نانوایی‌هایی که سرطان را به مردم هدیه می‌کنند ‌

پایگاه خبری چهاردانگه به نقل از روزنامه وارش،  در شماره امروز خود به موضوع « استفاده برخی نانوایی ها از جوهر قند در پخت نان » پرداخت و در مطلبی با عنوان « نانوایی‌هایی که سرطان را به مردم هدیه می‌کنند» نوشت :

«ماجرای افزودنی‌های غیرمجاز به برخی مواد غذایی همچنان ادامه دارد. هنوز داستان استفاده از واکس و پارافین میوه تمام نشده که اضافه کردن جوهر قند در نان‌های سنتی مطرح می‌شود.

هر ایرانی در سال ۱۶۰ کیلوگرم و به طور متوسط هر روز ۴۴۰ گرم نان می خورد و به همین علت نان، جزو اصلی ترین خوراکی های سفره ایرانی ها محسوب می شود اما در ماه های اخیر، این ماده مغذی هم از دیگر خوراکی های آلوده عقب نمانده است و میان خوراکی های آلوده ای مثل گوشت مرغ و پیاز سرشار از سرب، سوسیس و کالباس پر از تفاله های آلوده به هورمون های سرطانزا، میوه های مان آغشته به واکس، لبنیات آلوده به پالم و آب نوشیدنی با نیترات بالا، جایی برای خودش باز کرده و بر اساس اخبار، به جوهرقند یا سدیم دیتیونیت یا بلانکیت آلوده شده است.

دغدغه ای که امروز پررنگ تر از گذشته در سطح کشور بویژه در استان های شمالی کشور از جمله مازندران مطرح می شود تا نشانی بر نگرانی عمومی از سلامت و بهداشت نان های عرضه شده باشد. امروز بحث نان و سلامت آن به نقل محافل تبدیل شده و حتی مسئولان ارشد این استان نیز در تریبون های رسمی بر لزوم بازنگری در تولید و عرضه نان سالم در مازندران تاکید داشته اند چرا که استفاده از جوهر قند (بلانکیت) به عنوان خطرناک ترین ماده شیمیایی و سرطانی در فرآیند تهیه نان از سوی برخی نانوایان ضمن تهدید سلامت شهروندان؛ امروز به مهمترین دغدغه عمومی در بیشتر استانهای کشور تبدیل شده اما با این وجود به نظر می رسد روند نظارتها در این زمینه با مشکلاتی همراه است.

چنانچه مدیر عامل شرکت غله و خدمات بازرگانی منطقه دو کشور با هشدار در این زمینه گفت: اگرچه جوش شیرین از نانوایی حذف شده است اما نانواها از ماده دیگری به نام جوهر قند استفاده می کنند که سمی و کشنده است.

رمضانعلی ملک که در مراسم تودیع و معارفه رئیس جدید اداره غله قائم‌شهر در فرمانداری این شهرستان سخن می گفت، با اذعان به اینکه جوش شیرین از نانوایی ها حذف شد اما افزودنی دیگری به نام “جوهر قند یا بلنک” را بعضی از نانوایی ها جایگزین کردند که این ماده بسیار سمی و کشنده است و نباید استفاده شود، تأکید کرد: بهداشت باید در این زمینه حساس باشد و اگر استفاده شود در نهایت منجر به مرگ خواهد شد.

ملک با اشاره به اینکه آرد سفید می تواند باعث دیابت شود و همه نان ها باید دارای فیبر باشند، گفت: باید روی کیسه های آرد حداقل ۶ درصد سبوس نوشته شده باشد و اگر بیشتر از ۱۸ درصد باشد باید کیسه آرد برگردانده شود.

در همین رابطه معاون وزیر جهاد کشاورزی نیز مدتی قبل با اشاره به اخبار مربوط به استفاده از جوهر قند در تولید آرد و نان، استفاده از این ماده شیمیایی را بازی با سلامت مردم و عملی غیر مجاز دانست و از مجازات خاطیان خبر داد.

علی قنبری عوارض ناشی از استفاده‌ جوهر قند در تولید نان را بسیار خطرناک اعلام کرد و از دستگاه‌های نظارتی به‌خصوص معاونت غذا و دارو، استانداری‌های سراسر کشور و سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولید‌کنندگان خواست تا ضمن تشدید بازرسی‌ها، از این کار غیرقانونی و آسیب‌زا جلوگیری کنند.

معاون وزیر جهاد کشاورزی گفت: جوهر قند (سدیم دی تیونیت یا بلانکیت) ترکیبی از اکسیژن، گوگرد و سدیم است و کاربرد صنعتی داشته و از این ماده شیمیایی در صنعت رنگ‌رزی و برای سفید کردن قند درکارخانجات قند استفاده می‌شود؛ اما زمانی که به عنوان افزودنی به نان یا آرد اضافه و وارد بدن انسان شود، سبب عدم هضم و جذب مواد مغذی شده و مانع عملکرد مطلوب آنتی اکسیدان‌های ضد سرطانی در بدن می‌شود.

قنبری با بیان اینکه بالا بردن سرعت تولید بهانه‌ برخی نانوایان متخلف برای استفاده از موادغیر مجاز شده است، افزود: در گذشته استفاده از جوش شیرین در تهیه خمیر و نان مرسوم بود، اما این ماده نیز به دلیل اینکه مضر و تهدید کننده‌ سلامت مردم بود، از سوی ما ممنوع و نانوایان ملزم به استفاده از خمیر مایه در تولید نان شدند.

این مشکلات و دغدغه ها در حالی مطرح می شود که امسال برای اولین بار به ارتباط احتمالی ابتلا به سرطان با عرضه نان غیرسالم اشاره شده است، باید توجه داشت که استان مازندران براساس آمارهای موجود در سال های اخیر با افزایش آمار مربوط به سرطان روده و معده برخوردار است.
 

جوهر قند چیست؟

گول اسم شیرینش را نخورید. جوهر قند یا سدیم دیتیونیت یا بلانکت، پودری سفید رنگ با ترکیب گوگردی و کاربرد صنعتی است که در صنایع رنگرزی برای از بین بردن رنگ و بازیافت کاغذ باطله و در موارد معدودی برای زیست شناسی، زمین شناسی و عکاسی مورد استفاده قرار می گیرد و برای سلامت انسان مضر است و در هیچ جای دنیا ، یک افزودنی غذایی محسوب نمی شود اما در ایران برخی نانواهای متخلف، آن را به آرد نان اضافه می کنند.

 علی میلانی، استاد دانشگاه و متخصص سیاست های غذا و تغذیه توضیح می دهد که از لحظه استفاده و افزودن جوهر قند به نان ، عوارض چشمی ، گوارشی و پوستی اش در بدن نانوایی که آن را به نان می افزاید، آغاز می شود اما فاجعه اصلی وقتی ظاهر می شود که مردم نان آلوده به این ماده را می خورند.

به گفته او سدیم دیتیونیت، با از بین بردن پرزهای داخل روده مانع جذب مواد غذایی مفید در بدن می شود. برخی پژوهش ها ثابت کرده است تنظیم انسولین را در بدن به هم می زند و باعث دیابت زودرس می شود و از همه مهم تر این که مانع عملکرد آنتی اکسیدان ها می شود.

 آنتی اکسیدان ها مواد غذایی مفیدی هستند که فعالیت رادیکال های آزاد به عنوان عناصر سرطان زا را در بدن خنثی می کنند و بنابر این در نبودشان ، بدن در برابر عوامل سرطانزا بی دفاع می شود که همه این ها یعنی سدیم دیتیونیت احتمال ابتلا به سرطان بویژه سرطان های دستگاه گوارش را به شدت بالا می برد.

تنها خوراکی که جوهر قند به آن اضافه می شود نان نیست و این ماده برای سفید تر کردن رنگ کله قند و درست کردن آبنبات های سفید نیز به کار می رود و احتمالا نامش نیز از همین کاربرد گرفته شده است و یکی از راه های سنجش کیفیت قند ، اندازه گیری میزان گوگرد باقی مانده در آن است که اگر زیاد باشد قند نیز غیرقابل استفاده است.
 

بربری، لواش و سنگک ماشینی دارای بیشترین آلودگی

در همین رابطه نیز مهدی معتمدی یکی از کارشناسان صنایع غذایی در گفتگو با مهر گفت : برخی نانوایان از این ترکیب گوگردی در خمیر با هدف تخمیر و آماده شدن زودهنگام آن و افزایش خاصیت کششی خمیر استفاده می کنند.

وی ادامه داد: علاوه بر این استفاده از این ماده بویژه در نانهای بربری، سنگک ماشینی و ریزشی برای سفید کردن نان کاربرد دارد که با زیان های بسیار گسترده ای همراه است.

این کارشناس مسائل بهداشت غذایی معتقد است که خمیر حاوی بلانکیت را می توان در حد سم های خطرناک برای سلامت دانست و نیاز است ضمن توجه دستگاه های مرتبط و اقدام برای جلوگیری از استفاده از ماده سمی، تجهیزات لازم برای آزمایش و تعیین وجود بلانکیت در نان تهیه شود.

این کارشناس صنایع غذایی تاکید کرد که استفاده از جوهر قند در نان نشان می دهد بخش عمده ای از نقیصه به دلیل عدم فرهنگ سازی مناسب است، چراکه استفاده از این ماده خطرناک تنها به دلیل کش رفتن نان و یا سفید شدن آن است که تاکیدی بر غلط بودن مباحث فرهنگ استفاده از نان در بین مردم است.
 

نبود مدیریت واحد مهمترین مشکل حوزه نان

با این وجود یکی از عللی که برخورد و کنترل تخلفات این حوزه را با مشکل مواجه کرده است عدم وجود متولی مشخص در زمینه مسائل نان و تقسیم وظایف مربوط به آن در بین چندین دستگاه اجرایی و نظارتی است، شرکت غله، بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی، معاونت نظارت و بازرسی سازمان صنعت، معدن و تجارت از جمله متولیان این حوزه هستند که بتازگی فرمانداری ها نیز به آن اضافه شده اند.

این پراکندگی موجب شده که تصمیم گیری و تصمیم سازی در خصوص مشکلات حوزه نان سلیقه ای و بدور از مدیریت واحد باشد.

نانوایی هایی که نان مان را آجر نمی کنند ، سمی اش می کنند

این دسته از نانوایی ها، نان مان را آجر نمی‌کنند، سمی اش می‌کنند تا آرام آرام با مرگی دردناک مثل ابتلا به سرطان بمیریم. ‌جوش شیرین اضافه کردن به خمیرنان، دیگر تخلف آماتورهاست که وزارت بهداشت آسان تشخیصش می دهد اما کج‌روهای حرفه ای، سمی به نان اضافه می‌کنند که هیچ کارشناسی به سرعت نمی‌تواند تشخیصش بدهد؛ سمی که بین خودشان اسمش را گذاشته اند « جوهر قند » و شیمی دان ها به آن می گویند «سدیم دیتیونیت» !

در این میان سازمان‌های صنعت، معدن و تجارت، استاندارد، غذا و داروی  وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی هم به عنوان ناظرین کمی و کیفی تولید مواد غذایی و نان نقش بسیار مهمی داشته و دارند.

مراجع قضایی نیز در جلوگیری از تخلفات، نقش پیشگیرانه ای دارند و می بایستی برای واحدهایی که با سلامت مردم بازی می‌کنند، شدیدترین مجازات‌ها را پیش‌بینی و تعیین کنند.

از طرفی نقش اصناف و انجمن‌های آرد و نان نیز در خصوص این موضوع که به طور مستقیم با این واحدها ارتباط دارند، موثر است. این اتحادیه‌ها و انجمن‌ها نه تنها نباید اجازه‌ اعمال متخلفانه را به تولید‌کنندگان آرد و نان بدهند، بلکه باید در راستای ارتقای کیفیت، بهداشت و سلامت در بخش تولیدات آرد و نان نیز گام بردارند.

اما مهم تر از همه اینکه فرهنگ سازی یکی از ارکان مهم در جلوگیری از بروز اینگونه تخلفات است، چرا که تصور غلط عمومی که سفید بودن نان را نشانه کیفیت آن می دانند و باعث استفاده از جوهر قند از سوی نانواها می شوند، باید تغییر کند و مردم لازم بدانند که نان سفید نشان مرغوبیت و کیفیت نیست، بلکه نان مغذی باید درصد مناسب سبوس داشته باشد که سبب تیره شدن رنگ نان می شود.»