حفاظت مشارکتی، رویکردی نوین در حفاظت از عرصه‌های طبیعی
به گزارش خبرگزاری فارس از مازندران، وسعت بالای محیط زیست و حیات‌وحش و تعداد اندک محیط‌بانان موجب شده پای دوستداران به طبیعت باز شود.
طی سال‌های اخیر در جای جای دیار سبز، مشارکت در راستای حمایت و حفاظت از منابع محیط‌زیست ملموس بوده است و دلسوزی طبیعت‌دوستان که داشته‌های طبیعی را سرمایه منطقه و خود می‌دانند، قابل تقدیر است.
روح‌الله اسماعیلی معاون اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران در گفت‌وگویی، اظهار کرد: برای حفاظت از مناطق چهارگانه و حیات وحش در زیستگاه‌های مهم کشور چاره‌ای جز بهره‌گیری از مشارکت مردم با هدف بهبود وضعیت معیشت آنها و ارتقاء شاخص‌های زیست‌محیطی نداریم و این راهبرد جدید سازمان حفاظت محیط زیست در مدیریت مناطق است.
وی با بیان اینکه حفاظت سنتی که در دهه‌های گذشته پایه گذاری شده، دیگر پاسخگوی حفاظت از محیط زیست نبوده است، اضافه کرد: با تمام ایثارگری‌ها و تلاش‌های شبانه‌روزی مامورین اجرایی سازمان محیط زیست، متاسفانه مسائل و چالش‌های منابع پایه در این عرصه‌ها رو به افزایش است.
معاون اداره حفاظت محیط‌زیست با اعلام اینکه کشور ایران به لحاظ تنوع زیستی جز کشورهای برخوردار در دنیا است، اضافه کرد: به‌دلیل وجود اقلیم‌های متفاوت، زیستگاه‌های مختلف، ظرفیت‌های لازم جهت بهره‌گیری پایدار از این منابع خدادادی وجود دارد که باید با اتخاذ تدابیر لازم، باید به گونه‌ای تدبیر شود تا منافع مردم به این نوع از حفاظت گره خورده و معیشت پایدار ایجاد کند.
اسماعیلی تصریح کرد: با توجه به محدودیت‌های موجود در منابع و نیروی انسانی در سازمان حفاظت محیط زیست، تنها رویکرد راهگشا برای صیانت مطلوب‌تر از مناطق حفاظت شده در کشور، بهره‌گیری از توان و ظرفیت جوامع ذینفع و ساکنان مناطق پیرامونی این زیستگاه‌ها است.
وی ادامه داد: در رویکرد حفاظت مشارکتی بسیاری از مسائل و چالش‌های زیست‌محیطی و جانوری مرتبط مانند قاچاق چوب، شکار غیرمجاز و برداشت‌های غیرمجاز کاهش خواهد یافت.
اسماعیلی اضافه کرد: این طرح، نخستین تجربه مشارکت در حوزه محیط زیست طبیعی استان است و خوشبختانه حضور بخش خصوصی، حسب ارزیابی به عمل آمده نتایج مثبتی را در احیاء جمعیت گونه قزل آلای خال قرمز در پی داشته است.معاون اداره‌کل حفاظت محیط‌زیست مازندران افزود: یک نمونه مصداقی از مشارکت جوامع محلی در حفاظت گونه‌ها می‌توان به مشارکت «موسسه ماهیگیران غیرحرفه‌ای» و «انجمن لارکوه» در احیاء جمعیت قزل‌آلای خال قرمز و کاهش جمعیت و حذف گونه مهاجم رنگین کمان در محدوده «دریاچه امامزاده علی» و بخش‌هایی از رودخانه هراز اشاره کرد.
وی یادآور شد: در این طرح که با مشارکت جوامع بومی و محلی و افراد علاقمند به محیط زیست آغاز شده است، با استقرار کانکس و ایجاد تاسیسات موقت حفاظتی در محدوده آن دریاچه، حذف گونه مهاجم (قزل آلای رنگین کمانی) از طریق واگذاری مجوز صید با قلاب به ماهیگیران صورت می‌گیرد که موجب شده علاوه بر تأمین شرایط مناسب برای علاقمندان به ماهیگیری اعم از افراد بومی و غیر بومی در چارچوب قانون، از میزان تخلفات در این منطقه تا حد بسیار زیادی کاسته شود.
معاون اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران بیان کرد: همچنین این پروژه به‌عنوان اولین پایلوت مدیریت مشارکتی محیط زیست استان محسوب می‌شود و همراهی و همکاری بخش خصوصی و جوامع بومی و محلی با سازمان در امر حفاظت و بهره‌برداری اصولی از منابع زیستی، مهم‌ترین عامل موفقیت این برنامه بوده است.
اسماعیلی با اشاره به اینکه اجرای برنامه‌های آموزشی مستمر از طرف مجموعه برای علاقمندان به ماهیگیری، موجب فرهنگ‌سازی در بین جوامع محلی و ماهیگیران و همچنین توسعه روش‌های مطلوب ماهیگیری، به‌خصوص روش «بگیر و رها کن» که برای ممانعت از صید قزل‌آلای خال‌قرمز ضروری بوده، شده است، افزود: همچنین حضور بخش خصوصی در طرح احیای دریاچه و حذف گونه رنگین‌کمان باعث شد تا نه تنها برای این‌کار هزینه‌ای متوجه منابع دولتی نشود، بلکه با فروش مجوزهای صید ماهی، سالانه مبلغی قابل توجه نیز به خزانه واریز می‌شود.
وی با اعلام اینکه جذب مشارکت مردمی در حفظ مناطق محیط زیست در برنامه ششم توسعه دیده شده بود، گفت: امیدواریم این موضوع در برنامه هفتم توسعه نیز گنجانده شود تا ظرفیت قانونی دیگری برای سهیم دانستن مردم در حفظ تنوع زیستی کشور ایجاد شود.
پایان پیام/۸۶۰۳۴/غ
