53 هفته پس از سیل، یادم تو را فراموش + فیلم

اصطلاح “سیل استثنایی قرن” از زبان محمدباقر نوبخت معاون وقت رئیس جمهور که در بازدید از مناطق سیل زده غرب این استان عنوان شد، شاید بهترین تعریف از میزان گستردگی خسارات و حجم آوار موجود  بود.

به گزارش پایگاه خبری چهاردانگه، به نقل از ایسنا، ثبت 313 میلیمتر بارش تنها ظرف 16 ساعت منجر به سیلی با دبی 250 مترمکعب در ثانیه شد که به گفته کارشناسان در 180 سال گذشته بی‌سابقه بود. شهرستان‌های رامسر، تنکابن، عباس آباد، چالوس و نوشهر در غرب مازندران در مجموع  با برآورد خسارتی معادل 705 میلیارد تومان مناطقی بودند که خسارات زیربنایی متعدد و مختلفی را در بخش‌های کشاورزی، عمرانی، منازل مسکونی، زیرساخت‌های خدماتی، پل‌ها، جاده‌ها و شریان‌های مواصلاتی روستایی و شهری تجربه کردند.

اما از همان روزهای ابتدایی، بازدید مکرر مسئولان شهرستانی، استانی و کشوری در هیئت‌های دولتی، نظامی و امنیتی از مناطق سیل زده و تاکید دائمی ایشان بر ترمیم هر چه سریعتر تاسیسات، اماکن و روستاها و تخصیص اعتبارات لازم بیش از آنکه دستوری، لازم الاجرا باشد یک نمایش خدمتگزاری بود.

اولین گواه این مدعا سخنان معاون عمرانی استانداری مازندران روز چهارشنبه 17 مهر 98 در بازدید از مناطق سیل زده غرب مازندران است. مهدی رازجویان پس از بازدید از مراحل بازسازی پروژه‌های خسارات سیل مهرماه 97 در شهرستان‌های تنکابن و رامسر اظهار کرد که تاکنون تنها ۵۰ درصد اعتبارات خسارات سیل سال گذشته به غرب استان اختصاص داده شد.

شاهد دیگر این مدعا صحبت‌های معاون عمرانی فرمانداری ویژه شهرستان تنکابن درباره تخصیص اعتبارات سیل است که گفته‌های او حتی قدری در تضاد با همتای مرکز نشین اوست.

حسن باقری گرمارودی در گفت و گو با ایسنا به صراحت عنوان می کند که تنها 35 میلیارد تومان از مجموع حدود 700 میلیارد برآورد خسارات وارده، توسط هیئت وزیران در تاریخ اول آبان ماه 1397 تحت عنوان جبران خسارات سیل غرب مازندران به بنیاد مسکن این شهرستان تعلق گرفت و 23 میلیارد دیگر نیز به عنوان کمک های بلاعوض بلافاصله پس از سیل جهت پرداخت به مردم خسارت دیده تخصیص یافت.

باقری در ادامه اذعان کرد که از 35 میلیارد اعتبار تخصیصی تنها مبلغ 14 میلیارد تومان در بخش‌های عمرانی و زیرساختی هزینه شد و از 23 میلیارد اعتبار بلاعوض نیز فقط 11 میلیارد تومان به مردم خسارت دیده تعلق گرفت. به گفته این مقام مسئول باقی مانده این اعتبارات در جبران خسارت سیل فروردین ماه 98 شرق استان هزینه شد و این در شرایطی ‏است که از محل تخصیص اعتبارات هیئت دولت به سیل شرق مازندران که البته شامل بخش کشاورزی ‏نیز می‌شد، ریالی به منطقۀ غرب استان اختصاص نیافت.

اما فارغ از اینکه مسئولان مرکز نشین مازندران چگونه و کجا اعتبارات سیل را هزینه کردند روی دیگر سکه به قصور و تعلّل مدیران دستگاه‎های اجرایی ‏تنکابن و نیز عدم پیگیری جدّی و مطالبه‌گر نبودن مدیران ارشد این شهرستان و نمایندۀ مجلس منطقه بر می‌گردد که ‏عاملین اصلی در تخصیص کمتر اعتبارات از میزان اعلام شدۀ آن بودند.

به اذعان تمامی مسئولین ارشد استانی و کشوری که آن زمان از مناطق غرب مازندران بازدید کرده بودند شهرستان تنکابن بیشترین حجم خسارت را دیده و باید بیشترین اعتبار جبرانی در این شهرستان هزینه می‌شد اما دریافت کمترین اعتبار برای مناطق سیل زده و خسارات به جا مانده کنونی در برخی روستاها و معابر، یکسال پس از حادثه سیل جای افسوس دارد.

این نکته را از زبان دهیاران و شوراهای روستاهای حادثه دیده تنکابن یکسال پس از سیل جویا شدیم. این روستاها بدلیل مجاورت با رودخانه‌های طغیان کرده دچار خسارت شده بودند، روستاهایی که هنوز ردپای سیل در آن‌ها به چشم می‌آید.

*نبود آب شرب روستا یکسال پس از سیل

رئیس شورای اسلامی روستای مهاجرآباد که از نبود آب شرب در روستا یکسال پس از حادثه سیل به شدت گلایه مند است می‌گوید: خرابی‌ها و ویرانی‌ها همانطور که بود، کماکان وجود دارد.

ایران گلین عباسیان در گفت‌وگو با ایسنا مشکلات روستا را اینگونه برشمرد: نبود آب شرب، عدم لایروبی رودخانه مجاور روستا و دپوی مصالح آب آورده و نیز مشکلات راه دسترسی روستا که در چند نقطه تردد وسایل نقلیه افراد را با مشکل مواجه کرده است، مهمترین مشکلات روستا بوده که با گذشت بیش از یکسال از حادثه سیل همچنان علیرغم پیگیری‌های متعدد پابرجاست.

وی تصریح کرد: برقراری خطوط برق، گاز و تلفن و همچنین سنگچینی و دیواره سازی 100 متر حاشیه رودخانه تنها اقداماتی بود که در این مدت اجرایی شد که البته عملیات دیواره‌سازی در 2 نقطه ادامه دارد.

رئیس شورای اسلامی روستای مهاجرآباد با بیان اینکه عدم لایروبی رودخانه مجاور روستا باعث شده تا در بارش‌های امسال مسیر رودخانه مجدد منحرف شود، خاطرنشان کرد: عدم قطع انهار بالادست مسیر رودخانه که دقیقا در میان رودخانه قرار داشته و نیز مصالح دپو شده در داخل رودخانه با بارشی مشابه خسارات به مراتب بیشتری را عاید روستا خواهد کرد.

گلین عباسیان به تعطیل شدن 4 مزرعه پرورش ماهی روستا اشاره و گفت: در حادثه سیل پارسال یک واحد به طور کامل تخریب شد و باقی واحدها به دلیل انحراف مسیر رودخانه و نبود آب غیرفعال شده‌اند.

وی به شاغلان بیکار این واحدها اشاره کرد و با نقبی به شعار تعیین شده از سوی مقام معظم رهبری افزود: در سالی که باید تولید مورد حمایت قرار گرفته و رونق یابد واحدهای پرورش ماهی روستا تعطیل شده و همچنین باغ های آسیب دیده روستا ریالی به عنوان خسارت سیل دریافت نکرده‌اند.

رئیس شورای اسلامی روستای مهاجرآباد با بیان اینکه پس از سیل، مصالح مازاد و چوب درختان در داخل رودخانه برداشت شد و ریالی از حجم عظیم درآمد حاصله در اختیار روستا برای جبران خسارات سیل قرار نگرفت، اظهار کرد: این مصالح و آورده سیل در حکم انفال بوده و سوال اینجاست که این انفال را چه کسی برده و در کجا هزینه شده است.

*مشکلات مدیریتی باعث عدم حل و فصل خسارات سیل

بهرام لاکتراشی یکی از دارندگان مراکز پرورش ماهی در روستای مهاجر آباد نیز در گفت و گو با ایسنا گفت: پتانسیل روستا در حوزه کشاورزی بسیار بالاست که یکی از آن‌ها مزارع  پرورش ماهی روستا با ظرفیت میانگین هر کدام 30 تن در سال است اما به دلیل نبود زیر ساخت‌های لازم اکنون این مراکز به حالت غیرفعال درآمده‌اند.

وی از بازدیدهای متعدد و مکثر مسئولان ارشد استانی و کشوری به روستای مهاجر آباد یاد کرد و افزود: علیرغم اعلام گزارش‌های متعدد، فقدان مدیریت باعث شد تا کاری که با وعده 3 ماهه قرار بود، انجام شود هنوز انجام نشده و خسارات موجود خودنمایی می‌کند.

*پُلطان در انتظار رفع نواقص

فرهاد گلیج دهیار روستای پلطان در گفت‌و گو با ایسنا در مورد مشکلات برجای مانده در بازه زمانی یکساله بیان کرد: مهمترین چالش روستا پل ارتباطی میان روستاست که هنوز تکمیل نشده زیرا بنا بود چند دهنه به پل اضافه شود که مراحل اولیه انجام شده اما مدتی است پروژه متوقف شد.

وی با بیان اینکه عدم تکمیل پل ارتباطی، روستائیان را دچار مشکل کرده است، خاطرنشان کرد: از آنجا که مردم منطقه دامدار هستند، نیاز به تهیه علوفه دام دارند اما عدم تکمیل پل اکنون بزرگترین دغدغه روستائیان جهت نگهداری دام است.

دهیار روستای پلطان با یادآوری اینکه سردهنه‌های زراعی روستا تکمیل نشده و همچنان مشکل دارد به عدم تکمیل مراحل دیواره سازی حاشیه رودخانه و راه دسترسی روستا اشاره و تصریح کرد: آورد مصالح در بالادست رودخانه و در فاصله چند کیلومتری، احتمال تخریب ساخت و سازهای موجود در اثر سیل مجدد را افزایش می‌دهد.

*خشکرود محتاج تکمیل دهنه پل و دیواره سازی

خدیجه سلیمی پور دهیار روستای خشکرود در گفت‌و گو با ایسنا مشکل پل و دیواره سازی حاشیه رودخانه را مطرح کرد و گفت: مطابق دستور مقامات بنا بود دهنه‌های پل روستا افزایش یافته و عملیات دیواره‌سازی به شکل کامل انجام گیرد که هنوز این اتفاق نیفتاده است.

وی از عدم تخصیص اعتبار خسارات کشاورزی به روستائیان سخن گفت و تاکید کرد: باغات مجاور رودخانه آسیب جدی دیدند اما علیرغم بررسی و آماربرداری کارشناسان جهاد کشاورزی و اعلام خسارت 200 میلیون تومانی اما تاکنون ریالی به کشاورزان آسیب دیده تعلق نگرفت.

دهیار روستای خشکرود با بیان اینکه در ساخت دیواره 50 متری ساخته شده از بتون استفاده نشده است، یادآور شد: اگر سیل دیگری در راه باشد، احتمال بروز خسارات مضاعف بوده و حتی امکان تخریب پل روستا نیز وجود دارد.

از دیگر مناطق آسیب دیده شهرستان تنکابن می توان به تخریب دو پل بزرگ “قریب” و “توکله” به ترتیب با خسارت ۵۰ و ۱۰۰ درصدی اشاره کرد که از این میان پل قریب به جهت تخریب تنها دیواره‌ها و گوشواره‌های جانبی، پس از عملیات شن ریزی و دپوی مصالح رود در کناره‌ها به سرعت بازگشایی و آسفالت شد اما پل توکله به واسطه تخریب ۱۰۰ درصدی در سیل همچنان چشم انتظار بازسازی است.

هرچند ایجاد یک پل باکسی موقت اکنون باعث تردد افراد و خودروهاست مضاف بر اینکه عملیات احداث ساخت پل اصلی توکله به تازگی آغاز شده و در مراحل ابتدایی قرار دارد.

این گزارش که 53 هفته پس از وقوع سیل تهیه شد به سراغ  یادها، قول و قرارهایی رفت که اکنون به فراموشی سپرده شدند. در واقع می‌توان گفت عدم وصول مطالبات مردم منطقه در این شرایط و به این میزان بیش از هر چیز نشانگر عدم وجود تفکّر ‏مردم‎خواهی و مردم‎سالاری در وکلای مردم و مدیران اجرایی و بیانگر خودخواهی و ‏منفعت‎جویی آنان است.

اینکه هیچ تضمینی برای عملی شدن وعده‌های مسئولان وجود نداشته و مردم اولین و آخرین متضرران حوادثی هستند که خود به تنهایی مقصر آن نبوده‌اند. چه بسا که اگر مجوزی در حریم رودخانه ها صادر نمی‌شد اکنون این حجم از خسارت بر جای نمانده و مردم تا این حد مستاصل نمی‌شدند.