موزه،نمادی از تمدن های کهن

به نقل از ایرنا، واژه ی موزه برگرفته از لغت فرانسوی Musee است و مکانی که مجموعه ی بزرگی از آثار باستانی و صنعتی و اشیای گرانبها درآن نگهداری و به نمایش گذاشته می شود.

مجمع عمومی کمیته ی بین المللی موزه ها (ایکوم ICOM) موزه را مکان گردآوری، نگهداری، مطالعه، بررسی کردن و به نمایش گذاشتن نعمت های فرهنگی یا طبیعی به منظور آموزش، پژوهش و ارزش دادن به این مجموعه ها و لذت بردن از آنها تعریف کرده است.

موزه ها به عنوان مکان هایی که با گردآوری اشیا و وسایل متنوع، فرهنگ و تمدن هر قوم و ملتی را بازگو می کند، انواع مختلفی دارد که از جمله ی آن ها می توان باستان شناسی، تاریخ، مردم شناسی، علوم طبیعی، موزه های هنری ظریفه، هنرهای کاربردی، دانش و تکنولوژی، موزه های منطقه ای محلی و موزه های تخصصی را نام برد.

ابتدایی ترین موزه ها از مجموعه های شخصی تشکیل شده بودند که پایه آن را علاقه ی افراد شکل می داد و به صورت امروزی برای بازدید همگان در نظر گرفته نشده بود.

نخستین موزه مربوط به معبد خدایان هنر شعر و موسیقی است که بر بالای تپه ای در شهر آتن قرار داشت. موزه ی آشمولین در شهر آکسفورد نیز از قدیمی ترین موزه ها به شمار می رود که در آن آثار مشرق زمین به نمایش گذاشته می شد. از موزه ی آرمیتاژ در لنینگراد روسیه نیز به عنوان نخستین موزه در قاره ی آسیا یاد می شود.

تشکیل موزه در قرن نوزدهم میلادی وارد فرهنگ ایران شد. ناصرالدین شاه در 1249 هجری خورشیدی پس از سفر به اروپا و دیدن موزه در برخی از کشورها، دستور داد بخشی از کاخ گلستان را به موزه اختصاص دهند. این موزه شخصی که مخصوص شاه و اطرافیان او بود پس از مدتی از میان رفت و جواهرات آن در اختیار خزانه ی بانک ملی قرار گرفت و سلاح های آن به موزه ی دانشکده افسری اهدا شد. در دوره ی مشروطه، موزه ی «ایران معارف» در بردارنده ی اشیای عتیقه، کاشی، سفال، سکه و سلاح بود، شکل گرفت و اینگونه نخستین گام موثر در تاریخ موزه داری ایران برداشته شد.

موزه ی ایران باستان به دلیل قدمت اشیای موجود در آن یکی از مهمترین موزه های دنیا به حساب می آید. این موزه آثار مختلفی از هزاره ی ششم پیش از میلاد را تا دوران مختلف اسلامی در بردارد و در 1316 هجری خورشیدی تاسیس شده است.

آثار و اشیا یی که در موزه ها به چشم می خورد نمایانگر فرهنگ، هنر، آداب و رسوم، باورها و اعتقادات پیشینیان و نیاکان آن سرزمین است که باید از آنها درس گرفت و عبرت آموخت. به دلیل اهمیت موزه ها مجمع عمومی کمیته ی بین المللی موزه ها که در بیست و هشتم مه 1977 میلادی در مسکو برپا شد در قطعنامه ی شماره ی پنجم خود هجدهم مه برابر با بیست و هشتم اردیبهشت را به عنوان روز جهانی موزه ها اعلام کرد تا اینگونه نقش موزه ها به عنوان پل ارتباطی میان گذشته، حال و آینده به جهانیان یادآوری شود. «موزه ها برای جامعه پایدار» شعاری است که به وسیله ی ایکوم برای روز جهانی موزه و میراث فرهنگی در سال جاری انتخاب شده است.

امروز موزه ها با هدف های مختلفی از جمله نگهداری آثار گذشتگان و نمایش و انتقال آنها به آیندگان، ارزیابی و قیاس میان پدیدارهای تاریخی، عملی، فنی، صنعتی و هنری گذشته و حال، ایجاد و تقویت تفاهم میان ملت ها و اقوام، شناخت و نمایش سهم ملت ها در فرهنگ و تمدن جهانی، افزایش و بهبود میزان دانش پژوهشگران، دانشجویان و دانش آموزان، جلوگیری از انهدام فرهنگ بومی و ایجاد سدی در برابر فرهنگ های بیگانه، پذیرای بازدیدکنندگان هستند.

**پژوهشگر گروه اطلاع رسانی ایرنا به بهانه ی روز جهانی موزه و میراث فرهنگی با «پروین ثقه الاسلامی» مدیر کاخ موزه ی گلستان به گفت و گو پرداخته است.

پروین ثقه الاسلامی با اشاره به اهمیت موزه ها و تاثیر آن بر زندگی بشر امروزی گفت: موزه یادآور تمدن و گذشته های یک ملت و مکانی است که افراد علاوه بر دیدن آثار گذشتگان و پی بردن به نحوه ی زندگی آنان، باید با مشاهده ی داده های موجود از پیشینیان درس بگیرند.

وی خاطر نشان کرد: موزه های مختلفی در کشور وجود دارد که هر کدام از آنها پیام های متفاوتی را به انسان می آموزند، به طور مثال موزه ها ی مردم شناسی نحوه ی زندگی، پوشش، آداب و رسوم را به نمایش می گذارد و با وجود تکنولوژی های امروزی حتی گویش های قومیت های مختلف بر روی صفحه نمایش پخش می شود و افراد می توانند بیشتر با اقوام مختلف آشنا شوند.

مدیر کاخ موزه گلستان اضافه کرد: با مشاهده ی برخی موزه ها می توان پیشینیان را روانشناسی کرد و برپایه ابزارهایی که به کار می گرفتند به تفکرات و نوع برقراری ارتباط آنان با دیگران پی برد که از آن جمله می توان موزه ی مخابرات و پست را نام برد. بازدیدکنندگان باید قدر اشیای به جای مانده از گذشتگان را بدانند و با نگهداری درست و برخورد مناسب در چنین مکان هایی آنان را ارج نهند.

او تصریح کرد: کاخ، تالارها و موزه های موجود در مجموعه ی کاخ موزه ی گلستان حدود 90 هزار شی را در خود جای داده است که میراث گرانبهایی محسوب می شود.

ثقه الاسلامی با اشاره به افزایش 40 درصدی بازدیدکنندگان خارجی و افزایش چشمگیر بازدیدکنندگان داخلی از کاخ موزه ی گلستان در ایام عید نوروز گفت: نوروز امسال حدود 100 هزار تن از این مجموعه بازدید کردند که در نوع خود بی نظیر است. وی افزود: ثبت جهانی شدن این کاخ موزه از دلیل های افزایش بازدیدهای خارجی است.

وی در ادامه اظهار داشت: مسوولان سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و مدیران موزه ها باید به وسیله ی صدا و سیما و سایر رسانه ها به مردم اطلاع رسانی کنند تا بیشتر با میراث کهن سرزمین ایران آشنا شوند و برای مشاهده ی آن ها به موزه ها بروند.

مدیر کاخ موزه ی گلستان در خصوص نگهداری آثار تاریخی موجود در این مکان تاریخی گفت: در این مجموعه از روش های فنی و استاندارد برای نگهداری تمام اشیا و آثار موجود اقدام می شود. دومین فیلم خانه ی جهان پس از کاخ ویندسور انگلستان در این کاخ موزه قرار دارد که برپایه استانداردهای پیشرفته ی دنیا از آنها نگهداری می شود.

وی با بیان اینکه فضای گسترده ی 50 هزار متر مربعی کاخ موزه ی گلستان به مراقبت همیشگی و روزمره نیاز دارد گفت: به دلیل گستردگی این مکان تاریخی هر سال بخش هایی که نیاز به بازسازی دارند مورد مرمت قرار می گیرد، به طوری که در 2 سال گذشته کاشی ها و سقف ها به طور کامل مورد بازسازی قرار گرفته است و در بهار و تابستان سال جاری استخرها و آب نماها مورد تعمیر قرار خواهد داد.

چهاردانگه نیوز، از 21 اردیبهشت 1394 ریاست موزه ملی ایران به عهده دکتر جبرییل نوکنده از جوانان نخبه بخش چهاردانگه می باشد، این پایگاه خبری روز جهانی موزه را به ایشان و تمام کسانیکه حافظ میراث ایران زمین هستند تبریک عرض می نماید.