اختصاصی پایگاه خبری چهاردانگه نیوز: روستای چرگت در 24 کیلومتری شهر کیاسر و در شش کیلومتری روستای چالو در دامنه کوه اُگاه در استان مازندران واقع شده است.
آن روستای متروکه چندین بار در زلزله تخریب شد و در نهایت، فروردین سال 1314 شمسی در صبح دمی، زلزلۂ عجیبی رخ داد و چرگت با تمام پیشینه تاریخی و علمی نابود شد و مردمانش به روستاهای دیگر مهاجرت کردند.
در کتاب فرهنگ جغرافیایی ایران روستای چرگت چنین معرفی شده است: ده مخروبه ای از دهستان پشتکوه سورتیجی بخش چهاردانگه ٔ شهرستان ساری که در 15 کیلومتری خاور کیاسر واقع است و سابقاً ده آباد و بزرگی بوده و فعلاً مخروبه است . ( فرهنگ جغرافیایی ایرانج 3 ص 90).
وجه تسمیه چِرگت:
چرگت به معنای چهل گت(بزرگ) است – برخی از آن ها به گمان واهی خود را بزرگ می دانستند و به حرف کسی گوش نمی کردند و هیچ کَس را قبول نداشتند، گاهی نیز ظلم می کردند حتی به حیوانات اهلی که وارد مزرعه و مرتع آن ها می شد، رحم نمی کردند. اما در برابر آن ظلم، خوبان و سادات خاصِ آن روستا سکوت کردند.
همین امر سبب بی نظمی و انهدام آن روستا شد و در نهایت با یک زلزلۂ شدید، آن روستا کاملاً تخریب گردد و موجب آوره شدن مردمش شد.
امروزه چرگت یادآور تلخی هاست و با وزیدن باد در آن مخروبه و حرکت شاخه های درخت تنومند چنار چند صد ساله، خاطرات تلخ و شیرین آن دیار مخروبه را تا به امروز یادآوری می کند و چشمه ای که یادگار آن دوران هست و در آن مخروبه جاریست، با چشمان گریان اوراق تاریخ را، ورق خواهد زد و کوه مشجّر و زیبای آن، شاهد خاطرات تلخ و ظلم آن می باشد. [کتاب منطقه تاریخ نشان چهاردانگه، ص 10، شفیعی سید ابوالحسن]
روستای چرگت مهد علما و کاتابان بزرگ قرآن در چهاردانگه بود، کاتب قرآن زین العابدین بن ملا محمد ولویه ای ملقب به عالیشاه می‌باشد که ساکن در روستای چرگت، شاعر عاشورایی نام علی اکبر چرگتی و….
احداث سد چرگت
یکی از خواسته های برحق مردم چهاردانگه با توجه به تصویب آن که تا الان مغفول مانده است، احداث سد در تنگه چرگت می باشد. با احداث این سد، آب کشاورزی روستاهای پایین دست تامین و همچنین از خسارت سیل جلوگیری می نماید.
سند زمینی که در سال ۱۲۶۲ ه ق در روستای چرگت معامله شده بود
دل نوشته:
شُرشُر آب و صدای دلنشین چکاوکان از آهِ غریبی چرگت می نوازند و گویا گمنامی با اندوه فراوان از آن دیار مخروبه، چنین بنویسد:
قسم باد بر نون و قلم
به هر چه که با آن نویسند
شرمت مباد!
ظلمت به عیان جار کشید
همی به لوح و دفتر و طومار کشید
در مخروبه چرگت، شده پژمرده
چه بسیار گُل و لاله
چکاوکان در آن، ناله به صد زار کشید
رُخ زیبای چرگت، ز ظلم خجل کشت
قامت چنار تنومند، ناله به یکبار کشید
شده پژمرده گُل و بلبل و چکاوکان
وا عجبا ز چرگتا به اندوه توأمان
که چرگت در مخروبه متروکه پرگار گُل و گُلشن، از خس و خار کشید
واژگون گردد چرخ کُهن ز ظلم نو بنیاد
که ریخت صرصرِ ظلمش به خاک
چکاوکان، چهره ز خون کردند خضاب
که خضاب است ز خونِ جوانی از نسل سادات
کند ناله تا ابد آن شاخ چنار تنومند
مو برآورد زبانِ قلم ز جامۂ خونین
مویه گر، کرده تمام مَطلع را ز مشاجرۂ خونین
بادا باشد عبرتی بهر سایرین
بوَد گذشت به از مشاجرۂ خونین