“ازگیل” جنگلی یا “کنس” یکی از میوه‌های بسیار خوشمزه فصل پاییز جنگل های مازندران است، میوه‌ای با طعم ترش و شیرین که در سفره شب یلدای مازنی‌ها( مازندرانی‌ها) جایگاه خاصی دارد؛ بعلاوه از شیره این میوه جنگلی ربی تهیه می‌شود که یکی از پایه‌های اصلی غذاهای شمالی است.
حبیب زارع، عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات جنگل ها در گفت‌و گو با ایسنا از “ازگیل جنگلی”، “کُنس یا کُندس” به عنوان گیاهی سرشار از مواد مغذی یاد کرد و اظهار کرد: ازگیل یا ازگل به صورت درختچه یا درخت کوتاهی است که ارتفاع آن در بهترین شرایط در رقابت با سایر درختان به ۷ تا ۸ متر می‌رسد اما به طور عمومی ارتفاع آن ۴ تا ۵ متر بوده و بیشتر به صورت چند شاخه ای رشد می کند.
وی با بیان اینکه “ازگل جنگلی یا کندس” از تیره رُز است، افزود: این گیاه گونه بومی مناطق معتدله نیم کره شمالی از اروپا گرفته تا جنگلهای قفقاز و شمال ایران است که در سراسر اروپا مرکزی، غربی، شرقی، ترکیه، قفقاز و جنوب دریای سیاه و شمال ایران انتشار دارد.
رئیس باغ گیاه شناسی نوشهر با بیان اینکه “ازگیل یا کندس” معمولا در مناطق جلگه‌ای هم دیده می‌شود و تا ارتفاع ۲۵۰۰ متری در جنگل نیز انتشار می‌یابد، تصریح کرد: معمولا گل‌های این درخت درشت و زیبا همراه با پنج گلبرگ، کاسبرگ و سفید رنگ است که در طول سه تا چهار ماه میوه آن می‌رسد.
زارع گفت: میوه درخت ازگل یا کنس بسیار نرم، خوشمزه و مغذی بوده و سرشار از ویتامین دی و ث است؛ طعم ترش مزه داشته و زمانی که می رسد طعم لواشک به خود می گیرد و حالت قابض دارد.
وی با بیان اینکه استفاده های بومی زیادی از میوه این گیاه می‌شود، خاطرنشان کرد: معروف ترین استفاده این میوه در شمال “کنس ترشی یا کندس ترشی” یا همان رب است که در حین پختن معمولا به آن نمک هم اضافه می‌کنند. در شمال کشور “کنس ترشی” با رب انار و آلوچه مخلوط و به عنوان ماده اصلی برای ترش کردن و یا ساخت کباب ترش استفاده می‌شود بعلاوه در آش و غذای محلی نیز مورد استفاده قرار می گیرد.
عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور به سایر استفاده های بومی این گیاه مغذی اشاره کرد و گفت: با توجه به اینکه ازگل جنگلی یا کنساز ارزش غذایی بالایی برخوردار است به عنوان یک گیاه دارویی هم می تواند مطرح باشد.
زارعبا بیان اینکه این گیاه معمولا در جنگل‌ها در مکان‌هایی که که حفره و یا فاصله‌ای بین درختان است رشد می‌کند، افزود: ازگیل معمولا جز گروه‌های پیشاهنگ است یعنی وقتی در یک عرصه، درختان از بین می‌روند این گونه به طور موقت سریعا در منطقه حضور می‌یابد. میوه این گیاه مغذی خوراک اصلی وحوش، پرندگان جنگلی و دام های سرگردان جنگل است.
این گیاه شناس با بیان اینکه این گیاه در حفره ها و مناطق باز جنگل حضور پیدا می‌کند، تاکید کرد: ازگیل یا کندس از خاک حفاظت کرده و تنوع زیستی جنگل را تامین می‌کند.
زارعبا ابراز تاسف از اینکه این گیاه توسط برخی جنگلبانان از بین می‌رود، افزود: در سال های اخیر برخی جنگلبانان این گونه گیاهی را جز گونه های پست تلقی کرده و آن ها را قطع می کنند.
وی با تاکید بر حفظ این گونه ها یادآورشد: زمانی که این گیاه در استراحت است و شیره گیاهی جریان ندارد چوب‌های آن بسیار سفت هستند و با کوچک ترین حرارت می توان آن را شکل داد و پس از خشک شدن به عنوان دسته ابزار همانند داس، تبر، چکش ، تیشه و سایر لوازم استفاده کرد.
رئیس باغ گیاه شناسی نوشهر با تاکید براینکه این گیاه به لحاظ ارزش تنوع زیستی بسیار حائز اهمیت است، گفت: حفظ حیات این گیاه غنی تنوع زیستی جنگل را بالا می برد، بنابراین نباید به عنوان گیاه هرز تلقی شود. همه گونه ها در جنگل برای ما مهم است و گیاه ازگیل یا کندس باعث کاهش ضربات بارش باران از بالا. کنترل برف، سیل و فرسایش خاک می شود همچنین از جریانات سطحی بارندگی ها در مناطق شیب دار جنگلی جلوگیری می کند.
“ازگیل” جنگلی یا “کنس” یکی از میوه‌های بسیار خوشمزه فصل پاییز جنگل های مازندران است، میوه‌ای با طعم ترش و شیرین که در سفره شب یلدای مازنی‌ها( مازندرانی‌ها) جایگاه خاصی دارد؛ بعلاوه از شیره این میوه جنگلی ربی تهیه می‌شود که یکی از پایه‌های اصلی غذاهای شمالی است.
حبیب زارع، عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات جنگل ها در گفت‌و گو با ایسنا از “ازگیل جنگلی”، “کُنس یا کُندس” به عنوان گیاهی سرشار از مواد مغذی یاد کرد و اظهار کرد: ازگیل یا ازگل به صورت درختچه یا درخت کوتاهی است که ارتفاع آن در بهترین شرایط در رقابت با سایر درختان به ۷ تا ۸ متر می‌رسد اما به طور عمومی ارتفاع آن ۴ تا ۵ متر بوده و بیشتر به صورت چند شاخه ای رشد می کند.
وی با بیان اینکه “ازگل جنگلی یا کندس” از تیره رُز است، افزود: این گیاه گونه بومی مناطق معتدله نیم کره شمالی از اروپا گرفته تا جنگلهای قفقاز و شمال ایران است که در سراسر اروپا مرکزی، غربی، شرقی، ترکیه، قفقاز و جنوب دریای سیاه و شمال ایران انتشار دارد.
رئیس باغ گیاه شناسی نوشهر با بیان اینکه “ازگیل یا کندس” معمولا در مناطق جلگه‌ای هم دیده می‌شود و تا ارتفاع ۲۵۰۰ متری در جنگل نیز انتشار می‌یابد، تصریح کرد: معمولا گل‌های این درخت درشت و زیبا همراه با پنج گلبرگ، کاسبرگ و سفید رنگ است که در طول سه تا چهار ماه میوه آن می‌رسد.
زارع گفت: میوه درخت ازگل یا کنس بسیار نرم، خوشمزه و مغذی بوده و سرشار از ویتامین دی و ث است؛ طعم ترش مزه داشته و زمانی که می رسد طعم لواشک به خود می گیرد و حالت قابض دارد.
وی با بیان اینکه استفاده های بومی زیادی از میوه این گیاه می‌شود، خاطرنشان کرد: معروف ترین استفاده این میوه در شمال “کنس ترشی یا کندس ترشی” یا همان رب است که در حین پختن معمولا به آن نمک هم اضافه می‌کنند. در شمال کشور “کنس ترشی” با رب انار و آلوچه مخلوط و به عنوان ماده اصلی برای ترش کردن و یا ساخت کباب ترش استفاده می‌شود بعلاوه در آش و غذای محلی نیز مورد استفاده قرار می گیرد.
عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور به سایر استفاده های بومی این گیاه مغذی اشاره کرد و گفت: با توجه به اینکه ازگل جنگلی یا کنساز ارزش غذایی بالایی برخوردار است به عنوان یک گیاه دارویی هم می تواند مطرح باشد.
زارعبا بیان اینکه این گیاه معمولا در جنگل‌ها در مکان‌هایی که که حفره و یا فاصله‌ای بین درختان است رشد می‌کند، افزود: ازگیل معمولا جز گروه‌های پیشاهنگ است یعنی وقتی در یک عرصه، درختان از بین می‌روند این گونه به طور موقت سریعا در منطقه حضور می‌یابد. میوه این گیاه مغذی خوراک اصلی وحوش، پرندگان جنگلی و دام های سرگردان جنگل است.
این گیاه شناس با بیان اینکه این گیاه در حفره ها و مناطق باز جنگل حضور پیدا می‌کند، تاکید کرد: ازگیل یا کندس از خاک حفاظت کرده و تنوع زیستی جنگل را تامین می‌کند.
زارعبا ابراز تاسف از اینکه این گیاه توسط برخی جنگلبانان از بین می‌رود، افزود: در سال های اخیر برخی جنگلبانان این گونه گیاهی را جز گونه های پست تلقی کرده و آن ها را قطع می کنند.
وی با تاکید بر حفظ این گونه ها یادآورشد: زمانی که این گیاه در استراحت است و شیره گیاهی جریان ندارد چوب‌های آن بسیار سفت هستند و با کوچک ترین حرارت می توان آن را شکل داد و پس از خشک شدن به عنوان دسته ابزار همانند داس، تبر، چکش ، تیشه و سایر لوازم استفاده کرد.
رئیس باغ گیاه شناسی نوشهر با تاکید براینکه این گیاه به لحاظ ارزش تنوع زیستی بسیار حائز اهمیت است، گفت: حفظ حیات این گیاه غنی تنوع زیستی جنگل را بالا می برد، بنابراین نباید به عنوان گیاه هرز تلقی شود. همه گونه ها در جنگل برای ما مهم است و گیاه ازگیل یا کندس باعث کاهش ضربات بارش باران از بالا. کنترل برف، سیل و فرسایش خاک می شود همچنین از جریانات سطحی بارندگی ها در مناطق شیب دار جنگلی جلوگیری می کند.
