جویندگان گنج؛ بلای جان میراث گذشتگان/زخم عمیق محرومیت فرهنگی بر پیکره طبیعت

به گزارش خبرگزاری فارس از مازندران، در کنار کابوس تبرها، حفارهای غیرمجاز و سوداگران گنج به طمع به چنگ آوردن زیرخاکی یا گنج خواب آرام طبیعت مازندران را برهم زدند و در گوشه گوشه این طبیعت سرسبز ردپایی از این جویندگان به چشم می‌خورد.

حفاران غیرمجاز که بیشتر در مناطق کم‌تردد و خلوت مشاهده می‌شوند، بزرگ‌ترین آسیب‌ها را به میراث پیشینیان ما وارد می‌کنند، آثار زیان‌بار این اقدام آنان تا سالیان سال باقی می‌ماند و باید بدانند ادامه این روند اتفاقات تلخ‌تری را رقم خواهد زد.

آنان با حفاری در کنار درختان موجب خشکیدگی این موجودات زنده شده و یا حتی وقتی به‌دنبال اشیای قیمتی هستند امکان دارد با اشیایی از جمله کوزه برخورد کرده و با این تصور که ارزشی ندارد این آثار را تخریب کنند درحالی‌که همین یافته‌ها هر چند کوچک می‌تواند پرده از رازهای تاریخ بردارد.

جویندگان گنج  به خیال یک شبه پولدار شدن راهی طبیعت می‌شوند، اما غافل از اینکه نه تنها خودشان به دردسر می‌افتند بلکه بلای جان میراث فرهنگی و تاریخی کشور می‌شوند، گاهی اوقات چاله‌های حفر شده که نشان از زخم عمیق محرومیت فکری و فرهنگی دارد؛ حتی موجب مرگ جانوران دیگر طبیعت می‌شود.

*وجود  ۷۶۰ اثر ثبت ملی و ۲هزار و ۵۰۰ اثر حفاظتی و باارزش در مازندران

محمدرضا کردان فرمانده یگان حفاظت میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران در این‌باره در گفت‌وگو با فارس، اظهار کرد: بیش از ۷۶۰ اثر ثبت ملی و ۲هزار و ۵۰۰ اثر حفاظتی و باارزش شامل تپه‌های باستانی، بناها، بقاع متبرکه و سایر تحت حفاظت و مراقبت فرمانده یگان حفاظت میراث فرهنگی مازندران است.

وی افزود: در کنار این مهم، حفاظت از بافت‌های تاریخی شهری، حفاظت از جنگل‌های هیرکانی، مبارزه با قاچاق کالاهای صنایع دستی خارجی، مبارزه با حفاری‌های غیر مجاز و سایر را نیز باید اضافه کرد.

*کشف ۱۰۶ قلم اشیا تاریخی ـ فرهنگی طی ۸ ماهه امسال

فرمانده یگان حفاظت میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران با اشاره به اینکه فرمانده یگان حفاظت با به‌کارگیری و چینش نیرو در سطح استان توانسته توفیقات خوبی به دست آورد، اضافه کرد: طی ۸ ماهه امسال تعداد ۴۲هزار و ۵۶۲ مورد بازدید از آثار تاریخی ،دستگیری ۲۰۲ نفر متهم، کشف ۱۰۶ قلم اشیا تاریخی ـ فرهنگی، تشکیل ۸۴ پرونده قضایی، تعداد یک‌هزار و ۶۲۸ جلسه تعامل و مشارکت اجتماعی، ابلاغ ۶۱ برگه اخطاریه و ضبط تعداد ۴۳ دستگاه فلزیاب  و سایر بوده که تحویل مقامات قضایی شدند.

این مسؤول ادامه داد: این مهم با تلاش شبانه‌روزی همکاران، همکاری خوب مردم، میراث روستایی استان مازندران و تعامل بسیار خوب با سایر یگان‌های حفاظت به‌ویژه نیروی انتظامی محقق شده است.

کردان در پاسخ این سوال خبرنگار فارس مبنی بر اینکه چرا باوجود تلاش و حضور نیروهای یگان حفاظت همچنان شاهد فعالیت مجرمان در حوزه حفاری‌های غیرمجاز هستیم، تصریح کرد: نخست اینکه در پیشرفته‌ترین کشورهای دنیا نرخ جرم به صفر نرسیده است، پس همیشه جرم و مجرم وجود دارد ولی باید تلاش شود که این مهم به حداقل برسد و در این مسیر مسؤولان میراث فرهنگی به تنهایی نمی‌توانند با این ناهنجاری مبارزه کنند.

* ضرورت آگاهی مردم نسبت به ارزش بالای  مواریث فرهنگی

وی با تاکید بر اینکه باید آحاد مردم نسبت به اهمیت و ارزش بالای مطالعاتی مواریث فرهنگی آگاه شوند، خاطرنشان کرد: در این زمینه باید همه دستگاه‌های فرهنگی از جمله صدا و سیما، اداره ارشاد، شهرداری‌ها، آموزش و پرورش و سایر مجموعه‌های مرتبط پای کار بیایند.

فرمانده یگان حفاظت میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران با بیان اینکه موضوع دیگر بحث اصلاح قوانین و تجدید مجازات علیه مجرمان به‌عنوان یک ابزار پیشگیرانه بوده که باید به آن توجه جدی شود، گفت: قوانین خاص ما در حوزه حفظ امور فرهنگی نیاز به بازنگری دارند و موضوع سوم اینکه اصلاح ساختار مراقبت از لحاظ حالت فیزیکی به الکترونیکی و یا تحویل به خود مردم صورت گیرد.

این مسؤول با اشاره به اینکه مازندران برخلاف استان‌های کشور که دارای کویر و صحرا هستند، به‌دلیل دارا بودن آب و هوای مساعد از دیرباز محل زندگی اقوام مختلف بوده و به همین علت تمدن‌های متفاوتی در آن شکل گرفته  است، افزود: این مهم نشان از هویت و تاریخ این مرز و بوم است ولی این هنر نیست که مکانی را حفاری کنند و به اشیای تاریخی، فرهنگی دست یابند؛ بلکه آنچه قابل تأمل است این بوده؛ با این اقدام ناراحت‌کننده تنها به این آثار صدمه زده و باعث تخریب و از بین رفتن آنها می شوند که در واقع نابودی فرهنگ و تمدن یک کشور است.

کردان تصریح کرد: حال به تصور اینکه که افراد به یک شی تاریخی خاصی دست یافتند، اقدام بعدی فروش و قاچاق آن به کشورهای بی‌هویت تاریخی است که یا آن را به نام کشور خود به ثبت می‌رسانند و یا باید هموطنان عزیزمان با صرف هزینه‌های گزاف آن را در موزه‌های شخصی و یا دولتی کشورهای بیگانه ببیند و حسرت بخورند به تعبیری باعث رشد صنعت گردشگری سایر کشورها در کشورهای غیردوست می‌شویم.

* پَسِ هر میراث داستانی نهفته است

وی با بیان اینکه در پَسِ هر یک از میراث بجای مانده از گذشتگان یک داستانی نهفته است، اظهار کرد: بدون شک ملّتی می‌تواند از پیشینه غنی و هویت ریشه‌دار فرهنگی سخن بگوید که مستنداتی به‌عنوان میراث فرهنگی به جهانیان ارائه دهد لذا  با این فعل مجرمانه نظیر حفاری غیرمجاز، تخریب، فروش اشیا، قاچاق و سایر فقط و فقط داریم به خودمان و تمدن ۸۰ میلیون ایرانی ضربه می‌زنیم که این به مراتب بدتر از سرقت از منزل یا یک فرد است.

فرمانده یگان حفاظت میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران یادآور شد: «میراث فرهنگی برای گذشتگان نیست بلکه امانت آیندگان است» شعار ما است و باید در این زمینه تمام اهتمام خود را بکار بگیریم.

کردان در پاسخ به سوال دیگر خبرنگار فارس مبنی بر اینکه چرا دولت خود اقدام به استخراج آن نمی‌کند، اظهار کرد: در حال حاضر با وضعیت اقتصادی برای دولت امکان کاوش در حد وسیعی وجود ندارد علاوه بر آنکه به فرض کاوش‌های علمی و دست‌یابی به آثار تاریخی و فرهنگی درحال حاضر با توجه به شرایط، امکانات نگهداری آن در موزه مقدور نیست؛ چرا که این آثار به محض اینکه در مجاورت هوا قرار بگیرند در معرض خطر فاسد شدن و تخریب واقع می‌شوند و بهترین نگهدارنده خاک است تا ان‌شاالله با مهیا شدن شرایط در آینده بتوان تدابیر و ساز و کار مناسبی برای این معضل اندیشیده شود.

وی در پایان از همراهی و همکاری همه مردم که با مشارکت همگانی حفاظت پایدار را رقم می‌زنند تقدیر کرد، گفت: سامانه جامع پاسخگویی و ارتباط مردمی با شماره ۰۹۶۶۲ و شماره تماس یگان حفاظت استان مازندران به شماره ۰۱۱۳۳۳۹۱۰۰۷ پاسخگوی همه شهروندان بوده و همچنین مراجعه حضوری به اداره کل به آدرس ساری، میدان امام، ابتدای خیابان جام جهانی اداره کل میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی امکان‌پذیر است.