پایگاه خبری چهاردانگه: طرح انتقال آب از دریای مازندران به کویر مرکزی ایران، یکی از طرح‌های پرحاشیه‌ای بوده که اخیراً مخالفت‌های بسیاری به همراه داشت.
براساس مطالعات و تحقیقاتی که در زمینه این طرح انجام شده این طرح با آسیب‌های زیست‌محیطی بسیاری مواجه است که باید با نگاهی همه‌جانبه مشکل را به‌صورت کامل از بین ببریم نه اینکه صرف توجه به منطقه‌ای، مشکلات را چندین برابر کنیم.
مازندران استانی است که در فصل کشاورزی با مشکلات کم‌آبی و استرس آبی مواجه است که این سوال را در ذهن ایجاد می‌کند آیا اجرای چنین طرحی با توجه به معضل کم‌آبی در استان ضرورت دارد یا خیر؟!
اخیراً اخباری مبنی بر اینکه اجرای طرح انتقال آب دریای مازندران در گرو امضای رئیس‌جمهور است بازتاب بسیاری داشته و بسیاری از مردم نارضایتی خود را در فضاهای مجازی اعلام کردند.
* طرح انتقال آب دریای خزر هنوز قطعیتی ندارد
یک کارشناس آب در این‌باره در گفت‌وگو با فارس، اظهار کرد: مطالعات مختلفی در زمینه طرح انتقال آب دریای مازندران انجام شد؛ این طرح برای نخستین‌بار بر مبنای ایجاد کانال بین شمال و جنوب بوده که مدتی مسکوت ماند و در سال ۸۹ کلنگ این طرح با عنوان انتقال آب دریای خزر به فلات مرکزی به زمین خورد.
محسن اربابیان ادامه داد: مطالعات فاز نخست طرح از سال ۹۱ آغاز شد که براساس این مطالعات مهم‌ترین مشکل در بحث شیرین‌سازی یا نمک‌زدایی و برق مصرفی برای انتقال آب است.
وی بیان کرد: در زمینه مشکل برق مصرفی، مذاکرات با شرکت‌های دانش‌بنیان در حال انجام است تا با برق کمتر و راندمان بالاتر به‌صورت پایلوت انجام شود.
این کارشناس آب تصریح کرد: همچنین در مورد مسیر انتقال آب نیز ۱۰ مسیر انتخاب شده که بهترین مسیر با کمترین خسارت جنگل‌تراشی مسیر نکاریل بوده که براساس مطالعات منابع طبیعی مقرر شد هر درختی در این مسیر از بین رود کارفرما مؤظف است ۱۰ برابر درخت‌کاری کند تا جایگزین شود.
اربابیان با اعلام اینکه این طرح هنوز قطعیتی ندارد و در حد مطالعات است، اظهار کرد: زمانی قطعیت دارد که ما به این اطمینان برسیم این طرح مشکلی از لحاظ زیست‌محیطی و اجتماعی به‌دنبال ندارد.
وی در پاسخ به این سؤال که انجام طرح در گرو امضای رئیس جمهور است، گفت: در واقع در صورتی‌که مطالعات جواب مثبت دهد و مطالعات جنبی بحث پمپاژ حل شود، قابلیت اجرا داشته و در آن صورت تصمیم با هیأت دولت است.
اربابیان یادآور شد: همچنین این موضوع باید در بحث بین‌المللی مطرح شده و به‌صورت پروتکل درآید که مسؤولیت این امر به‌عهده وزارت خارجه است.
وی با تأکید اینکه مطالعات مختلفی در مورد این طرح در حال انجام است و افراد اطمینان داشته باشد که به‌صورت یک‌طرفه نیست، خاطرنشان کرد: افراد مختلفی به‌عنوان ناظر در حال فعالیت هستند و مطمئن باشند اگر آسیبی به محیط‌زیست برساند به‌طور حتم این کار را رها می‌کنند.
وی با اشاره به اینکه کمبود آب در کشور معضل جدی محسوب می‌شود، گفت: امیدواریم جواب مثبتی بگیریم البته همه باید همدل بپذیریم که این کار انجام شود و تنها کار اجرایی پایلوت برای آب‌شیرین‌کن بوده که هیچ خسارتی به همراه ندارد.
* انتقال آب دریای مازندران به سمنان بار سنگینی بر خطه سبز مازندران تحمیل می‌کند
عضو هیأت علمی دانشگاه وین اتریش در این‌باره در گفت‌وگو با فارس، با بیان اینکه دریای مازندران بیلان آبی بسته‌ای دارد به این معنا که هیچ جابه‌جایی صورت نمی‌گیرد، گفت: همچنین آلاینده‌ها نیز در حال افزایش است که این موضوع اثرات منفی بسیاری به همراه دارند.
عطاالله قبادیان با اشاره به اینکه چرخه آبی دریای مازندران نیز منفی است، یادآور شد: قسمت شرق دریای مازندران منطقه‌ای خشک بوده که شرایط کویری در حال پیشروی است و به‌سمت قسمت جنوبی سرایت می‌کند که در این منطقه نیز با این خطر روبه‌رو هستیم که تبدیل به انبار نمک می‌شود.
وی اضافه کرد: هرچه سطح آب دریا پایین‌تر برود با بحران بیشتری به‌ویژه در قسمت شرق منطقه مواجه می‌شویم.
عضو هیأت علمی دانشگاه وین اتریش با اعلام اینکه هر دخل و تصرفی بدون مطالعه می‌تواند عوارض ناگواری را به‌دنبال داشته باشد، اظهار کرد: در حال حاضر نصب دستگاه آب شیرین‌کن فاجعه دیگری است که نشان‌دهنده بی‌توجهی ما نسبت به مسائل کارشناسی آب دریای خزر است.
قبادیان ادامه داد: تمامی این موارد نشان‌دهنده این بوده که این طرح چه میزان ناقص، غیرکارشناسی و فرمایشی است.
وی اضافه کرد: جابه‌جایی و انتقال اساساً با توجه به اینکه دخل و تصرف در مسائل زیست‌محیطی ایجاد بحران کرده و در تعادل طبیعی اختلال ایجاد می‌کند.
عضو نخبگان علمی آلمان با تأکید بر اینکه تابع تصمیم محیط زیست هستم از دانش بالایی برخوردار هستند، خاطرنشان کرد: ما با چرخه آبی بسته با بیلان منفی و افزایش آلاینده‌ها روبه‌رو هستیم که هرگونه اختلالی بر سیستم بیولوژیکی و منابع دریایی و در حقیقت در کل باریکه سبز مازندران تأثیرگذار است.
قبادیان یادآور شد: دامنه شمالی البرز مرکزی تحت فشار است، جمعیت عظیم در آینده گرفتار می‌شود که باید فکری شود، زیرا این خطه سبز متعلق به کل مازندران است.
وی با اشاره به اینکه حاشیه جنوبی دریای مازندران سالم است که در این شرایط بسیار آسیب‌پذیر شده است، افزود: توصیه به محیط زیست این است سامان‌دهی، جایگزینی و جلوگیری از تبخیر را در دستور کار داشته باشند.
قبادیان در پایان گفت: درخواست ما از مسئولان این است که به دیدگاه‌های کارشناسی احترام بگذارند، به‌دلیل بی‌اعتنایی و بی‌توجهی به دیدگاه‌های کارشناسی کار ما به اینجا کشید.
* استفاده درست از منابع آبی مورد تأکید است
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای مازندران در پاسخ به این سوال که آیا منابع آبی مازندران پاسخ‌گوی نیاز استان است، تصریح کرد: این موضوع بستگی به شرایط آب و هوایی دارد با توجه به اینکه وضعیت آب و هوایی برای ماه‌های آینده نرمال پیش‌بینی شده در این صورت خسارت کاهش می‌یابد.
محمدابراهیم یخکشی با اشاره به اینکه سد شهید رجایی ۲۰ درصد با آب‌گیری کامل فاصله دارد، افزود: در صورت آب‌گیری کامل نیز باز هم در برخی نقاط مشکل کم‌آبی پیش‌بینی می‌شود که باید در زمینه استفاده درست از منابع آب دست به دست هم دهیم.
* عدم صدور مجوز برای اجرای این طرح
مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران درباره مشکلات زیست‌محیطی طرح انتقال آب دریای مازندران، اظهار کرد: هنوز مطالعات زیست‌محیطی مثبت جواب داده نشده و برخی پیگیر هستند.
ناصر مهردادی با اشاره به اینکه این موضوع یک‌سری نکات منفی به همراه دارد، گفت: این کار باید با مطالعات زیست‌محیطی انجام شود.
وی با تأکید بر اینکه انتقال آب دریای مازندران به لحاظ مسائل زیست‌محیطی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است، خاطرنشان کرد: تاکنون مجوز خاصی برای این کار صادر نشده است.
نماینده مردم ساری و میاندورود در مجلس شورای اسلامی در این‌باره در گفت‌وگو با فارس، اظهار کرد: طرح انتقال آب دریای مازندران در دولت گذشته مطرح شده بود با این طرح مخالفت و جلوی این پروژه گرفته شد و همچنین به دولت تدبیر و امید نیز اعلام شد پیمانکار خلق‌الساعه و یک‌شبه دولت قبل نباشند.
محمد دامادی با بیان اینکه این عمل دولت با شعارهای زیست‌محیطی کاملاً منافات دارد، اضافه کرد: همان‌گونه که دولت نسبت به زاینده‌رود و ارومیه حساسیت دارد که باید داشته باشد چگونه می‌توان نسبت به جنگل‌های هیرکانی مازندران بی‌تفاوت بود.
وی بیان کرد: تمام کارشناسان محیط زیست این موضوع را نفی کرده و کار اشتباهی می‌دانند که انتظار داریم دولت با تدبیر بهتری پاسخ مدبرانه‌ای به حمایت‌های بی‌دریغ مازندرانی‌ها پاسخ دهد.
* دولت نسبت به اظهارنظرها نباید احساسی تصمیم بگیرد
نماینده مردم ساری و میاندورود در مجلس شورای اسلامی با عنوان اینکه پروژه انتقال آب دریای مازندران تنها به‌معنای عبور آب از مازندران نیست، بلکه در حوزه زیست‌محیطی و موجودات درون دریا به‌ویژه کرانه ساحل اخلال ایجاد می‌کند، تصریح کرد: اگر آب دریا به‌صورت کانال انتقال یابد به‌دلیل شوری آن به اراضی کشاورزی آسیب وارد می‌کند و با نصب دستگاه آب‌شیرین نیز حرارت و نمک حاصله آن به محیط زیست و باغ‌ها و اراضی کشاورزی که قطب مهم کشاورزی است، آسیب می‌رساند.
دامادی ادامه داد: موجوداتی که در آب‌های ساحلی هستند با اندک تغییر دما از بین می‌روند این مسائل را چگونه می‌توان توجیه کرد همه این موضوعات دست به دست هم داده که این کار امری غیرعقلانی است.
وی اضافه کرد: تصور ما این است دولت نسبت به این اظهارنظرها نباید احساسی تصمیم بگیرد و مشکل آب استان سمنان را از روش‌های دیگر برطرف کنند.
نماینده مردم ساری و میاندورود در مجلس شورای اسلامی با اعلام اینکه بالغ بر ۸۵ درصد آب‌های سطحی مازندران مهار نشده است و هر ساله خسارت‌های بسیاری را به استان وارد کرده که موضوع مهار کردن آب به این موضوع کمک می‌کند، افزود: نمی‌توان زیست‌محیط منظم و استان را نابود کنیم، به‌بهای اینکه جیب افراد قلیلی پر شود.
دامادی یادآور شد: اگر واقعاً این افراد قصد ایجاد صنعت دارند می‌توانند در استان مازندران ایجاد کنند که اینها همه نکات مبهم و سوأل‌برانگیز مردم مازندران است.
وی با طرح این سوال که چه هدیه‌ای به مازندران دادند که این‌گونه قصد دارند چنین پروژه‌ای را اجرا کنند، اظهار کرد: سال‌هاست دولت‌ها به بحث دریا توجه‌ای نمی‌کنند و تنها در طرح‌ها دریا به نصب چند بنر و جداسازی‌ها بسنده می‌شود.
نماینده مردم ساری و میاندورود در مجلس شورای اسلامی بیان کرد: مقام معظم رهبری بارها درباره بحث اقتصاد پویا و بدون نفت فرمایشات بسیاری داشتند آیا واقعاً مازندران با این ظرفیت بالای گردشگری نمی‌تواند قسمتی از این اقتصاد را تأمین کند.
* با مازندران آزمایشگاهی برخورد نشود
دامادی تصریح کرد: به‌جای اینکه با مازندران آزمایشگاهی برخورد شود و به‌عنوان یک استان منفعت‌ده نگاه شود بیاییم یک‌بار نسبت به این استان، مازندرانی باشیم ما اعتقاد داریم مازندران می‌تواند سرانه ملی را در حوزه اقتصاد بالا ببرد.
وی در پایان با اشاره به اینکه دولت یازدهم با عنوان دولت تدبیر و امید نام‌گذاری شده این کار تدبیری در آن وجود ندارد، گفت: انجام این کار امید مازندرانی‌ها را از بین می‌برد، مازندران تنها متعلق به مازندرانی‌ها نیست، بلکه سرمایه ملی است و باید در حفظ آن بکوشیم.
به گزارش فارس، کشاورزان مازندران به‌دلیل کم‌آبی نمی‌توانند زمین‌های خود را آبیاری کنند و با مشکلاتی فراوانی روبه‌رو می‌شوند و هزینه گزافی می‌پردازند که بهتر است این اعتبارات را برای تکمیل ذخایر منابع آبی استان اختصاص دهند تا شاهد رشد و پیشرفت در بخش کشاورزی مازندران و در نتیجه تحقق منویات مقام معظم رهبری در زمینه اقتصاد مقاومتی باشیم.
منبع: فارس
