حسینعلی ابراهیمی کارنامی روز شنبه در گفت و گو با ایرنا اظهار کرد: با این‌که همه ما زمانی تصور می‌کردیم که مازندران احتمالا یکی از مناطق عاری از آلودگی هوا در کشور است، اما سنجنده‌های ما نشان می‌دهد که این موضوع دیگر در مورد مازندران صدق نمی‌کند و در مواقعی شاهد هستیم که کیفیت هوای مازندران بر اساس شاخص‌های جهانی در وضعیت ناسالم برای گروه‌های حساس قرار می‌گیرد.
وی افزود: منابع ثابت آلاینده ما در استان متعدد است. اما منبع اصلی آلایندگی هوا در مازندران نیروگاه نکا است که تصمیم‌گیری در مورد مصرف نکردن مازوت در این نیروگاه بر عهده استان نیست.
مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران با اشاره به افزایش آلودگی هوا در نیمه دوم سال، خاطرنشان کرد: معمولا در ماه‌های سرد سال با توجه به پایداری هوا و افزایش مصرف سوخت منابع ثابت آلایندگی در بخش‌های صنعتی، صنفی، تجاری و خانگی، میزان آلودگی هوا افزایش می‌یابد.
نقش پررنگ ترافیک مازندران در آلودگی هوا
ابراهیمی کارنامی گفت: بخشی از آلودگی هوا هم به منابع آلاینده متحرک ارتباط دارد. مطالعات نشان می‌دهد سهم منابع آلاینده متحرک در کلانشهرها همیشه بیشتر از منابع ثابت است، اما این موضوع در شهرهای کوچک‌تر و مناطقی مانند مازندران صدق نمی‌کند و منابع متحرک نیز سهم بالایی در آلودگی هوا دارند.
وی افزود: امروز متاسفانه در همه شهرهای مازندران شاهد ترافیک‌های شدید هستیم و با توجه به این‌که در جا کار کردن خودروها منجر به احتراق ناقص و افزایش تولید آلودگی می‌شود، این ترافیک‌ها از عوامل مهم تشدید آلودگی هوا در مازندران هستند.
این مسئول تصریح کرد: در حال حاضر هم سوخت مصرفی خودروهای ما در استان استاندارد لازم را ندارد و هم خودروهای ما استاندارد نیستند. اگر قرار است خروجی استاندارد در مصرف سوخت خودروها داشته باشیم باید سیستم احتراق خودروها و سوخت استاندارد باشند.
محدودیت‌های فنی چهار ایستگاه آلایندگی‌سنجی مازندران
مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران با اشاره به وجود چهار ایستگاه آلایندگی‌سنجی در مازندران اظهار کرد: ما چهار ایستگاه آلایندگی‌سنجی در چالوس، آمل، نکا و ساری داریم که صرفا ذرات کمتر از ۲.۵ میکرون و کمتر از ۱۰ میکرون را اندازه می‌گیرند و امکان اندازه‌گیری گازها را ندارند.
ابراهیمی درباره دلیل اعلام نشدن آلودگی هوا در مازندران از سوی اداره کل حفاظت محیط زیست، تصریح کرد: بر اساس شاخص‌های جهانی ما مکلف هستیم میانگین ۲۴ ساعته کیفیت هوا را محاسبه کنیم. در مازندران فعلا به صورت لحظه‌ای کیفیت هوا در وضعیت ناسالم قرار می‌گیرد، اما میانگین ۲۴ ساعته چنین وضعیتی را نشان نمی‌دهد.
وی احتمال پایین بودن دقت در داده‌های دریافتی از ایستگاه‌های آلایندگی‌سنجی را نیز مطرح دانست و گفت: در این مورد معیارهای مهمی مانند کیفیت دستگاه، سنسورها و حتی جانمایی ایستگاه‌ها اهمیت دارد. یکی از چالش‌های ما در این زمینه به موضوع تحریم‌ها برمی‌گردد. به خاطر تحریم‌ها نتوانستیم سنسورهایی را وارد کنیم که از دقت‌های لازم برخوردار باشد. دستگاه‌های داخلی هم خطاهایی دارند و گاهی تفاوت داده‌های این ایستگاه‌ها با داده‌های سامانه‌های بین‌المللی بسیار زیاد است.
استعداد تبدیل میانکاله به کانون ریزگرد
مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران با اشاره به نقش خشک شدن تالاب میانکاله در افزایش آلودگی هوای مازندران تصریح کرد: ما در آلودگی هوا و ورود ریزگردها به آسمان مازندران تحت تاثیر مناطق خشک و صحراهای کشورهای همسایه هم هستیم. اما یکی از کانون‌های طبیعی ایجاد آلودگی هوای مازندران میانکاله است که در حال حاضر نزدیک به ۱۵ هزار هکتار از آن خشک شده است.
ابراهیمی کارنامی افزود: این کانون طبیعی هم ریزگردهای کمتر از ۲.۵ میکرون و هم ذرات کمتر از ۱۰ میکرون تولید می‌کند و احیای آن علاوه بر اهمیت زیستگاهی‌اش برای پرندگان، از نظر محیط زیستی برای حفظ کیفیت هوای استان نیز اهمیت دارد.
لایروبی بی‌نتیجه خلیج گرگان
وی با اشاره به انجام اقداماتی برای احیای میانکاله با لایروبی خلیج گرگان، گفت: در فرآیند احیای تالاب میانکاله طی سال‌های اخیر متاسفانه اقداماتی شد که نباید رقم می‌خورد. عده‌ای اصرار داشتند که شاید بهترین راه در این مسیر، لایروبی کانال آشوراده باشد. اما با وجود هزینه‌های هنگفت، در کمتر از ۲ سال دوباره در کانال رسوب‌گذاری شده است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران خاطرنشان کرد: البته این لایروبی یک کارکرد خوب داشت و آن هم افزایش کیفیت آب میانکاله بود. میانکاله به دلیل اختلاط آب شیرین و آب شور بهشت پرندگان بود و اگر کیفیت زیستگاه از دست برود دیگر نه تنها زیستگاه مطلوبی نیست، بلکه کانون ریزگرد هم خواهد شد. بهترین راه نجات میانکاله از نظر ما احیای مرحله‌ای تالاب با پمپاژ آب از ضلع غربی است.
آسیب‌های چاه‌های غیرمجاز
ابراهیمی با اشاره به برداشت‌های بی‌رویه از منابع آبی زیرزمینی و اثرگذاری آن بر افزایش خشکسالی به ویژه در شرق استان، تصریح کرد: فقط در حوضه آبریز میانکاله پنج هزار حلقه چاه غیرمجاز وجود دارد که سالانه بیش از ۹۰ میلیون متر مکعب آب از سفره‌های زیرزمینی برداشت می‌کنند.
وی ادامه داد: نیمی از چاه‌های موجود در استان هم غیرمجاز هستند و با این روند به سرعت استان را در حال خشک شدن هدایت می‌کنیم. در شرق مازندران سالانه ۶ میلیون متر مکعب کسری مخزن آب زیرزمینی داریم. در این شرایط باید کشت‌های آب‌بر را کاهش دهیم و به مرور متوقف کنیم. امروز حتی در رامسر پرباران هم مردم از کمبود آب گلایه دارند.
مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران تصریح کرد: بارگذاری غیراصولی در طبیعت مازندران سبب شده که آسیب زیادی به منابع آب‌های زیرزمینی وارد شود و بر همین اساس نیاز است در بارگذاری‌ها بازنگری صورت بگیرد و متناسب با ظرفیت‌های اکولوژیکی استان حرکت کنیم.
