درتقسیمات کشوری که در سال ۱۳۱۶ به تصویب مجلس شورای ملی رسید، بخش چهاردانگه به عنوان یکی از بخش های شهرستان ساری از سه دهستان، دهستان هزار جریبی، دهستان شهریاری و دهستان سورتیجی تشکیل شده بود.
در این مجال به معرفی دهستان تاریخی سورتیجی پرداخته می شود.
دهستان سورتیجی
نام یکی از سه دهستان بخش چهاردانگه ساری. این دهستان از ۵ بلوک مشروح زیر تشکیل شده است.
بلوک پشت کوه سورتیجی ۲۴ آبادی ۸۵۰۰ نفر سکنه
بلوک زیر کوه سورتیجی ۱۷ آبادی و ۶۰۰۰ نفر سکنه
بلوک درکاسعیده سورتیجی ۲۶ آبادی و ۴۱۰۰ نفر سکنه
بلوک پی رجه سورتیجی ۱۰ آبادی و ۱۵۰۰ نفر سکنه
بلوک وردیمه سورتیجی ۱۷ آبادی و ۲۱۰۰ نفر سکنه
جمع ۹۴ آبادی و ۲۲۲۰۰ نفر سکنه
دهستان[ بلوک] پشت کوه سورتیجی
نام یکی از دهستان های[ بلوک] بخش چهاردانگه شهرستان ساری.
این دهستان[ بلوک] در خاور بخش واقع، محدود است ازشمال به دهستان هزار جریبی و چلم کوه، از جنوب بخش دودانگه، از باختر دهستان [ بلوک] زیر کوه سورتیجی، از خاور به سلسله اصلی البرز که مقسم المیاء آن حد طبیعی بخش چهاردانگه و شهرستان دامغان است.
موقعیت طبیعی دهستان[ بلوک] کوهستانی، هوای کنار رودخانه آن معتدل و ناسالم و هوای قسمت عمده سردسیر ییلاقی است.
سرچشمه رودخانه گرمابرود از این دهستان[ بلوک] و مهمترین چشمه مشهور به شور کوه نزدیک آبادی کوات می باشد.
مرتفع ترین قلع کوه در این دهستان[ بلوک] عبارتند از سفید کوه، داراب کوه، چلم کوه
مراتع مرغوبی در سینه و دامنه سفید کوه وجود دارد این دهستان [ بلوک] از ۲۴ آبادی تشکیل گردیده، جمعیت آن در حدود ۸۵۰۰ نفر و قراء مهم آن عبارتند از کلکنار، قلعه سر، بادله کوه، ولویه، ایول، لنگر ( فرهنگ جغرافیایی ایران ج ۳ ص ۶۳)
دهستان[ بلوک] زیر کوه سورتیجی
این دهستان [ بلوک] در حومه مرکزی بخش تشکیل شده است و شامل ۱۷ روستا تشکیل گردیده است. جمعیت آن حدود ۶۰۰۰ هزاتر نفر و قراء مهم آن کیاسر، کنیم، شویلاشت و کنیم می باشد( فرهنگ جغرافیایی ایران ج ۳ ص ۱۵۴)
دهستان[ بلوک] پی رجه سورتیجی
یکی از دهستان های[ بلوک] بخش چهاردانگه شهرستان ساری است. این دهستان [ بلوک] در منتهاالیه شمالی بخش چهاردانگه و جنوب بخش بهشهر واقع گردیده، هوای آن معتدل، موقعیت طبیعی کوهستانی جنگلی، آب از چشمه، محصول غلات، ارزن، لبنیات و عسل است. از ده آبادی کوچک تشکیل شده و جمعیت آن در حدود ۱۵۰۰نفر است.( فرهنگ جغرافیایی ایران ج ۳ ص ۶۸)
دهستان [ بلوک] درکا سعیده سورتیحی
درکا سعیده سورتیجی نام یکی از دهستان های [ بلوک] بخش چهاردانگه ساری، این دهستان[ بلوک] در در شمال باختری کیاسر و شمال رودخانه گرماب رود در دامنه کوهستان های جنگلی واقع، هوای آن معتدل مرطوب، آب ازچشمه سار، محصول غلات دیمی و برنج در کنار رودخانه گرماب رود زراعت میشود، این دهستان[ بلوک] از ۲۵ آبادی تشکیل، جمعیت آن در حدود ۴۱۰۰ نفر و قراء مهم آن عبارتند ازسادات محله، چورت، ورنام و قادیکلا. ( فرهنگ جغرافیایی ایران ج ۳ ص ۱۱۹)
دهستان[ بلوک] وردیمه سورتیجی
نام یکی از دهستان های [ بلوک] بخش چهاردانگه شهرستان ساری است.
این دهستان [ بلوک] بین دهستان های[ بلوک] پی رجه و شهریاری هزار جریبی واقع، منطقه کوهستانی، هوای معتدل مرطوب، مالاریاییّ آب از چشمه و رودخانه زارم رود، محصول عمده دهستان ارزن، غلات، برنج، لبنیات است. شغل مردان زراعت و گله داری، صنایع دستی زنان بافتن چوخا ، کرباس
این دهستان[ بلوک] از ۱۷ آبادی تشکیل شده و جمعیت آن در حدود ۲۱۰۰ نفر و. قراء مهم آن عبارتند از سوچلما و پجت( فرهنگ جغرافیایی ایران ج ۳ ص ۲۱۶)
نویسنده: حامد خلیلی ازنی