رحمت عباس نژاد سرپرست پروژه کاوش لایه‌نگاری توق تپه نکا در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه این پروژه باهدف تعیین لایه‌های فرهنگی مربوط به دوره‌های پیش از تاریخ به اتمام رسیده است، افزود: در این کاوش، دوره‌های آهن، مفرغ، مس و سنگ، و دوره نوسنگی با سفال مشخص شدند، اما مهم‌ترین دوره این محوطه باستانی، دوره نوسنگی با سفال بوده است که ازلحاظ باستان‌شناسی پیش‌ازتاریخ شرق مازندران، اهمیت بالایی دارد.
دانشیار رشته باستان‌شناسی دانشگاه مازندران افزود: با کاوشی که در دو ترانشه صورت گرفت، بیش از چهار متر، خاک‌برداری شد و لایه‌های این دوره‌ها مشاهده شد.
وی از کشف بیش از یک متری لایه‌های نوسنگی در این کاوش خبر داد و یادآور شد: این اتفاق بسیار مهمی در دوره نوسنگی منطقه است، که برای نخستین بار در دشت‌های شرق مازندران به‌طور عام و در دشت نکا به‌طور خاص صورت پذیرفته است.
عباس نژاد بابیان مسائل و مشکلات باستان شناسی دوران نوسنگی منطقه شرق مازندران، تصریح کرد: یکی از مسائل مهم در این خصوص، مشخص نبودن توالی و تسلسل گاه نگاری دوره‌های میان سنگی به نوسنگی بدون سفال و سپس به نوسنگی با سفال است. مسئله دوم، عدم مطالعات دقیق دیرین‌اقلیم‌شناسی و چگونگی تأثیر پیشروی و پس‌روی آب دریای مازندران بر استقرارهای انسانیِ دوره‌های میان سنگی و نوسنگی است. مسئله سوم، نامعلوم بودن وضعیت معیشت اقتصادی دوره‌های میان سنگی و نوسنگی و ساکنان روستاهای اولیه در این منطقه است.
سرپرست کاوش توق تپه نکا افزود: داده‌های حاصل از این کاوش با رعایت موازین و مقررات اداری و حقوقی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در راستای مسائل و پرسش‌های مطرح‌شده، توسط پژوهشگران داخلی و خارجی در مراکز علمی و پژوهشی موردبررسی و مطالعه علمی قرار خواهند گرفت.
وی به کشف سفال‌ها و ابزارهای سنگی دوره‌های مختلف پیش‌ازتاریخ به‌ویژه دوران نوسنگی اشاره کرد و گفت: ابزارهای خوبی پیدا شد و اطلاعات پیرامون آن‌ها در آینده‌ای نزدیک و با رعایت حقوق معنوی وزارت متبوع و پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، منتشر خواهد شد.
عباس نژاد گفت: ۱۳ سال پیش، توسط علی ماه فروزی برای آموزش دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی سوادکوه در این محوطه، گمانه‌زنی انجام شد و ما هم پیرو مطالعات مذکور، تصمیم گرفتیم کاوش‌ها را ادامه داده، به خاک بکر برسیم و همچنین با هدفمندی گسترده‌تر، همراه با لایه‌نگاری و تاریخ‌گذاری دقیق‌تر، مطالعات قبلی را تکمیل کنیم.
این محوطه در دهستان مهروان نکا واقع‌شده و از جاده اصلی به سمت دریا حدود ۵ تا ۶ کیلومتر فاصله دارد. توق تپه نکا در کنار روستای اسکاردین قرار دارد که با مجوز رسمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری و حمایت و نظارت اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی مازندران و همچنین پشتیبانی فرمانداری نکا و بخشداری مرکزی آن شهرستان از تاریخ ۲۳ خردادماه تا هشتم مردادماه سال جاری مورد کاوش لایه‌نگاری قرار گرفت.
در این کاوش، تعدادی از دانشجویان کارشناسی ارشد و دکترای باستان شناسی دانشگاه مازندران و کارشناسان باستان شناسی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی مازندران، مشارکت داشته‌اند.
رحمت عباس نژاد سرپرست پروژه کاوش لایه‌نگاری توق تپه نکا در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه این پروژه باهدف تعیین لایه‌های فرهنگی مربوط به دوره‌های پیش از تاریخ به اتمام رسیده است، افزود: در این کاوش، دوره‌های آهن، مفرغ، مس و سنگ، و دوره نوسنگی با سفال مشخص شدند، اما مهم‌ترین دوره این محوطه باستانی، دوره نوسنگی با سفال بوده است که ازلحاظ باستان‌شناسی پیش‌ازتاریخ شرق مازندران، اهمیت بالایی دارد.
دانشیار رشته باستان‌شناسی دانشگاه مازندران افزود: با کاوشی که در دو ترانشه صورت گرفت، بیش از چهار متر، خاک‌برداری شد و لایه‌های این دوره‌ها مشاهده شد.
وی از کشف بیش از یک متری لایه‌های نوسنگی در این کاوش خبر داد و یادآور شد: این اتفاق بسیار مهمی در دوره نوسنگی منطقه است، که برای نخستین بار در دشت‌های شرق مازندران به‌طور عام و در دشت نکا به‌طور خاص صورت پذیرفته است.
عباس نژاد بابیان مسائل و مشکلات باستان شناسی دوران نوسنگی منطقه شرق مازندران، تصریح کرد: یکی از مسائل مهم در این خصوص، مشخص نبودن توالی و تسلسل گاه نگاری دوره‌های میان سنگی به نوسنگی بدون سفال و سپس به نوسنگی با سفال است. مسئله دوم، عدم مطالعات دقیق دیرین‌اقلیم‌شناسی و چگونگی تأثیر پیشروی و پس‌روی آب دریای مازندران بر استقرارهای انسانیِ دوره‌های میان سنگی و نوسنگی است. مسئله سوم، نامعلوم بودن وضعیت معیشت اقتصادی دوره‌های میان سنگی و نوسنگی و ساکنان روستاهای اولیه در این منطقه است.
سرپرست کاوش توق تپه نکا افزود: داده‌های حاصل از این کاوش با رعایت موازین و مقررات اداری و حقوقی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در راستای مسائل و پرسش‌های مطرح‌شده، توسط پژوهشگران داخلی و خارجی در مراکز علمی و پژوهشی موردبررسی و مطالعه علمی قرار خواهند گرفت.
وی به کشف سفال‌ها و ابزارهای سنگی دوره‌های مختلف پیش‌ازتاریخ به‌ویژه دوران نوسنگی اشاره کرد و گفت: ابزارهای خوبی پیدا شد و اطلاعات پیرامون آن‌ها در آینده‌ای نزدیک و با رعایت حقوق معنوی وزارت متبوع و پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، منتشر خواهد شد.
عباس نژاد گفت: ۱۳ سال پیش، توسط علی ماه فروزی برای آموزش دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی سوادکوه در این محوطه، گمانه‌زنی انجام شد و ما هم پیرو مطالعات مذکور، تصمیم گرفتیم کاوش‌ها را ادامه داده، به خاک بکر برسیم و همچنین با هدفمندی گسترده‌تر، همراه با لایه‌نگاری و تاریخ‌گذاری دقیق‌تر، مطالعات قبلی را تکمیل کنیم.
این محوطه در دهستان مهروان نکا واقع‌شده و از جاده اصلی به سمت دریا حدود ۵ تا ۶ کیلومتر فاصله دارد. توق تپه نکا در کنار روستای اسکاردین قرار دارد که با مجوز رسمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری و حمایت و نظارت اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی مازندران و همچنین پشتیبانی فرمانداری نکا و بخشداری مرکزی آن شهرستان از تاریخ ۲۳ خردادماه تا هشتم مردادماه سال جاری مورد کاوش لایه‌نگاری قرار گرفت.
در این کاوش، تعدادی از دانشجویان کارشناسی ارشد و دکترای باستان شناسی دانشگاه مازندران و کارشناسان باستان شناسی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی مازندران، مشارکت داشته‌اند.
