پایگاه خبری چهاردانگه نیوز: وجود بحران آب در ایران و تشدید آن در مناطق مرکزی چند سالی است که فکر انتقال آب را در ذهن مسؤولان آبی انداخته اما طی این سال‌ها صادر نشدن مجوز از سوی سازمان محیط زیست موجب به تأخیر افتادن این طرح شده است. در این میان، سمنان یک از استان‌هایی است که با بحران آب دست و پنجه نرم می‌کند و به گفته مسئولان همه راه‌ها برای رها کردن این استان از شر بی‌آبی مورد بررسی قرار گرفته و در نهایت سناریوی انتقال آب از خزر انتخاب شده است.
در این راستا، آذرماه سال گذشته رئیس جمهور کشورمان در سفر استانی به سمنان، حجت را در این زمینه تمام کرد و گفت: «از نظر دولت مشکلات انتقال آب از شمال ایران به استان سمنان بر طرف شده و کارهای مطالعاتی مربوط به آن نیز انجام شده است. اگر سرمایه‌داری بخواهد برای انتقال آب از شمال به مرکز کشور از جمله استان سمنان اقدام کند، دولت آمادگی را دارد تا امکانات لازم را در اختیار او قرار دهد.»
پس از آن عیسی کلانتری- رئیس سازمان حفاظت محیط زیست گفت: «انتقال آب از دریا به داخل سرزمین برای برطرف کردن نیاز آبی مصرف‌کنندگان صنعتی، آب شرب و بهداشت مردم در صورت نیاز و با رعایت ضوابط زیست‌محیطی از نظر من بلامانع است و با توجه به اینکه انتقال آب برعهده وزارت نیرو است و محیط‌زیست وظیفه دارد بر نحوه انتقال آب نظارت داشته باشد که حداقل خسارت به محیط‌زیست وارد شود، تلاش خود را در این حوزه خواهیم کرد.»
به گفته وی «دریای مازندران ۸۰ هزار میلیارد مترمکعب آب دارد؛ آبی که برای انتقال در نظر گرفته شده در حدود ۱۰۰ میلیون مترمکعب است یعنی یک هشتصد هزارم آب دریا. اینکه می‌گویند آب شور می‌شود، اشتباه است، چراکه مقدار شوری آن ۲ در ۱۰ هزار درصد است، یعنی در حدود صفر است، اما از این آب می‌توانیم آب شرب و صنعت را در استان سمنان تأمین کنیم. به افرادی که مدعی هستند که آب دریای مازندران به دلیل انتقال آب کم می‌شود، باید بگویم که ۱۰۰ میلیون مترمکعب در مقابل ۸۰ هزار میلیارد مترمکعب در حد صفر است.»
کارشناسان چه می‌گویند؟
این طرح از آن زمان تا کنون نظرات موافق و مخالف بسیاری را یدک می‌کشد. برخی کارشناسان بر این باورند که اجرای چنین پروژه‌ای باید با در نظر گرفتن تمام ابعاد محیط زیستی، اجتماعی و اقتصادی صورت گیرد که انجام چنین مطالعاتی نیز حداقل به شش سال زمان نیاز دارد. آن‌ها می‌گویند با توجه به اینکه با هر یک تن آب که انتقال می‌یابد، سه تن نمک از این طریق بازگردانده می‌شود، لازم است که تمام جنبه‌های محیط زیستی برای اجرای این طرح مورد توجه قرار گیرد.
همچنین تاکید دارند که علاوه بر در نظر گرفتن تبعات زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی این کار باید به آثار توزیع درآمدی نیز توجه کرد، چرا که وقتی ارزش‌گذاری صورت گیرد، می‌توان در چارچوب‌های منفعت هزینه، شاخص‌های اقتصاد مهندسی طرح را ارزیابی کرد و از این طریق نسبت منفعت به هزینه را مورد سنجش قرار داد. باید به این مساله نیز توجه کرد که انتقال آب موجب از بین رفتن حیات بخش و جنگل‌ها می‌شود، لذا باید به تمام ابعاد این مساله توجه کرد.
کمیته فنی اداره کل منابع طبیعی مازندران با طرح انتقال آب خزر به کویر مخالفت کرد، این مخالفت که به دنبال بازدیدهای میدانی و جلسات متعددی رخ داده است در آخرین بازدید میدانی هفته گذشته از مسیر عبور خط لوله انتقال اب خزر از روستاهای منطقه خطیرکوه و قلب جنگل های هیرکانی به نقطه نهایی خود رسید.
در نامه کمیته فنی اداره کل منابع طبیعی مازندران بارها بر تخریب جنگل های هیرکانی در مسیر لوله گذاری در صورت اجرای این طرح مخرب تاکید شده است.
در بخشی از صورتجلسه کمیته فنی اداره کل منابع طبیعی مازندران با طرح انتقال آب خزر به کویر تاکید شده است: « عطف به نامه ۶۱۴۲/۹۸ به تاریخ ۹/۶/۹۸ در پی بازدید مشترک از مسیر اجرای پروژه انتقال آب خزر به سمنان، بازدید مشترکی توسط اعضای کمیته فنی این اداره کل و کارشناسان دفتر زیست‌گاه‌ها و امور مناطق سازمان حفاظت محیط زیست کشور، کارشناسان اداره کل حفاظت محیط زیست استان مازندران و تیم کارشناسی وزارت نیرو و شرکت مهندسی مهاب قدس انجام و موارد ذیل جهت هر گونه اقدام مقتضی ایفاد می‌گردد.»
همچنین در ادامه آمده است: «در طول مسیر پیشنهادی جهت انتقال آب تعداد ۵ ایستگاه پمپاژ در حوزه استان مازندران پیش بینی گردیده؛ به طوری که هیچ گونه مطالعه و نقشه قابل بررسی جهت نحوه انتقال نیروی برق به ایستگاه های مذکور در مناطق جنگلی ارائه نگردید.»
در قسمت دیگر گزارش کمیته فنی می خوانیم:« بررسی نقشه ارائه شده و تدقیق آن با اظهارات تیم کارشناسی وزارت نیرو و شرکت مهندسی مهاب قدس در برخی نقاط منطبق بر مسیر لوله نفت موجود بوده که قابلیت اجرایی ندارد.»
در بخش دیگری از این گزارش با تاکید بر تخریب جنگل‌های هیرکانی آمده است:«با توجه به اینکه در برخی نقاط مسیر انتقال لوله آب، بیشتر از ۱۱ کیلومتر از مسیر پیشنهادی از حاشیه جاده‌های جنگلی عبور می‌نماید که در صورت اجرای پروژه تخریب زیادی در پوشش جنگلی ایجاد می نماید. با توجه به اظهارات کارشناسان وزارت نیرو و شرکت مهندسی مهاب قدس مبنی بر انتقال آب دریای خزر به سمنان با لوله به ابعاد به قطر ۲ متر در زمان بازدید میدانی و حریم ناشی از آن، انجام پروژه موجب تخریبات غیرقابل جبرانی بر پوشش جنگلی مناطق هیرکانی به عنوان میراث طبیعی کشور وارد می نماید.»
همچنین در گزارش کمیته فنی اداره کل منابع طبیعی مازندران با بیان اینکه بسیاری از نقاط مسیر پیشنهادی مورد نظر رانشی بوده تاکید شده که « هیچ گونه تمهیدات ومطالعاتی درباره نحوه انتقال در این مناطق و تثبیت مسیر ارائه نگردیده است؛ به طوری که در صورت اجرای پروژه و انتقال آب با لوله به ابعاد ۲ متر و لرزش ناشی از انتقال آب، شدت لرزش و رانش در این مناطق به شدت افزایش خواهد یافت.»
در ادامه این گزارش آمده است:« با توجه به حجم قابل ملاحظه عملیات خاکبرداری و خاکریزی جهت حفر کانال، هیچگونه اطلاعات و تمهیداتی جهت نحوه مدیریت این منابع خاکی در فاز مطالعات ارائه نگردیده است. با توجه به عدم دقت نقشه رقومی در طول مسیر و عدم اطلاعات کافی کارشناسان وزارت نیرو و شرکت مهندسی مهاب قدس، در بسیاری از نقاط مسیر به دلیل عدم پیمایش زمینی در مطالعات ارائه شده، سطح دقیقی از میزان جنگل ومرتع ارائه نگردیده است.»
و در بخش دیگر این گزارش تاکید شده که « شرکت ملی خطوط لوله مخابرات و نفت ایران، طی درخواست هایی مبنی بر انتقال لوله ۱۲ اینچ فراورده های نفتی که از عرصه های جنگلی و غیرقابل دسترسی عبور می نماید به این اداره کل ارائه نموده به طوری که کمیته فنی این اداره کل طی صورتجلسه ای با انتقال لوله در مسیر مورد نظر، در حریم لوله نفت، موافقت نموده است که موضوع از سوی شرکت ملی لوله مخابرات و نفت ایران در حال پیگیری می باشد.»
در انتهای این گزارش که به امضای سیدمحسن موسوی تاکامی مدیرکل منابع طبیعی وآبخیزداری مازندران رسیده، نظر نهایی این کمیته فنی مبنی بر مخالفت صریح در گزارش ها و بررسی های گذشته با پروژه انتقال آب خزر نیز یاداوری شده است:« پروژه انتقال آب خزر به سمنان نیز در سنوات گذشته در صورتجلسه شماره ۶ مورخ ۴/۲/۹۲ و شماره ۴ مورخ ۱/۴/۹۴ کمیته فنی این اداره کل به دلیل تخریب زیاد به جنگل های خزری مورد تایید قرار نگرفت.»
