مازندران یکی از استان‌هایی است که در آن به صورت روزانه بیش از ۳ هزار تن زباله تولید می‌شود و این میزان با حضور مسافران زیادی که مازندران را به عنوان گذراندن اوقات فراغت‌شان انتخاب می‌کنند به مراتب بیشتر خواهد شد، این در حالی است که به گفته معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران برای هر تن زباله ۵۰۰ لیتر شیرابه خطرناک و آلوده تولید می‌شود.
محمود علی رکنی معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه براساس چالش هایی که در استان مشاهده می شود، شهرهایی همانند ساری، آمل و بابل که جمعیت بیشتری دارند دارای میزان پسماند بیشتری هستند، اظهار کرد: سرانه تولید زباله در روز به ازای هر نفر بین ۸۰۰ تا یک کیلوگرم است یعنی در حدود ۳ هزار و ۱۵۰ تن زباله در روز در مازندران زباله تولید می شود.
وی با اشاره به اینکه این میزان از تولید زباله در ایام تعطیلات خصوصا این روزها که حدود ۶۰ میلیون گردشگر به این استان آمدند، بیشتر است، تصریح کرد: این حجم مسافر و گردشگر همراه با جمعیت مازندران میزان زباله را در روز به سه برابر می رساند.
معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران، میزان تولید شیرابه را به ازای هر تن زباله تقریبا ۵۰۰ لیتر عنوان کرد و گفت: خود این شیرابه ها همراه با انواع فلزات سنگین و سموم هستند که بسیار آلاینده است.
رکنی خاطرنشان کرد: هر لیتر شیرابه می تواند چند برابر لیتر حجم آب را آلوده کند و شرایط نامناسبی برای منابع آبی به وجود آورد.
وی با بیان اینکه در طرح ساماندهی و تفکیک زباله از مبدا در سال ۹۷ چیزی حدود پنج درصد از زباله ها در شهرهای مازندران تفکیک شد، افزود: این تفکیک در برخی شهرها به صورت کامل انجام شد اما این فرآیند در شهرهای دیگر به شکل کامل انجام نشد.
معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران بیان کرد: هدف از اجرا کردن طرح جداسازی زباله های تر از خشک این بوده که زباله های خشک به سمت صنایع تبدیلی و تکمیلی هدایت شده و با مواد اولیه ای پردازش و تبدیل به کالایی شود تا بتوان از آن استفاده کرد کما اینکه همین کالا قرار بود مجدد به طبیعت بازگردد و آلودگی زیادی را ایجاد کند.
رکنی با بیان اینکه در زباله تر اگر اقدامات درست انجام شود می توان آنرا به کمپوست و پودر آلی تبدیل کرد، یادآورشد: با توجه به اینکه خاک مازندران آن حاصلخیزی قبل را از دست داده بعضا در مواردی میزان مواد آلایشی خاک زیر یک است و همین کود تولیدی از زباله تر کمک خواهد کرد تا حاصلخیزی خاک بالاتر رود یا می توان از آن برای کاربردهای دیگر استفاده کرد.
وی ادامه داد: صنایعی در استان وجود دارند که زباله های پلاستیکی و مواد مختلف پلاستیکی را جدا می کنند و در فرآیند تولید مواد پلاستیکی دیگری مانند گلدان که محدودیت بهداشتی ندارد تولید و مجددا استفاده می شود که البته چنین فرآیندی به صورت سیستماتیک و منظم وجود ندارد.
*بازیافت اقدامی موثر در حوزه کاهش پسماندهای منفی زباله
معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران بازیافت را یکی از اقدامات موثر دانست و متذکر شد: محققان مدیریت پسماند از بازیافت به عنوان انقلاب مدیریت مواد زاید جامد یاد می کنند یعنی اگر بازیافت به صورت درست انجام، زباله تر و خشک از هم جدا و زباله های خشک هرکدام بر اساس جنس تفکیک شود، می توان ارزش افزوده ای ایجاد کرد که هم جلوی تخریب و آلودگی زیست محیطی را می گیرد و از سوی دیگر منجر به ایجاد اشتغال مولد می شود.
رکنی با بیان اینکه استفاده از زباله به عنوان سوخت یکی دیگر از راهکارهای استفاده از زباله است، تاکید کرد: این امر نیازمند تکنولوژی پیشرفته ای است تا موجب آالودگی نشود و بایدگفت درخیلی از جاها استفاده از زباله سوز با درجه بالا باعث می شود تا قابلیت استفاده بیشتری داشته باشد.
وی با بیان اینکه تبدیل به کود آلی بهترین راه حل در زباله تر است، یادآور شد: در صورتی کیفیت کود آلی می تواند خوب باشد که تصفیه از مبدا صورت گیرد و اگر در کمپوست تفکیک از مبدا انجام نشود باعث ایجاد ناخالصی و در نتیجه ایجاد اشکال درکیفیت کود آلی می شود و در آن صورت ارزش خود را از دست می دهد.
معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران با تاکید بر اینکه در این روش باید حتما تفکیک از مبدا و جداسازی زباله تر از خشک انجام شود، افزود: در این روش زباله خشک به سمت صنایع تبدیلی و زباله تر به سمت کمپوست رفته و می تواند پاسخگوی نیازمندی باشد.
*مدیریت تلفیقی پسماند، راه حلی برای رفع معضل زباله
رکنی مدیریت تلفیقی پسماند را یکی از موثرترین راه حل های رفع معضل زباله دانست و گفت: نباید یک نسخه واحد برای همه استان ها ارائه شود به طور مثال نباید گفته شود تنها راه حل در مازندران تولید انرژی از زباله است بلکه باید از روش های مختلف استفاده شود.
وی با بیان اینکه در حال حاضر تکنولوژی های مختلفی وجود دارد که تولید انرژی می کند، تصریح کرد: استارت آپ ها و دانش بنیان در حال پردازش روش های نوین هستند و باید از همه این تکنولوژی ها استفاده شود.
معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران درباره نحوه دفع زباله در این استان با بیان اینکه در سه شهر بابل، تنکابن و بهشهر کارخانه کمپوست وجود دارد، اظهار کرد: که با ظرفیت کامل کار نمی کنند اما گام های اولیه را برای اینکه تولید کمپوست کنند، انجام دادند
رکنی تصریح کرد: دو کارخانه تولید انرژی در ساری با ظرفیت ۴۵۰ تن و در نوشهر با ۲۵۰ تن در حال احداث است که نوشهر با پیشرفت فیزیکی ۹۰ درصد و ساری با پیشرفت فیزیکی ۴۰ درصد در حال اجرا است و امیدواریم چالش های پیش رو هر دو نیروگاه برطرف شود.
وی با اشاره به اینکه در سایر نقاط مازندران وضعیت دفع زباله بیشتر به صورت دپو و تخلیه بوده که غیر بهداشتی صورت می گیرد، افزود: بارها در خصوص روش غیر بهداشتی تاکید شده است و در بیشتر شهرها هم پیگیری قضایی در حال انجام بوده تا مرتفع شود.
*استفاده از تکنولوژی های نوین راهکار مدیریت درست
معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران با تاکید بر اینکه باید از تکنولوژی روز در زباله استفاده شود، اظهار کرد: راهکار دنیا استفاده از تکنولوژی های نوین و استفاده از مدیریت تلفیقی برای مدیریت درست است.
رکنی درباره چگونگی کنترل زباله در سواحل گفت: در برخی شهرها همانند بابلسر و فریدونکنار محل دپوی زباله نزدیک به دریا بوده که شایسته نیست و با پیگیری مراجع قضایی جمع آوری آن دستور کار قرار دارد.
وی با تاکید بر اینکه باید عزم را جزم و به سمت اعمال مدیریت اصولی پسماند و زباله با استفاده از تفکیک از مبدا و استفاده از تکنولوژی های نوین رفت، تصریح کرد: هیچ جای دنیا مشکلی تحت عنوان پسماند و زباله نداشته و مدیریت می شود و ما هم این قابلیت را داریم که زباله و پسماند را مدیریت کنیم.
معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران گفت: در یک سری از شهرها همانند ساری، بابل، بابلسر، نوشهر، چالوس بخشی از فاضلاب تصفیه می شود و در یازده شهر دیگر هم طرح اجرایی برای پیاده کردن سیستم و شبکه تصفیه فاضلاب مصوب شده که این یک کار مهم و کلیدی بوده که نیازمند پیگیری است.
*سرانه تولید فاضلاب برای هر مازندرانی ۱۸۰ لیتر در روز
رکنی با بیان اینکه سرانه تولید فاضلاب برای هر مازندرانی ۱۸۰ لیتر در روز است، متذکر شد: با توجه به جمعیت سه میلیونی، مازندران در سال حدود ۲۰۰ میلیون متر مکعب فاضلاب در حوزه خانگی و در حوزه کشاورزی۲.۶ دهم میلیارد متر مکعب فاضلاب تولید می شود که جزء آلاینده های فاضلابی است.
وی با بیان انکه چهار نوع فاضلاب خانگی، روان آب، صنعتی و کشاورزی وجود دارد، ادامه داد: در فاضلاب خانگی هر حجم متر مکعب از فاضلاب حدود ۵ تا ۲۰ متر مکعب آب را آلوده می کند و آب هایی که برای آبیاری اراضی کشاورزی استفاده می شود نیز حاوی سموم و کودهای شیمیایی است که می تواند حجم آلایندگی بالاتری داشته باشد.
معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران از روان آب ها هم در برخی نقاط به عنوان یک فاضلاب که موجب آلودگی می شود، یاد شده و گفت: در کشورهای پیشرفته روان آب ها و کیفیت آن به عنوان یک شاخص محسوب می شود اما متاسفانه در کشور ما در این حوزه کار زیادی انجام نشده است.
*ضرورت مدیریت یک پارچه در حوزه فاضلاب
رکنی با اشاره به وضعیت فاضلاب های صنعتی افزود: حدود ۸۰ تا ۹۰ درصد واحدهای صنعتی دارای سیستم تصفیه هستند اما ضرورت است که مدیریت یک پارچه در حوزه فاضلاب و پسآب تعریف شود تا هم ظرفیت های آبی استان تقویت شود و از این سرمایه های گران سنگ درست استفاده شود و هم فاضلاب ها مدیریت شود.
وی یادآور شد: در صورتی که این حجم فاضلابی که تولید می شود تصفیه شود، ارزش افزوده اقتصادی خیلی زیادی را به همراه دارد.
معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران بیان کرد: طبق بررسی های صورت گرفته هر متر مکعب آبی که در اختیار مردم قرار می گیرد ۷۰۰ تا ۸۰۰ میلیون تومان برای کشور و وزارت نیرو هزینه دارد و اگر بتوان فاضلاب ها را تجهیز و تصفیه کنیم و برای آبیاری اراضی کشاورزی مورد استفاده قرار گیرد، کمک زیادی به این بخش خواهد کرد.
رکنی خاطرنشان کرد: مدیریت یک پارچه در فاضلاب و پسآب موجب صرفه جویی در ذخایر آب های زیر زمینی و سطحی خواهد شد.
مازندران یکی از استان‌هایی است که در آن به صورت روزانه بیش از ۳ هزار تن زباله تولید می‌شود و این میزان با حضور مسافران زیادی که مازندران را به عنوان گذراندن اوقات فراغت‌شان انتخاب می‌کنند به مراتب بیشتر خواهد شد، این در حالی است که به گفته معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران برای هر تن زباله ۵۰۰ لیتر شیرابه خطرناک و آلوده تولید می‌شود.
محمود علی رکنی معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه براساس چالش هایی که در استان مشاهده می شود، شهرهایی همانند ساری، آمل و بابل که جمعیت بیشتری دارند دارای میزان پسماند بیشتری هستند، اظهار کرد: سرانه تولید زباله در روز به ازای هر نفر بین ۸۰۰ تا یک کیلوگرم است یعنی در حدود ۳ هزار و ۱۵۰ تن زباله در روز در مازندران زباله تولید می شود.
وی با اشاره به اینکه این میزان از تولید زباله در ایام تعطیلات خصوصا این روزها که حدود ۶۰ میلیون گردشگر به این استان آمدند، بیشتر است، تصریح کرد: این حجم مسافر و گردشگر همراه با جمعیت مازندران میزان زباله را در روز به سه برابر می رساند.
معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران، میزان تولید شیرابه را به ازای هر تن زباله تقریبا ۵۰۰ لیتر عنوان کرد و گفت: خود این شیرابه ها همراه با انواع فلزات سنگین و سموم هستند که بسیار آلاینده است.
رکنی خاطرنشان کرد: هر لیتر شیرابه می تواند چند برابر لیتر حجم آب را آلوده کند و شرایط نامناسبی برای منابع آبی به وجود آورد.
وی با بیان اینکه در طرح ساماندهی و تفکیک زباله از مبدا در سال ۹۷ چیزی حدود پنج درصد از زباله ها در شهرهای مازندران تفکیک شد، افزود: این تفکیک در برخی شهرها به صورت کامل انجام شد اما این فرآیند در شهرهای دیگر به شکل کامل انجام نشد.
معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران بیان کرد: هدف از اجرا کردن طرح جداسازی زباله های تر از خشک این بوده که زباله های خشک به سمت صنایع تبدیلی و تکمیلی هدایت شده و با مواد اولیه ای پردازش و تبدیل به کالایی شود تا بتوان از آن استفاده کرد کما اینکه همین کالا قرار بود مجدد به طبیعت بازگردد و آلودگی زیادی را ایجاد کند.
رکنی با بیان اینکه در زباله تر اگر اقدامات درست انجام شود می توان آنرا به کمپوست و پودر آلی تبدیل کرد، یادآورشد: با توجه به اینکه خاک مازندران آن حاصلخیزی قبل را از دست داده بعضا در مواردی میزان مواد آلایشی خاک زیر یک است و همین کود تولیدی از زباله تر کمک خواهد کرد تا حاصلخیزی خاک بالاتر رود یا می توان از آن برای کاربردهای دیگر استفاده کرد.
وی ادامه داد: صنایعی در استان وجود دارند که زباله های پلاستیکی و مواد مختلف پلاستیکی را جدا می کنند و در فرآیند تولید مواد پلاستیکی دیگری مانند گلدان که محدودیت بهداشتی ندارد تولید و مجددا استفاده می شود که البته چنین فرآیندی به صورت سیستماتیک و منظم وجود ندارد.
*بازیافت اقدامی موثر در حوزه کاهش پسماندهای منفی زباله
معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران بازیافت را یکی از اقدامات موثر دانست و متذکر شد: محققان مدیریت پسماند از بازیافت به عنوان انقلاب مدیریت مواد زاید جامد یاد می کنند یعنی اگر بازیافت به صورت درست انجام، زباله تر و خشک از هم جدا و زباله های خشک هرکدام بر اساس جنس تفکیک شود، می توان ارزش افزوده ای ایجاد کرد که هم جلوی تخریب و آلودگی زیست محیطی را می گیرد و از سوی دیگر منجر به ایجاد اشتغال مولد می شود.
رکنی با بیان اینکه استفاده از زباله به عنوان سوخت یکی دیگر از راهکارهای استفاده از زباله است، تاکید کرد: این امر نیازمند تکنولوژی پیشرفته ای است تا موجب آالودگی نشود و بایدگفت درخیلی از جاها استفاده از زباله سوز با درجه بالا باعث می شود تا قابلیت استفاده بیشتری داشته باشد.
وی با بیان اینکه تبدیل به کود آلی بهترین راه حل در زباله تر است، یادآور شد: در صورتی کیفیت کود آلی می تواند خوب باشد که تصفیه از مبدا صورت گیرد و اگر در کمپوست تفکیک از مبدا انجام نشود باعث ایجاد ناخالصی و در نتیجه ایجاد اشکال درکیفیت کود آلی می شود و در آن صورت ارزش خود را از دست می دهد.
معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران با تاکید بر اینکه در این روش باید حتما تفکیک از مبدا و جداسازی زباله تر از خشک انجام شود، افزود: در این روش زباله خشک به سمت صنایع تبدیلی و زباله تر به سمت کمپوست رفته و می تواند پاسخگوی نیازمندی باشد.
*مدیریت تلفیقی پسماند، راه حلی برای رفع معضل زباله
رکنی مدیریت تلفیقی پسماند را یکی از موثرترین راه حل های رفع معضل زباله دانست و گفت: نباید یک نسخه واحد برای همه استان ها ارائه شود به طور مثال نباید گفته شود تنها راه حل در مازندران تولید انرژی از زباله است بلکه باید از روش های مختلف استفاده شود.
وی با بیان اینکه در حال حاضر تکنولوژی های مختلفی وجود دارد که تولید انرژی می کند، تصریح کرد: استارت آپ ها و دانش بنیان در حال پردازش روش های نوین هستند و باید از همه این تکنولوژی ها استفاده شود.
معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران درباره نحوه دفع زباله در این استان با بیان اینکه در سه شهر بابل، تنکابن و بهشهر کارخانه کمپوست وجود دارد، اظهار کرد: که با ظرفیت کامل کار نمی کنند اما گام های اولیه را برای اینکه تولید کمپوست کنند، انجام دادند
رکنی تصریح کرد: دو کارخانه تولید انرژی در ساری با ظرفیت ۴۵۰ تن و در نوشهر با ۲۵۰ تن در حال احداث است که نوشهر با پیشرفت فیزیکی ۹۰ درصد و ساری با پیشرفت فیزیکی ۴۰ درصد در حال اجرا است و امیدواریم چالش های پیش رو هر دو نیروگاه برطرف شود.
وی با اشاره به اینکه در سایر نقاط مازندران وضعیت دفع زباله بیشتر به صورت دپو و تخلیه بوده که غیر بهداشتی صورت می گیرد، افزود: بارها در خصوص روش غیر بهداشتی تاکید شده است و در بیشتر شهرها هم پیگیری قضایی در حال انجام بوده تا مرتفع شود.
*استفاده از تکنولوژی های نوین راهکار مدیریت درست
معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران با تاکید بر اینکه باید از تکنولوژی روز در زباله استفاده شود، اظهار کرد: راهکار دنیا استفاده از تکنولوژی های نوین و استفاده از مدیریت تلفیقی برای مدیریت درست است.
رکنی درباره چگونگی کنترل زباله در سواحل گفت: در برخی شهرها همانند بابلسر و فریدونکنار محل دپوی زباله نزدیک به دریا بوده که شایسته نیست و با پیگیری مراجع قضایی جمع آوری آن دستور کار قرار دارد.
وی با تاکید بر اینکه باید عزم را جزم و به سمت اعمال مدیریت اصولی پسماند و زباله با استفاده از تفکیک از مبدا و استفاده از تکنولوژی های نوین رفت، تصریح کرد: هیچ جای دنیا مشکلی تحت عنوان پسماند و زباله نداشته و مدیریت می شود و ما هم این قابلیت را داریم که زباله و پسماند را مدیریت کنیم.
معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران گفت: در یک سری از شهرها همانند ساری، بابل، بابلسر، نوشهر، چالوس بخشی از فاضلاب تصفیه می شود و در یازده شهر دیگر هم طرح اجرایی برای پیاده کردن سیستم و شبکه تصفیه فاضلاب مصوب شده که این یک کار مهم و کلیدی بوده که نیازمند پیگیری است.
*سرانه تولید فاضلاب برای هر مازندرانی ۱۸۰ لیتر در روز
رکنی با بیان اینکه سرانه تولید فاضلاب برای هر مازندرانی ۱۸۰ لیتر در روز است، متذکر شد: با توجه به جمعیت سه میلیونی، مازندران در سال حدود ۲۰۰ میلیون متر مکعب فاضلاب در حوزه خانگی و در حوزه کشاورزی۲.۶ دهم میلیارد متر مکعب فاضلاب تولید می شود که جزء آلاینده های فاضلابی است.
وی با بیان انکه چهار نوع فاضلاب خانگی، روان آب، صنعتی و کشاورزی وجود دارد، ادامه داد: در فاضلاب خانگی هر حجم متر مکعب از فاضلاب حدود ۵ تا ۲۰ متر مکعب آب را آلوده می کند و آب هایی که برای آبیاری اراضی کشاورزی استفاده می شود نیز حاوی سموم و کودهای شیمیایی است که می تواند حجم آلایندگی بالاتری داشته باشد.
معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران از روان آب ها هم در برخی نقاط به عنوان یک فاضلاب که موجب آلودگی می شود، یاد شده و گفت: در کشورهای پیشرفته روان آب ها و کیفیت آن به عنوان یک شاخص محسوب می شود اما متاسفانه در کشور ما در این حوزه کار زیادی انجام نشده است.
*ضرورت مدیریت یک پارچه در حوزه فاضلاب
رکنی با اشاره به وضعیت فاضلاب های صنعتی افزود: حدود ۸۰ تا ۹۰ درصد واحدهای صنعتی دارای سیستم تصفیه هستند اما ضرورت است که مدیریت یک پارچه در حوزه فاضلاب و پسآب تعریف شود تا هم ظرفیت های آبی استان تقویت شود و از این سرمایه های گران سنگ درست استفاده شود و هم فاضلاب ها مدیریت شود.
وی یادآور شد: در صورتی که این حجم فاضلابی که تولید می شود تصفیه شود، ارزش افزوده اقتصادی خیلی زیادی را به همراه دارد.
معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران بیان کرد: طبق بررسی های صورت گرفته هر متر مکعب آبی که در اختیار مردم قرار می گیرد ۷۰۰ تا ۸۰۰ میلیون تومان برای کشور و وزارت نیرو هزینه دارد و اگر بتوان فاضلاب ها را تجهیز و تصفیه کنیم و برای آبیاری اراضی کشاورزی مورد استفاده قرار گیرد، کمک زیادی به این بخش خواهد کرد.
رکنی خاطرنشان کرد: مدیریت یک پارچه در فاضلاب و پسآب موجب صرفه جویی در ذخایر آب های زیر زمینی و سطحی خواهد شد.
