حمام «تیلک»، یادگار دوره قاجار در دامنه‌های البرز +تصاویر

به گزارش پایگاه خبری چهاردانگه ساری به نقل از ایسنا، حمام «تیلک» نمونه بسیار زیبا و به یادماندنی و نمونه‌ای منحصر به‌فرد از هماهنگی در ترکیب سه مقوله انسان، طبیعت و معماری است که پیشنهاد می‌شود یک موزه روستایی برای حفظ حمام از تخریب بیشتر تاسیس شود.

 نمای بدر ورودی حمام قدیمی تیلک

 مهدی ایزدی، معاون میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشگری مازندران  گفت: این حمام در یک منطقه کوهستانی جنگلی و در داخل بافت روستای با سابقه تاریخی تیلک در شیب تند انتهایی روستا در کنار دره ‌آبی در جنوبی‌ترین نقطه روستا قرار دارد.

 وی افزود: در شمال این حمام و در فاصله ۱۰۰ متری مسجد تاریخی و زیبای تیلک قرار دارد. در اطراف حمام در بافت روستا نیز خانه‌های مسکونی با حیاط‌های سر سبز و درختان میوه قرار دارد

 معاون میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری مازندران تصریح کرد: حمام تیلک در استان مازندران و در فاصله ۱۰۰ کیلومتری از شهرستان ساری و در میان یکی از روستاهای سرسبز کوهستانی و بسیار زیبای بخش چهاردانگه ساری و در دامنه شمالی البرز قرار دارد، مسیر دسترسی به حمام از داخل روستا از میان بافت مسکونی روستا و از طریق یک راه مالرو بوده و این روستا دارای بافت بسیار زیبا است که نمونه ای منحصر بفرد از معماری درونگرا و ایرانی اسلامی است.

نمای بیرونی حمام قدیمی تیلک

 وی با اشاره به تاریخچه روستا و المان‌های موجود و مقایسه با حمام‌های دیگر استان مازندران افزود: اصل حمام مربوط به دوره قاجار بوده و با مصالح سنگی بنا شده است از قدیمی‌های روستا که هنوز زنده‌اند بعضی‌ها هنوز خاطرات حمام اصلی و خزینه که داخل آن شیرجه می‌زنند را به یاد دارند و با غرور از این حمام به عنوان یک اثر معماری خوب یاد می‌کنند و سعی در حفاظت آن دارند.

ایزدی اظهار کرد: در قدیم حمام‌های کوچک روستا را افراد حرفه‌ای می‌ساختند. در قدیم تا یک ساعت خاصی خانم‌ها و بعد از آن آقایان از حمام استفاده می‌کردند. در گذشته گرم کردن آب نیز با سوخت هیزومی و از طریق آتشخانه قسمت شرقی حمام صورت می گرفت.

وی افزود: مالکیت این روستا دولتی و در اختیار عامه مردم و نظارت شورای اسلامی روستا است.

ایزدی اظهار کرد: این بنا در جنوب روستای تیلک قرار داشته که در اطراف آن ساختمان‌های مسکونی روستائیان و در جنوب آن رودخانه گت دره قرار گرقته است این بنا مستطیل شکل یک طبقه دارای یک ورودی از سمت شرق است.

وی افزود: ورودی این بنا به وسیله یک راهروی منحنی‌وار و با یک رمپ به سربینه حمام که فرم هشت ضلعی دارد منتهی می‌شود و بعد از سربینه بوسیله یک میان درب و بوسیله یک راهروی منحنی‌وار به فضای اصلی حمام وارد می‌شویم که عامل مهمی در گرم شدن فضای داخل حمام است و شامل هال اصلی حمام، خزینه، مخزن آب سرد، محل نظافت و… است.

 نمای درونی و تخریب شده حمام قدیمی تیلک

معاون میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران با بیان اینکه عرض حمام ۱۹، ارتفاع ۴.۴ و مساحت آن ۲۰۰ متر مربع است، عنوان کرد: مصالح بکار رفته در حمام سنگ، ملات و ساروج و برای نازک کاری داخلی حمام از نوعی ملات مخصوص به نام گرج که در محل به صورت کاملا سنتی و از معادن اطراف روستا تهیه می‌کنند استفاده شده است.

وی ادامه داد: این بنا طوری قرار گرفته که از نظر ارتفاعی در پایین ترین نقطه روستا قرار دارد که دیوار جنوبی حمام با فاصله بسیار کمی بر روی ترانشه تند دره انتهایی روستایی بنا شده است.

ایزدی اظهار کرد: به جرائت می‌توان گفت کمتر روستایی در ایران است که دارای چنین حمام زیبا، بزرگ و بادوام بوده باشد. حمام تیلک دارای ویژگی معماری خاص مانند استفاده از طاق‌های جناغی و پوشش طاق کلنبو با جرزهای ستبر است، این اثر از لحاظ ساختار در معماری حمام قابل توجه است.

وی افزود: کاربری قبلی بنا در گذشته بصورت حمام بوده، اما بعد از ساخت حمام جدید توسط بنیاد مسکن، این حمام بدست فراموشی سپرده شده است که در گذر زمان آسیب‌هایی به حمام از طرف افراد سودجو و به دلیل یافتن گنج وارد شده است که نیازمند بهسازی و رسیدگی است.

ایزدی اظهار کرد: حمام تیلک نمونه بسیار زیبا و به یادماندنی و نمونه‌ای منحصر بفرد از هماهنگی در ترکیب سه مقوله انسان، طبیعت و معماری است و پیشنهاد می‌شود یک موزه روستایی برای حفظ حمام از تخریب بیشتر تاسیس شود.