آرامش بخشی و امید آفرینی قرآن _قسمت پنجم
***********
۵- عدم توانائی غیر خدا برای ایجاد امید و آرامش
بر اساس آیات متعدد قرآن، خداوند سرچشمه همه خیرات و برکات و برطرف کننده همه مصائب و مشکلات است. از جمله در آیه ۱۷ و ۱۸ سوره انعام آمده: “وَ إِنْ یَمْسَسْکَ اللّهُ بِضُرّ فَلا کاشِفَ لَهُ إِلاّ هُوَ وَ إِنْ یَمْسَسْکَ بِخَیْر فَهُوَ عَلى کُلِّ شَیْء قَدیرٌ، وَ هُوَ الْقاهِرُ فَوْقَ عِبادِهِ”
اگر خداوند به تو ضرر و زیانی برساند، هیچ کس جز او نمی تواند آن را برطرف سازد، اگر خیری به تو برساند، (بدان که) او بر همه چیز تواناست (هیچ کس بازدارنده بخشایش او نخواهد شد) و او بر همه بندگانش تسلط کامل دارد.
مشابه این آیه در آیات دیگر قرآن نیز وجود دارد.
این آیه مفهوم بسیار بلندی را به انسان گوشزد می کند وآن این که بشر باید بداند که امور در ید قدرت الهی است و هیچ کس جز او قدرت برجلب خیر و دفع شر ندارد و از غیر خدا کاری ساخته نیست.
تعبیر به “ان یمسک” و به کارگیری کلمه “مس” از باب تحقیر و کوچک شمردن مسائلی است که به انسان می رسد، مصیبت ها، گرفتاری ها، بیماری ها، یا حتی خیرات و خوبی ها چیزهای بسیار کوچکی هستند، در مقابل تعبیر ” علی کل شیء قدیر” یا “هو القاهر فوق عباده” بیانگر عظمت، بزرگی، قدرت و قهاریت الهی است. یعنی انسان در برابر حوادث نباید رنگ ببازد و دست و پایش را گم کند بلکه باید بداند اگر شری به انسان برسد، تنها خداوند میتواند آن را دفع کند، و اگر هم خیری به انسان بخواهد برسد، هیچ کس نمی تواند مانع آن شود، همه امور به دست اوست. چون قدرت خدا نامحدود وفوق همه قدرت هاست.
البته مفهوم این آیه نفی اسباب و علل و نفی اراده و اختیار نیست، بلکه پیام آیه آن است که اگر شما در تمام امور توجه به قدرت لایزال الهی داشته باشید و برای غیر خدا اصالتی قائل نشوید، از آرامش و آسایش برخوردار خواهید شد و تحلیل حوادث و جریانات گوناگون زندگی بر شما آسان خواهد بود و هرگز دچار یأس و ناامیدی نخواهید شد.
بلی زندگی بر اساس سنت های الهی پیش میرود، درد و رنج و سختی ها، خوبی ها، خوشی ها و راحتی ها و حوادث تلخ و شیرین برای همه، حتی پیامبران الهی بوده است، لیکن بندگان خاص خدا با این بینش به راحتی از کنار آن ها می گذرند و به خدا توجه میکنند، اما دیگران گرفتار اضطراب، دلهره و یأس و ناامیدی می شوند و به غیر خدا پناه میبرند. در حالی که نمیدانند از غیر خدا کاری ساخته نیست.
بهر حال مهم آن است که انسان در مواجهه با حوادث و جریانات توجه به خدا داشته باشد و خدا را حلال مشکلات بداند و همه امیدها به خدای قادر و قاهر باشد، همین امر موجب آسایش و آرامش و امید می گردد.