عملیات اجرایی این پروژه ملی از سال ۱۳۷۴ از سد انحرافی رودخانه چالوس شروع و قرار بود پس از طی ۱۰۹ کیلومتر در مسیر به دشت هراز در شهرستان آمل برسد.گزارش های رسمی نشان می دهد که تاکنون حدود ۱۰۰ میلیارد تومان برای عملیات اجرایی این طرح هزینه شده است.
یکی از اهداف مهم اجرای این طرح تامین آب بخش کشاورزی و شرب طی مسیر ۱۰۹ کیلومتری بوده است که قرار بود این کانال در طول مسیر خود بخشی از آب مازاد رودخانه های خیرود ، کجور وگلندرود را به جای ریختن به دریا، برای بخش کشاورزی این مسیر مورد استفاده قرار دهد.
رودخانه چالوس یکی از رودخانه‌های مهم و پرآب استان مازندران است که از یک رژیم یخچالی ، جریانات آب دائم و قابل توجهی برخوردار است و متوسط جریان سالانه آب این رودخانه در محل سد انحرافی چالوس ۴۸۶ میلیون مترمکعب است که حجم زیادی از این آب در نیمه نخست سال بدون استفاده به دریای خزر می ریزد.
با اجرای این طرح ۱۴ میلیون مترمکعب آب برای توسعه و رفع کمبود ۲ هزار و ۲۰۰ هکتار از شالیزارهای دشت ساحلی، ۱۴ میلیون مترمکعب آب برای آبیاری ۲ هزار و ۸۳۰ هکتار از باغات و مرکبات دشت های ساحلی تامین شده و ضمن اینکه علاوه بر این قرار بود سیستم آبگیری ۲۵ هزار و ۲۰۰ هکتار از اراضی کشاورزی این منطقه را بهبود بخشد.
همزمان با اجرای این کانال با ظرفیت ۲۱ تا ۲۴ مترمکعب بر ثانیه ، تمامی ابنیه فنی از قبیل آبگیرها ، سیفونها ، کالورتها ، سرریزهای جانبی ، هرز آبروها ، پلهای ماشین‌رو و عابر پیاده و ابنیه فنی حفاظتی و … در طول مسیر اجرا شود.
آنچه که شنیده شده روند اجرای این طرح ملی از سه سال پیش تاکنون به علت کمبود اعتبار، تنش های اجتماعی و اختلافات دیدگاهی میان مسوولان مازندران دچار وقفه شده و پیمانکار دست از کار کشیده است.
یکی از کارشناسان فنی این پروژه که خواست نامش در خبر درج نشود در این باره گفت: مقدمات اجرای این طرح از سال ۱۳۷۴ با ساخت سد انحرافی و تونل در مسیر اجرای طرح آغاز شد و مسیر حدود ۱۰۹ کیلومتر کانال در قالب هفت قطعه تقسیم و باید در عرض پنج سال اجرایی می شد.
وی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: از سال ۸۴ پس از ساخت سد انحرافی چالوس و تونل در مسیر اجرای طرح ، عملیات قطعه اول این کانال به طول حدود ۱۲ کیلومتر در میان شش قطعه دیگر آغاز شد و در سال ۸۷ به پایان رسید و قطعه دوم این کانال نیز که حدود ۲۴ کیلومتر طول دارد تا سال ۹۲ در منطقه سی سنگان نوشهر به پایان رسید.
وی اظهار داشت: تا سال ۹۲ دست کم ۲۰۰ نفر برای به سرانجام رساندن این پروژه ملی فعالیت داشتند منتهی از آن زمان تاکنون این تعداد نیروها به حدود ۱۰ نفر رسید و اگر چه از سال ۹۲ تاکنون آنچه شنیده شده پیمانکار این پروژه مشغول اصلاح قطعه دوم این کانال است ولی می توان مدعی شد که این پروژه به نوعی غیرفعال است.
این کارشناس فنی پروژه گفت که آنچه بررسی شده پیمانکار این پروژه به علت افزایش قیمت ها و پائین بودن انعقاد قرارداد اولیه نتوانست از عهده این پروژه بر آید و ضمن آنکه بودجه ای نیز برای ادامه عملیات اجرایی این طرح پیش بینی نکردند و همین عامل باعث ترک پیمانکار شد.
در پی تماس های متعدد خبرنگار ایرنا از سه روز گذشته تاکنون با مدیر روابط عمومی شرکت آب منطقه مازندران برای پاسخگویی مسئولان ذیربط نسبت به تعطیلی این طرج متاسفانه این پی گیرها نتیجه ای نداشت .
روابط عمومی شرکت آب منطقه ای مازندران در خصوص این پروژه اعلام کرد که روند اجرایی این پروژه به خاطر محدودیت های اعتباری و مشکل تملک زمین های متعلق به اشخاص حقیقی و حقوقی در مسیر اجرای این طرح دچار وقفه شده است.
امرالله براری در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: بررسی ها نشان داده اشخاصی که در مسیر اجرای این طرح صاحب ملک بوده اند به علت بالا بودن بهای فروش اراضی خود و خارج از نرخ متعارف هیچگاه حاضر به همکاری برای اجرای این طرح نیستند.
به گفته او، ازطرفی پیمانکار نیز به علت صرفه اقتصادی نداشتن و متحمل زیان شدن قادر به ادامه فعالیت نیست و اکنون شرکت آب منطقه ای در صدد بهره برداری از قطعه نخست این کانال است.
مدیر روابط عمومی شرکت آب منطقه ای مازندران ار ارائه اطلاعات بیشتر اظهار ناآگاهی کرد .
مدیر عامل آب منطقه ای مازندران نیز پیش از این در گزارشی میزان اعتبار مورد نیاز برای به سرانجام رسیدن این طرح را بیش از ۷ هزار میلیارد ریال اعلام کرده بود.
محمد ابراهیم یخکشی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا وعده داده بود در صورت تخصیص این میزان اعتبار بزودی این پروژه مورد بهره برداری قرار خواهد گرفت و با بهره برداری از ان علاوه بر تامین آب آشامیدنی شهرها و شبکه های مسیر از طریق جایگزینی حق آبه چشمه ها ، آب مورد نیاز کشاورزی مناطقی از جمله شهرستان های نور ، فریدونکنار ، محمودآباد و نوشهر و چالوس تامین می شود.
در مرداد ماه سال ۹۴ نیز همزمان با سفر معاون اول رئیس جمهوری به مازندران ، وزیر وقت نیرو نیز به همراه دیگر مسئولان کشوری از این طرح بازدید و تاکید نمود مشکلات و موانع پیش اجرای این طرح باید هرچه زودتر برطرف شود .
مازندران بیش از ۴۶۰ هزار هکتار اراضی زراعی وباغی دارد که کشت غالب آن شالی برنج با حدود ۲۲۰ هزار هکتار و باغ مرکبات با ۱۱۵ هزار هکتار است.