مديريت شهري، تعويض يا اصلاح؟
وجود فرهنگ تعويض به جاي فرهنگ ترميم و اصلاح ، رسمي بسيار زيان بار در سطح مديريت كشوري از جمله در حوزه مديريت شهري ما حاكم كرده است و آن هم اين است كه شوراهاي منتخب اولين و بعضا تنها وظيفه خود را تعويض شهردار مي دانند .
اما خوشبختانه اين فرهنگ در حال گذار از مرز و بوم ماست و مردم ما همين روزهاي اخير ، نخستين اثر ثبات مديريت را در فوتبال ملي خود شادمانه شاهد بودند.
نگاهي گذرا و منصفانه به تجربيات مديريت شهري و ارتباط ثبات نسبي در پست شهردار ، نشان ميدهد هر گاه اين ثبات نسبي برقرار بوده ، حجم و نوع كارهاي انجام شده در سطح شهر نيز در هر سال به طور چشمگير ارتقا داشته است.
نگارنده در بازرسي عملكرد شهرداري هاي مختلف از جمله شهرداري تهران و سازمان هاي وابسته و شهرداري هاي شهرهاي گلستان و مازندران ، به وضوح شاهد بوده ام كه پيشرفت پروژه هاي عمراني و فرهنگي اين شهرها نه در زمان مديران با تجربه و تحصيل كرده بلكه در زمان ثبات مديريت ، بسيار چشمگير بوده است . دليل اين امر اين است كه وقتي مديري جايگاه خود را بلند مدت نداند ، هيچ گاه حاضر نيست ريسك كند و از عملكرد خود به حساب مديران آينده پس انداز كند . اميد به تداوم مديريت ، از مهمترين انگيزه هاي عملكرد خوب و تلاش هر مديري خواهد بود.
در شهر ما هم هر نگاه منصف و بي طرفي متوجه مي شود كارهايي كه در چند سال گذشته در كياسر شده ، چه از نظر حجم و چه از نظر نوع كارها ، در كل سال هاي پس از انقلاب بي سابقه بوده است. چه خوب است نگاهي عقلاني به موضوع تعويض شهردار داشته باشيم . آنچه كه ما از بيرون زمين بازي مي بينيم و ايده هايي كه روي كاغذ يا در ذهن ما ، كارگشاي مشكلات شهر هستند ، در عمل ، پاسخگوي نيازهاي شهري نيستند.
شهردار يك شهر ، نه بايد عقل كل و نه منجي مشكلات شهر تلقي گردد . هر كس با هر توانايي ، پتانسيلش محدود به دانش و تجربه خودش خواهد بود. تعويض شهردار به خودي خود هزينه هايي به همراه خواهد داشت كه اجتناب ناپذير آن وقفه چند ماهه در أمور شهري است كه بدليل مدت زمان لازم براي آشنايي و عادي شدن اوضاع لازم است. مقاومت منفي كاركنان دو برابر مديريت جديد ، امري عادي و متداول در سازمان هاي ماست كه هزينه هاي خاص خود را دارد.همچنين از دست دادن تجربه هاي چندين ساله شهردار قبلي و ارتباطاتي كه ايجاد كرده است ، از ديگر هزينه هاي غير قابل إغماض تعويض است.
ضمن آن كه تعويض مديريت شهر ، ريسك بزرگي به همراه خواهد داشت و آن اين است كه : اگر شهردار جديد با همه تحصيلات و تجربه احتمالي ، اصلا مناسب تصدي پست شهرداري نباشد ، آن وقت آيا بايد آزمون و خطا و هزينه هايش گزافش را تكرار كنيم؟ بنابراين ايجاد ساز و كاري مناسب كه دو منظور زير را برآورده كند ، جايگزيني كارآمد و اثربخش براي مديريت شهري خواهد بود:
ايجاد ساز و كاري مناسب براي دريافت ، بررسي و حسب مورد اجراي انتظارات محض ، ايده ها ، پيشنهاد ها و كمك هاي فكري و حتا كمك هاي مالي شهروندان . همراه با ايجاد فضاي مشاركت و مسئوليت پذيري شهروندان . چرا كه هيچ برنامه شهري ، بدون همراهي و كمك شهروندان ميسر نخواهد شد.
ايجاد جرگه اي از نخبگان و صاحب نظران براي تدوين راهبردهاي كلي و مهمتر از همه نظارت بر عملكرد عقلاني شورا و شهرداري و گزارش مستمر به شهروندان
به ياد دارم در زماني كه اولين دوره هاي شوراهاي شهر و روستا (دهه شصت) در كياسر فعاليت مي كردند ، جلسات مردمي متعددي در تكيه برگزار ميشد . در آن سال هاي سخت ، مردم براي أمور شهري هم از مال خود مايه مي گذاشتند و هم در انجام پروژه ها دست به بيل مي شدند . در همان سال ها بود كه در بحران جنگ و كسري بودجه ها ، يكي از بزرگ ترين و مشكل ترين پروژه هاي آب رساني از جوان كلا به كياسر به خوبي انجام شده بود . و اين مهم جز با رعايت مفاد ٢ بند بالا به علاوه حسن نيت و پشتكار نبوده است .
عنايت به اين نكته هم ضروري است كه نبود پيشينه كاري يا تحصيلات مرتبط با أمور شهري در تقريبا تمام اعضاي محترم ، نشان مي دهد انتخاب مردم “اعتماد محور ” بوده و اين رويكرد مردم ، مسئوليت اعضاي محترم شورا در پاسخ به اين اعتماد را سنگين تر كرده و لزوم تصميمات محتاطانه و شور پذيري فرا جرگه اي اعضا را تصريح مي كند. چرا كه در چنين حالتي ، نظرات اعضاي محترم در باره أمور شهري ، نه يك نظر تخصصي كه يك سليقه شهروندي محسوب مي گردد و براي اعمال نظرات تخصصي ، گريزي جز راه دادن نظر كارشناسان به جرگه شورا نخواهد بود .
نظر پاک تواند رخ جانان دیدن
که در آیینهْ نظر ، جز به صفا نتوان کرد
مشکل عشق نه در حوصله دانش ماست
حل این نکته بدین فکر خطا نتوان کرد ( حافظ )
به اميد آباداني شهرمان
نویسنده: سید حسن مرتصوي كياسري
به نام خدا
به نظر شما از این که هیچ یک از اعضای شورای یک شهر دوباره به مرحله جدید راه نمی یابند آیا پیام واضحی بر ضعف عملکرد و با منصفانه تر بگوییم، عدم رضایت از برنامه های دوره چهار ساله پیشین نیست؟!.
اگر در هر کشوری پیشرفته ای این آراء به دست می آمد لاجرم تعیین شهردار نیز در آن منطقه به انجام می رسید. البته این موضوع هیچ خدشه ای به میزان زحمات حداکثر کلیه اعضای محترم شورای قبل و همچنین شهردار دوره قبل و حال حاضر را ندارد. این روند دموکراسی است که بر اساس میزان آرای مردم سمت و سوی تغییر و تحول شکل بنیادین و گاها همانند شهر ساری یکنواختی را دنبال می نماید که در هر دو حالت نماینگر تمرکز و اقبال مردم از آرای شهردار و یا اعضای محترم شهر و یا همچنین عدم استقبال از آن ها است.
سلام . ممنون از توجه شما . اگر به تركيب نامزدهاي دوره پيش و آرا آن ها را بياد آوريم مي بينيم تقريبا همه كساني كه شركت كرده بودند انتخاب شدند. لذا بجز حاج آقا آهنگري كه راي بسيار بالايي داشتند ، بقيه إلزاما انتخاب شده بودند ؛ به اين معنا كه ضمن احترام به ايشان ؛ انتخاب واقعي مردم نبودند .يك عضو هم كه از دوره پيش انتخاب شده آقاي آهنگري هم كه اثر گذارترين عضو شورا در تصميمات ، تلاش ها و بويژه در معرفي و انتخاب شهردار فعلي بودند ، اين دوره اصلا نامزد نشدند .لذا بدليل عدم شركت همه اعضاي پيشين ، شاخص مورد نظر شما اصلا موضوعيت ندارد . از طرفي ما بايد بين ويژگي هاي فردي شهردار و عملكردش بعنوان شهردار تمايز قائل شويم . همچنين بين مسائل شخصي و جمعي . خانواده خود ما بيشترين زيان شخصي را در اثر تصميمات شورا و شهردار (در رابطه با زمين هاي تعريض ورودي) ديده است ، اما اين در نهايت به نفع جمعي ، منتهي شده و بايد بين اين دو موضوع تمايز قائل شد .ضمن اين كه افراد انتخاب شده هم از افراد خوشنام كياسر هستند و اصلا اين متن به اعضاي جديد جسارتي نداشته است . هدف اين نوشتار فقط يادآوري زيان هاي تعويض است ، به ويژه اگر خود تعويض هدف باشد . همان طور كه در متن اشاره شد يك مقايسه ساده و منصفانه ، كافي به مقصود خواهد بود . مجددا از توجه شما تشكر مي كنم
با سلام
من خیلی متوجه منظور شما نشدم.
با این حال آن تعداد از اعضای محترم شورا چه در دوره پیشین و چه در دوره اخیر که به شکل مجدد کاندیدا شده بودند رای نیاوردند. با نگاهی به شهرهایی که در داخل کشور ما و یا خارج کشور مشخص است هنگامی که تیم محترم اعضای شورا تغییری اساسی می یابد، به همان نسبت شهردار نیز تغییر می کند، مگر آن که نقطه نظرات و برنامه های شهردار محترم با اعضای محترم شورای آن شهر همسان باشد.
این یک اصل کلی است. جوامع دمکراتیک از این قاعده پیروی می کنند که شکل کلی آن را در بحث تیم های تشکیل دهنده کابینه در کشورهای آمریکا، فرانسه و در حال حاضر کشور انگلیس ملاحظه می کنیم. اصولا برای برنامه های جدید لاجرم می بایست از این تغییر استقبال نمود.
در ارتباط با بحث میزان تعریض بیش از حد مجاز جاده ورودی کیاسر یک بحث کارشناسی است که چنانچه ادله اشکالات آن قابل اثبات است. این وظیفه شورای جدید و تیم جدید مدیریتی است که باید به آن بپردازد. همچنین یک بحث حقوقی باقی است که می بایست اطلاع رسانی شود به شکلی که اهالی معترض برای رسیدن به حق خود در ارتباط با مابه تفاوت خرید زمین می بایست دادخواست حقوقی بدهند ولی چنانچه دادخواست کیفری انجام شود، به هیچ نتیجه ای نخواهند رسید.
فراموش نسازیم ماهی را هر وقت از آب بگیریم تازه است.
مقاله شما به جنبه مثبت خوبی اشاره دارد و آن نیز عدم شتاب زدگی و تعریف ادله کافی برای ایجاد هرگونه تغییر چه به لحاظ مدیریتی و یا دیگر برنامه ریزی های توسعه ای و یا اجرایی است اما با این حال ادامه اصرار بر آن چه به عنوان عدم تغییر شهردار از سوی نویسنده و یا اصرار ورزیدن بر تغییر شهردار محترم از سوی دیگران تلقی مثبت از فرآیند نتیجه گیری این بحث نیست.
صلاح مملکت خویش خسروان دانند.
انتقادی برای این شرح وارد است چرا که کم نیستند افرادی از اعضای شورای اسلامی در بخش های مختلف کشور که وقتی می بینند رای نمی آورند، از شرکت نمودن انصراف می دهند.
انتخاب واقعی مردم همان نتایج آرای مردم است. اگر ایرادی نیز باشد بر همان تعداد افرادی است که خود را مستحق بهتری می دانند ولی در انتخابات شرکت نمی کنند،. قضاوت سخت است حتی با افزایش داوطلبان شورای قبل نیز از کجا معلوم که 80 درصد همین افراد در دوره قبل ورود نمی یافتند؟!.
در ارتباط با تعریض جاده نیز شما باید اصل را بر علمی بودن و یا غیرعلمی بودن این تعریض بگذارید چه در غیر این صورت هرگونه منفعتی در دراز مدت مشکلات بیشتری را فرآهم خواهد کرد.
به عنوان نمونه شما به این موضوع فکر کردید که وقتی چهار کیلومتر 4 تا 5 بانده شد و این میزان تعریض نیز علمی نبود ادامه مابقی مسیر در شهر و خروج آن با چه تبعات اجتماعی و عدم همکاری همراه خواهد شد؟!.
سلام دوباره .١)هدفم از بحث تعريض ، ارايه نظر درباره درستي يا نادرستي آن نبود چرا كه بفرمايش شما يك نظر كارشناسي مي يابد . صرفا از اين بابت عرض شد كه بحث منافع شخصي با منافع شهري در إظهار نظر و تصميم گيري متمايز شود ٢) چكيده غرض از عرض جسارت در اين نوشتار ، همان پرهيز از هدف قرار دا ن تعويض بود . برخي از نامزدها حتا قبل از ورود به گود شهرداري و اطلاع از موانع كار ، بحث تعويض شهردار را تلويحا تبليغات خود قرار داده بودند . در صورتي كه شهردار مي بايست مجري انتظارات معقول شورا باشد و چه بسا انتظارات اعضاي پيشين توسط شهردار براورده شده باشد . بنابراين قبل از اين كه انتظارات جديد شورا طرح و فرصت برآورده شدن آن به شهردار داده شود ، هر گونه طرح يا تصميم در خصوص تعويض شهردار ، سليقه محور و حتا شايد مغرضانه باشد . منطق مي گويد چه گزينه اي بهتر از كسي كه سيستم را مي شناسيد و داراي پشتكار است . اما در خصوص صلاح كار نيز بايد عرض كنم همه شهروندان مانند شما دو عزيز (كه واقعا غير مغرضانه و منطقي نظر داده ايد ) در تصميمات شهري مسئول و ذي صلاح هستند . اما تصميم نهائي با شوراي محترم است كه الحمدلله از دوستان خوشنام و خوش فكر هستند . اما اگر تصميم هايي مبتني بر آزمون و خطا گرفته شود واقعا چه كسي مسئول جبران خواهد بود . اگر شورا تصميماتش را زير ذره بين شهروندان ببيند ، قطعا روند تصميم گيري هايش متفاوت خواهد بود . با سپاس دوباره از تبادل نظر شما
سلام منم با نظرتون موافقم درسته داشتن تحصیلات برای برخی جوانب لازم و ضروری به نظر می رسد اما تجربه نشان داده مهمتر از آن تجربه و عمل کردن است یعنی باید بتوانند در جهت اهدافی که باعث ترقی و پیشرفت شهرمون هست گام بردارند و این مهم قطعا نیازمند زمان است قطعا با تعویض های متوالی شهردار یا … نمی توانیم به اهداف مهمی که داریم دست یابیم . یک مسئول توانمند و مردمی می تواند از مردمش کمک بگیرد و دنبال بهانه هایی که شاید اکثر مسئولین برای رهایی و یا دلیل تراشی ها برای انجام ندادن وظایف خود استفاده می کنند ،نرود . مردم این شهر بارها امتحان خود راپس دادند و نشان دادن که میتوان به آن ها تکیه کرد . با این نظرتون که تعویض های پی درپی نمی تواند ما را دررسیدن به اهداف بلند مدت یاری کند،موافقم البته قطعا این مسئله هم در آن قطعیتی وجود ندارد گاهی تعویض بهترین راه است . به نظرم در شهرهایی مثل کیاسر ما نیازمند مسئولین و به خصوص شورای دلسوز و کارکشته هستیم کسی که واقعا قلبش برای این منطقه و مردمش بتپه و واقعا با جان ودل بخواد که کاری انجام بده که مردم وضعیتشون خیلی بهتر از اینا بشه نه اینکه برای مقام یا هر چیز دیگه ای وارد این امر بشوند مشکلات در کیاسر کم نیست از نظرم کسی که قبول کنه که مسئولیتی را در حوزه ی شهری داشته باشد قطعا مسئولیت سنگینی به دوش خواهد داشت و باید پاسخگوی وجدان خود باشد . ممنون از شما آقای مرتضوی