز دارد، خداوند خانواده را کانون محبت و مودّت قرار داده قرآن می فرماید: “وَجَعَلَ بَیْنَکُمْ مَوَدَّهً وَرَحْمَهً ” خداوند بواسطه ازدواج میان شما مودت و رحمت نهاد.
مودّت یعنی دوستی عمیق و پایدار ، رحمت یعنی مهر و محبّت
۶- تشکیل جامعه سالم :
انسان موجودی اجتماعی است باید در اجتماع زندگی کند، انسان نمی‌تواند به تنهایی تمام نیازهای خودش را برطرف کند، باید هر کسی در جامعه مسئولیتی را بپذیرد تا امور انسان پیش برود، مثلاً یکی نانوا باشد دیگری مغازه‌دار ، سومی بافنده، چهارمی صنعتگر، پنجمین کشاورز همینطور، هر یک از انسان‌ها باید شغلی و کاری را انجام بدهند تا انسان بتواند به حیات خودش ادامه بدهد، این زنجیره متصل به هم تنها در سایه تشکیل خانواده بوجود می‌آید و تنها در پرتو خانواده به حرکت خود ادامه می دهد ،تشکیل جامعه سالم متوقف بر تشکیل خانواده است
بنابراین هدف اصلی تشکیل خانواده، بقاء نسل، تأمین نیازهای جنسی و نیازهای عاطفی، تأمین سلامت روحی و روانی، رسیدن به آرامش و کمال است.
سیداحمد میرعمادی
استاد سطح عالی حوزه علمیه
