سه نامزدی که بعد از پیروزی در انتخابات دستشان به کرسی بهارستان نرسید؛

مجالسی که کوتاه نیامدند!

سید روح‌الله شجاعی کیاسری

«از نمایندگان مجلس شورای اسلامی در این عصر و عصر‌های آینده می‌خواهم که اگر خدای نخواسته عناصر منحرفی با دسیسه و بازی سیاسی وکالت خود را به مردم تحمیل نمودند، مجلس اعتبارنامه آنان را رد کنند و نگذارند حتی یک عنصر خرابکار وابسته به مجلس راه یابد.»
این جمله بخشی از وصیت امام خمینی است. نشان می‌دهد موضوع تصویب اعتبارنامه اهمیت فراوانی دارد. خصوصا اگر گزارش تخلفی از دست مراجع ذی‌صلاح و شورای نگهبان در رفته باشد این‌جا می‌توان یقه فرد متخلف را جمع کرد!
منتخب هر حوزه انتخابیه یک اعتبارنامه مخصوص خودش دارد، باید بررسی شود کجا درس خوانده، چه سابقه‌ای دارد، با چه کیفیتی انتخاب شده!
منتخبین مجلس با قرعه‌کشی در پانزده شعبه تقسیم شده، پرونده همدیگر را بررسی می‌کنند. اگر نقطه‌ی تاریکی پیدا کردند آن را به کمیسیون آیین‌نامه داخلی ارجاع تا به شکل ویژه‌ای بررسی شود.
همین که تایید شد اسمش می‌شود «نماینده» طی چهار سال وکالت مردم را برعهد می‌گیرد. قانون می‌نویسد و بر عملکرد دولت نظارت می‌کند.
حالا اگر اعتبارنامه‌ای تصویب نشود چه اتفاقی می‌افتد، سابقه دارد منتخبی به مجلس راه یافته باشد، نتواند از این مرحله عبور کند؟
بله، همین دوره‌ی گذشته که سپری شد، اعتبارنامه غلامرضا تاجگردون، کاظم دلخوش اباتری و محمد صالحی به مشکل خورد که اولی از حضور در مجلس بازماند، دو نفر بعدی با تکماده رد کردند.
اضافه کنیم اعتبارنامه‌ها بعد از تصویب در مجلس باید به تایید شورای نگهبان برسد.
در طرح نظارت بر نمایندگان که در دوره قبل به تصویب رسید نسبت به تخلفات احتمالی نمایندگان نیز تصمیماتی گرفته شد. نمایندگان خاطی ممکن است دوره جدید اعتبارنامه‌‌اش لغو شود.
باید جلسه غیر علنی تشکیل شود. نیم ساعت به نماینده وقت می‌دهند تا از خودش دفاع کند. می‌تواند نیمی از وقتش را به همکارنش بدهد تا از او دفاع کنند.
ضمنا منتخبینی که اعتبارنامه آنان به تصویب نرسیده حق دادن رأى به جز در مورد اعتبارنامه همکاران و همچنین حق حضور در شعبه یا کمیسیون تحقیق، هنگام رسیدگى به اعتبارنامه خود را ندارند. در صورتى که از طرف شعبه یا کمیسیون یا با تقاضاى خود براى اداى توضیحات دعوت شوند، حق رأى نخواهند داشت، در اظهارنظر البته آزادند!
بعد از رد اعتبارنامه مجلس از وزارت کشور می‌خواهد مقدمات برگزاری انتخابات میان‌دوره‌ای را برگزار کند. یعنی همزمان با اولین انتخابات (ریاست‌جمهوری و شورای شهر)

مروری کنیم بر آنچه گذشت؛
در مجلس اول به اعتبارنامه حسن آیت اعتراض می‌شود پس از کش‌وقوس فراوان او موفق می‌شود تاییدش را از همکاران بگیرد.
در مجلس دوم به اعتبارنامه آذری قمی و شیخ خلخالی اعتراض می‌شود اولی خیلی زود تایید می‌شود، خلخالی دو ماه درگیر ماجرای اعتبارنامه می‌شود.
در دوره سوم به اعتبارنامه آقایان علی‌اکبر ناطق‌نوری، فخرالدین حجازی، حسن سبحانی‌نیا و علی کامیار اعتراض می‌کنند که همگی موفق به عبور از این خان سخت می‌شوند.
اولین نامزدی که نتوانست وارد مجلس بشود آقای سید حبیب هاشمی بود که به عنوان منتخب فسا وارد مجلس چهارم شده بود. در این دوره به اعتبارنامه قاسم شعله‌سعدی هم اعتراض شد ولی کارساز نبود.
اما دومین منتخبی که نتوانست بر صندلی مجلس تکیه بزند حمید بهرامی احمدی بود از حوزه انتخابیه رفسنجان. گویا در دوره پنجم هواخواهان نامزدهای انتخاباتی حسابی از خجالت هم درآمده بودند. او البته بعدها در مجلس هفتم موفق شد راهی مجلس شود.
اما مجلس جنجالی، مجلس ششم. اصلاح‌طلبان شش ماه اعتبارنامه غلامعلی حداد عادل را در آب نمک خواباندند بلکه علیرضا رجایی را جای حداد وارد مجلس کنند. که موفق نشدند. حداد از خودش دفاع نکرد و به یک نامه اکتفا کرد. «این‌ها به فرایند انتخابات اعتراض دارند نه من!»
مجلس هفتم خیلی آرام سپری شد تا اینکه رسید به دوره هشتم. در این دوره ابتدا فاطمه آلیا به اعتبارنامه رضا عبدالهی منتخب ماهنشان اعتراض می‌کند او هم اعتبارنامه 18 منتخب تهران را گرو می‌گیرد. آلیا به سلمان خدادای هم گیر می‌دهد نهایتا همه این‌ها با میانجیگری حل می‌شود.
در دوره بعدی اعتبارنامه علی ایران‌پور و حبیب برومند منتخبین مبارکه، پارس‌آباد و بیله‌سوار نیز به مشکل می‌خورد. اعتراض به اعتبارنامه این دو از سوی احمد توکلی و الیاس نادران در دستور کار قرار گرفت. ایران‌پور نیز در واکنش به این کار مانند عبداللهی در مجلس هشتم عمل می‌کند. او بالاخره از موضع‌اش کوتاه می‌آید، رضایت می‌دهد که از اعتراض به اعتبارنامه ۲۸ نماینده تهران صرف نظر کند!

اعتبارنامه منتخبین دوره دهم با مشکلی مواجه نشد تا اینکه رسید به دوره یازدهم و غلامرضا تاجگردون، او سومین بازمانده از مجلس لقب گرفت.
حالا باید منتظر شروع به کار مجلس دوازدهم باشید.
آیا به سیاق مجالس چهارم، پنجم و یازدهم جلوی کسی را می‌گیرند یا نه اجازه می‌دهند بدون حاشیه مجلس رسما شکل بگیرد؟
شاید هم مثل دوره ششم شش‌ماه منتخب مردم را پشت درب مجلس نگه دارند تا اصلاحا حالش جا بیاید!