گردشگری زمستانی، شاید وقتی دیگر

 

به گزارش پایگاه خبری چهاردانگه: روزنامه وارش در شماره امروز خود به موضوع « گردشگری زمستانی در شمال ایران» پرداخت و در مطلبی با عنوان « گردشگری زمستانی، شاید وقتی دیگر » نوشت:

بار دیگر زمستان تازه ای فرا رسید و اولین چیزی که به فکر هر کسی می رسد آمادگی برای سرمای هوا و مشکلات ناشی از آن است. اما این زمستان سرد فرصت های بی شماری را نیز در حوزه های مختلف فراهم می کند که می تواند فایده های زیادی داشته باشد. از جمله در حوزه گردشگری، فرصت «گردشگری زمستانی» است که نه تنها در شمال کشور بلکه در ایران هم سالهاست همانند مرد یخی دوران باستان علی رغم پتانسیل های بالا در این حوزه یخ‌زده و برای آن برنامه مدونی دیده نشده است . این در حالی است که دیگر کشورها از همین بضاعت برای خود درآمدهای بسیار چشمگیری بدست آورده اند.

 

 

 مناطق متعدد ییلاقی و زیبای پوشیده از برف در نقاط سردسیر کشور و از جمله استان های شمالی که اختلاف دمای آن را با فاصله کمتر از یک ساعت می توان نسبت به دشت تجربه کرد، همچنان به عنوان ظرفیت های گردشگری زمستانی بی بهره از امکانات ساختاری بوده و به توجه بیشتر نیاز دارد

.

در حالی ظرفیت های طبیعی زمستانی به عنوان مواهب گردشگری بدون استفاده مانده که بسیاری از کشورها با هزینه های سنگین با ایجاد امکانات و تجهیزات ،فضای گردشگری زمستانی را برای جذب گردشگران فراهم می کنند.

 

این درحالی است که سالهاست مسئولان حوزه گردشگری مازندران نگرانی خود را از فصلی بودن گردشگری در مازندران و لزوم بستر سازی در امر توریسم زمستانی اعلام کرده اند تا شاید این نگرانی ها روزی اثر کند و بازار کساد گردشگری زمستانه در مازندران که سالها بی توجه رها شده است، رونق یابد اما در عمل اتفاق قابل توجه و شاخصی روی نداده است.

 

 

 

از جمله تحولاتی که در دهه های اخیر در صنعت توریسم به وجود آمده، تنوع فصلی آن است. توریسم زمستانی یکی از اشکال فصلی جهانگردی است که در گذشته طبقات ممتاز اجتماعی می توانستند از آن استفاده کنند، ولی امروز به علت رونق جهانگردی، وجود تسهیلات ارزان قیمت و بومی شدن جریان های توریستی، مورد توجه دیگر اقشار مردمی نیز واقع شده است

.

کشورهایی که دارای موقعیت های مناسب کوهستانی و دامنه های برفگیر هستند شرایط ایده آل برای توریسم زمستانی به وجود می آورند

.

آنچه که به توریسم زمستانی رونق می بخشد، شرایط و عوامل مناسبی است که به طور نسبی با یکدیگر در رابطه هستند که مهم‌ترین این عوامل درجه حرارت مناسب در فصل زمستان، میزان آفتابی بودن روزها، سرعت باد، پوشش برف، ناهمواری‌ها و پوشش گیاهی هستند.

 

اگر چه گردشگری زمستانی برای گروهی محدود جا افتاده ولی به طور کلی این رشته و این نوع از گردشگری به ظاهر آشناست و در مفهوم، مساله ای عجیب وهیجان انگیز با ریسک بالا و دردسر ساز است

.

نبود اطلاعات و فقدان نگاه تخصصی و خلاقانه به گردشگری زمستانه، به خصوص تفریحات و ورزش‌های زمستانی، باعث شده است که استان های شمالی در زمستان، با رکود شدید گردشگری داخلی، مواجه شوند و از ظرفیت های عالی خود برای استفاده و جذب گردشگران بی بهره بمانند.

 

این در حالی است که کشورهای چین (شهر هاربین یا شهر یخی) و ژاپن (ساپورا) با برگزاری فستیوال های سالانه زمستانه، حتی گردشگران خارجی کشورهای اروپایی که صاحب سبک در گردشگری زمستانه هستند را میزبانی می کنند

.

متاسفانه گردشگری زمستانه با وجود پتانسیل ها و ظرفیت های بالقوه بی‎شمار در استانهای شمالی به خصوص استان مازندران، استانی که صدرنشین حضور گردشگران کشور است هم جایی ندارد

.

از کوه های پربرف و یخچال های طبیعی و آبشارهای یخی برای ورزش های حرفه ای زمستانی گرفته، تا مناطق برف خیز چهاردانگه، بلده نور و کجور و… و اتفاقات فصلی در تالاب ها و رویش برخی گیاهان در جنگل ها و تغییر سبک زندگی برخی از مردم در استان همه فرصت هایی است که در پناه توسعه گردشگری زمستانه، می تواند بالفعل شده و به ظرفیت سرمایه ای تبدیل شوند.

 

 

اما در سالهای اخیر مسئولان استان مازندران به عنوان بزرگ‌ترین قطب گردشگری ایران نیز هر چند دیر اما جای خالی این نوع گردشگری را در مازندران حس کردند و زمزمه هایی از تدابیر سازمانی در حوزه توریسم زمستانی در این استان به گوش رسیده اما در عمل کار مهمی صورت ندادند و تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله طولانی وجود دارد.

 

دی ماه سال ۹۰ بود که اسدالله محمدپور مدیرکل وقت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران از «شناسایی مناطق گردشگری زمستانه مازندران» خبر داد و افزوده بود: «منطقه چهاردانگه، کجور، بلده، سیابیشه کندوان، آلاشت و لاریجان بکرترین مناطقی است که هم‌اکنون به دلیل وجود شرایط برفی می‌تواند هدف گردشگری زمستانه باشد.»

 

وی که در جمع مدیران تاسیسات گردشگری در مازندران سخن می گفت با اظهار اینکه گردشگری زمستانه در مازندران مورد بی‌مهری واقع شده است، افزوده بود: «این در حالی است که گردشگری زمستانه از جمله انواع گردشگری لوکس و گران دنیا است که مخاطبان زیادی دارد»

 

وی در ادامه با اعلام اینکه« بازی‌ها و ورزش‌های زمستانی همچون اسکی تفریحی، ساخت مجسمه‌های یخی و سورتمه سواری از جمله تفریحاتی است که می‌تواند در این مناطق برنامه‌ریزی شود» اظهار داشته بود:« ییلاقات متعدد در مازندران وجود دارد که با کمتر از یک ساعت می‌توان اقامت در اختلاف درجه فاحشی را تجربه کرد،همین ییلاق‌ها که در تابستان مورد استفاده قرار می‌گیرد در زمستان با چشم‌انداز کاملا متفاوت، خالی از گردشگر است . این مواهب طبیعی در مازندران مهیا است، اما بلااستفاده مانده است»

 

وی گفته بود:« بازیها و ورزشهای زمستانی نظیر اسکی تفریحی، ساخت مجسمه های یخی، سورتمه سواری از جمله تفریحاتی بوده که می تواند در این مناطق برنامه ریزی شود»

 

 

 

وی از عملکرد دفاتر خدمات مسافرتی و جهانگردی هم انتقاد کرده بود و با اظهار اینکه «وجود تورهای گردشگری زمستانه و ایجاد پکیج‌های سفر و جشنواره‌های مختلف فرهنگی و برنامه‌ریزی‌های ورزشی با تلاش سازمان تربیت بدنی می‌تواند ایجاد این نوع از گردشگری در استان را فراهم کند» اذعان داشته بود: «با توجه به فرابخشی بودن ماموریت‌ها و وظایف سازمان‌ها برای توسعه گردشگری باید همه نهادها و دستگاه‌های استان مطابق با اهداف ملی و استانی مرتبط با این حوزه برنامه‌ریزی کنند تا بتوان توسعه توریسم را انتظار کشید. »

 

* برنامه نداریم

در همین رابطه نیز اسفند ماه سال گذشته یونسی معاون سیاسی امنیتی استاندار مازندران در کارگروه تخصصی فرهنگی – اجتماعی استان با اظهار اینکه « برای سفرهای زمستانی در مازندران برنامه خاصی نداریم » از مدیران مازندرانی خواسته بود برای گردشگری زمستانی حداقل در حوزه سازمانی خود تدبیر کرده و پیشنهادات را به استانداری ارائه کنند

.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران نیز در این جلسه با بیان اینکه تعطیلات دعوت بیکاری در جامعه است در حالی که تعطیلات در همه جای دنیا مقدمه کسب انرژی در فعالیت های خدمات عمومی دولتی و غیردولتی و همچنین بخش خصوصی است، گفته بود: « نقشی در فرهنگ تعطیلات نداشتیم اما مردم در بسیاری از باورها و اعتقادات، تعریفاتی را دارند، اگر به همه زمانی شدن سفر می اندیشیم مازندران باید بیشتر آماده باشد چرا که در مازندران زمینه برای سفر زمستانی وجود ندارد و برای تقویت این بخش تلاش نکردیم.»

 

 

استانهای شمالی می توانند سرآمد همه استان‌هایی باشند که مدعی گردشگری زمستانی‌اند

استانهای شمالی از جمله مازندران می توانند سرآمد همه استان‌هایی باشند که مدعی گردشگری زمستانی‌اند!

بارش برف و باران پائیزی و زمستانی، مه‎گرفتگی های جاده ای، شبنم های پائیزی، آسمان آبستن ابرهای سیاه در مازندران، میوه های زمستانی، بازارهای محلی در مازندران، مسابقات ورزشی، شهرک های ساحلی، روستاهای ییلاقی، غذاهای محلی زمستانه و سایر جاذبه ها فرصت های پیش روی سازمان گردشگری و میراث فرهنگی مازندران اند که نباید همچنان از دست بروند!

 

* برگزاری فستیوال‌های زمستانی

برگزاری یک فستیوال یا کارناوال، گاهی باعث جابه جایی میلیون ها نفر مسافر از سراسر دنیا به یک کشور می شود و این در خلاقیت مسئولان در شناخت گردشگر و توجه به نیاز او در زمان، خلاصه می شود پس باید از همه امکانات موجود بهره گرفت تا گردشگران بپذیرند که گردشگری در مازندران مختص به فصلی خاص نیست.

به‌علاوه زمستان فصلی است که صنعتگران و هنرمندان صنایع دستی، فارق از کارهای فصلی مشغول به‌کارند و این بهترین فرصت برای اجرای تورهای تفریحی، آموزشی و خرید صنایع دستی، همراه بازدید از این حرفه و هنر بومی خواهد بود.

 

* تغییر و تنوع در منوی غذایی رستوران ها و استفاده از غذاهای بومی فصل زمستان

تغییر و تنوع در منوی غذایی رستوران ها و استفاده از غذاهای بومی فصل زمستان هم می تواند، یک فرصت بزرگ برای جلب توجه گردشگران باشد.

 

* ظرفیت‎های دریایی برای گردشگری زمستانی

دریای خزر و سواحل آن در شهرهای شمالی کشور از ظرفیت بکر و بی نظیری در بخش گردشگری دریایی و جذب سرمایه گذاری و اشتغالزایی در تمام سال بویژه فصل زمستان برخوردار است، که متاسفانه این ظرفیت مغفول مانده است.

باید گفت دریای مازندران بیش از ۲۵۰ روز از سال آرام و به دور از روزهای توفانی است که بیشتر این روزها به روزهای زمستان اختصاص دارد، بنابراین گردشگرانی که در زمستان به سواحل مازندران سفر می‎کنند، می‎توانند از گذراندن اوقات فراغت خود در سواحل بیشترین لذت را داشته باشند.

 

*سایر ظرفیت های استان مازندران برای رونق گردشگری زمستانه

همانطوریکه اشاره شد گردشگری زمستانی نه تنها در ایران بلکه در استان های شمالی از جمله مازندران مفهوم غریبی دارد، چراکه هنوز به طبیعت‌گردی و سفرهای زمستانی به مفهوم خاص آن نگاه تخصصی نشده است. به عنوان نمونه استان مازندران از ظرفیت های بکر و کم‌نظیری در زمینه گردشگری زمستانی برخوردار است که شرایط را برای توسعه این شاخه از گردشگری و جذب گردشگر در این فصل فراهم می کند.

پرنده نگری در تالاب‎ها، زندگی زمستانی روستاییان، برگزاری مراسم سنتی در روستاها و ییلاقات استان، کوهپیمایی، بیتوته کردن در کلبه های جنگلی و استفاده از غذاهای محلی و سنتی، لذت بردن از چشم اندازهای زیبای برفی و کوهستانی، حضور در بازارهای محلی و اماکن تاریخی از جمله فعالیت های مورد استفاده گردشگران زمستانی در مازندران محسوب می شود.

 

 

منطقه چهاردانگه ساری، کجور نوشهر، بلده نور، سیابیشه کندوان، آلاشت سوادکوه و لاریجان آمل که پوشیده از برف هستند، بکرترین مناطق برای گردشگری زمستانی محسوب می‌شوند

.

بازی‌ها و ورزش های زمستانی مانند اسکی تفریحی، جشنواره های زمستانی، ساخت مجسمه های یخی و سورتمه سواری از جمله اقداماتی است که می تواند در این مناطق گردشگری برنامه‌ریزی شود

.

همچنین مناطق ییلاقی متعددی در استان مازندران وجود دارد که با فراهم کردن برخی امکانات زیرساختی می‌توان در کمتر از یک‌ساعت اختلاف دمای هوای این مناطق را نسبت به شهرهای استان تجربه کرد

.

یکی از مهم‌ترین بسترهای طبیعی توریسم زمستانی در مازندران آب‌های معدنی است که در حال حاضر به جز استفاده سنتی و معمولی استفاده دیگری از این امکان نمی شود

.

این در حالی است که می توان با معرفی قابلیت های درمانی زمینه استفاده های متنوع از آب‌های معدنی را فراهم کرد

.

زمینه های فیزوتراپی، آب درمانی و درمان برای بیماری های روحی روانی در آبهای درمانی مازندران مهیا بوده اما تاکنون بی استفاده مانده است

.

خلاصه اینکه در حالی ظرفیت های موجود در استان های شمالی به خصوص مازندران بدون استفاده مانده که بسیاری از کشورها با هزینه های هنگفت به طور مصنوعی و در شرایط کنترل شده فضای گردشگری زمستانی را برای جذب گردشگران فراهم می کنند.

 

موقعیت استثنایی استانهای شمالی از نظر زیرساخت‌های طبیعی، اجتماعی، فرهنگی و همچنین سیستم حمل و نقل بسیار مناسب در این مناطق همانند راه‌آهن می‌تواند خواب زمستانی این استان ها را به جشنی ملی و پرشور و هیجان در فصل زمستان تبدیل کند و برای ساکنان منطقه همانند فصل برداشت محصول پردرآمد باشد. سرمایه‌گذاری و رونق گردشگری زمستانی در پیست‌های اسکی، دریاچه‌های آبگرم و طبیعت بسیار مناسب استان‌های شمالی کشور بهترین و مطمئن‌ترین منبع اشتغال‌زایی برای ساکنان منطقه است و صنعت یخ‌زده گردشگری این استانها را جانی دوباره می‌بخشد. ‌گردشگری زمستانی که بتازگی رشد و گسترش خود را بین کشورهای جهان آغاز کرده می‌تواند جان‌پناهی بسیار گرم و نرم برای صنعت یخ‌زده صنعت گردشگری ایران باشد اگر مسوولان ۲بخش خصوصی و دولتی بتوانند با برنامه‌ریزی، همفکری و استفاده از زیرساخت‌های بسیار مناسب کشور آن را سرپا نگه دارند. البته هرگز نباید نقش دفاتر خدمات مسافرتی و جهانگردی برای ایجاد تورهای گردشگری زمستانی و برگزاری جشنواره های فرهنگی و برنامه های ورزشی و نیز نقشمسوولان ورزشی را در احیای صنعت بی‌رمق گردشگری زمستانی نادیده گرفت.