متن سخنرانی دکتر نوکنده در جشنواره کیاسر

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری چهاردانگه نیوز دکتر نوکنده رییس کل موزه ملی ایران به نمایندگی مهندس عزت‌الله ضرغامی وزیر محترم میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی در جشنواره کیاسر سخنرانی نمود.

متن سخنرانی دکتر نوکنده به شرح ذیل است:

عالیجنابان و مهمانان عزیز هزاران درود

صمیمانه‌ترین مراتب احترام خود را  به شما سروران، مهمانان گرامی و مقامات محترم استانی اعلام می‌نمایم و خرسندم امروز در جشن بزرگ” کیاسر، شهر آداب و سنن کهن” گردهم‌آمده‌ایم.  در استانی که عهده‌دار پایتخت گردشگری 2022 کشورهای اکو لقب گرفته و پبام‌آور صلح و دوستی از کشور بزرگ و سربلند جمهوری اسلامی ایران است.

باعث افتخار و مودت است که به نمایندگی از طرف جناب آقای مهندس عزت‌الله ضرغامی وزیر محترم میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی ایراد سخنرانی نمایم و از حسن توجه مقام عالی وزارت به این رویداد فرخنده فرهنگی ابراز قدردانی نمایم.

در ابتدای سخن از ابتکار برگزارکنندگان این رخداد فرهنگی در شهر کیاسر ، و تلا ش  در معرفی، احیا، پاسداری و ترویج مواریث فرهنگی ارزشمند این شهر اعلام داشته و به یقین چنین حرکتی موجب انتقال بین نسلی میراث فرهنگی ملموس و ناملموس منتج خواهد شد.

حضار به‌خوبی آگاهند که بخشی چشم‌گیر از میراث فرهنگی ناملموس، اساساً تجلی اندیشه‌های بزرگ زنان و مردان این سرزمین است که  عمدتاً در بستر این جغرافیا شکل گرفته است و لازمة بقای میراث فرهنگی ناملموس «انتقال آن از نسلی به نسل دیگر» است که، در طبیعی‌ترین شکل، حاصل آموزشی سینه ‌به ‌سینه یا شفاهی بوده است بر این اساس، امروز به مدد  چنین رویدادهایی و پتانسیل های با ارزشی همچون شبکه های اجتماعی باید بهره برد تا در  حیات و بقای  میراث فرهنگی ناملموس سهمی مهم ایفا نماییم.

بر این باوریم آنچه  فرهنگ و تمدن کهن و با شکوه ایران را متمایز کرده آنست که در عین تنوع فرهنگی به‌مثابه رنگین‌کمانی وسیع و متنوع، همه اقوام به‌طور مسالمت‌آمیز در کنار یکدیگر بوده و مردم این سرزمین همواره  یکدل و همنوا زندگی صلح‌آمیز در کنار هم داشته‌اند . این انسجام  و تنوع رمز مانایی فرهنگ ایرانی است.

گوناگونی زبانی، قومیتی، دینی و مذهبی در ایران امروز نمادی از عمق و گستردگی فرهنگ این سرزمین است که در خود ابعاد گوناگون دیگری را جای داده و نشان از منش و سلوک ایرانیان دارد که تجلی تمام‌نمایی از «وحدت در کثرت» را در تمامی دوران ها به نمایش گذاشته است.

شهر کیاسر نیز از این قاعدع مستتثنی نبوده و بخشی دیگری از تاریخ و تمدن پر افتخار سرزمین ایران است.

کیاسر  با دارا بودن طبیعتی بکر و بی‌نظیر، به روایت کاوش‌های باستان‌شناسی قدمتی کهن برابر با 6 هزار سال داشته و در گذشته پررونق خود  مركز عمده تجاري و علمي منطقه محسوب مي شده است.

در عین حال مرکز چهاردانگه فرهنگی و ظهور پرورش چهره‌های نامداری در عرصه علم و ادب بوده و یکی از کانون های فرهنگی تاریخی ایران بزرگ است.

این منطقه در جاده ارتباطی فلات مرکزی به دریای کاسپی واقع شده و طبیعت بکرش مانند بخشی از جنگل هیرکانی میراث طبیعی بشر محسوب می شود.

جنگل های هیرکانی در پیوند با جغرافیای کوهستانی موجب شده تا منطقه کیاسر بلحاظ توان های محیطی و اقلیم، متفاوت از شهرهای صرفا جنگلی استان مازندران شود

وجود جشمه‌سارها و منطقه جنگلی ویژه، روستاهای زیبا با بافت معماری کهن، اداب سننی منحصر به فرد که چشم هر گردشگری را می تواند مسحور خود نماید.

، علاوه بر طبیعت بی‌نظیر این منطقه مانند کوه‌ها، دریا و جنگل، صنایع دستی بی‌نظیر که مطابق با آداب و رسوم مردم این شهر است. ، نمد مالی، گلیم بافی، لاک تراشی و … همگی نمادهایی از استعدادههایی که در پس هزاره های تاریخی در اینجا زیسته‌ اند و تجلی خلاقیت‌، عشق و غیرت  به این خاک پر گهر و نشانه‌ای از شکرگزاری بر حضرت دوست از چنین نعمت‌های بیشمار این سرزمین بی نظیر است.

اما شاید جای بسی تاسف است که شوربختانه این صنایع و هنر  در معرض فراموشی قرار گرفته است و طبق گزارش های واصله میراث فرهنگی مان در آستانه آسیب جدی در این منطقه است ساخت و سازهای بی رویه و بدون نظارت که باید متناسب با معماری بومی باشد آسیب شناسی شده و وزارت اخیر با بنیاد مسکن تفاهم نامه‌ای را در این خصوص با محوریت موضوع خفظ معماری روستاها امضا کرده است. باید به گردشگری، کشاورزی در این منطقه توجه شایانی بعمل آید و موضوع بوم گردی به صورت کارآمد برای گردشگران عملیاتی گردد. این گزینه که امروز برای گردشگران داخلی و خارجی از جذابیت های فراوانی برخوردار شده چنانچه مطابق با  ساختار بومی شهر و سازگار با معماری و سیمای طبیعی منطقه باشد می تواند حامی و پشتوانه خوبی برای محصولات، خدمات و ضامن رونق گردشگری شود.

به منظور  حفاظت، معرفی و پژوهش در ویژگیهای بومی کیاسر پیشنهاد راه‌اندازی موزه های محلی و یا خانه‌ موزه مانند نمونه‌های موفق در سایر شهر ها و استان‌های کشور الگوهای خوبی بوده  و می­توانند به عنوان حافظه تاریخی در ثبت و حفاظت عناصر و پدیده های ارزشمند آن شهر عمل نمایند. در برخی  شهرهای کوچک کشورمان؛ مولفه ­های اجتماعی و فرهنگی ارزشمندی بویژه آیین­ ها و رسوم ملی و مذهبی با ابراز تاسف چنانچه در آستانه  تضعیف و فراموشی باشند ، با تاسیس چنین مکان هایی می بایست برای  ماندگاری ویژگیهای بومی و عوامل تهدید نابودی آن ها تدبیر نماییم.

از سویی دیگر خانه موزه ها و موزه ها ی محلی در جذب گردشگر موثر بوده و با ارتقا بازمانده های فرهنگی بستر  بقا و پایداری میراث ملموس و ناملموس کیاسر را پیگیر باشیم.

به یقین موزه­ محلی کیاسر نه تنها جنبه حفاظتی و نمایشگاهی پدیده­های بومی را خواهد داشت بلکه  نقطه اتکایی برای جذب گردشگران، معرفی، حفاظت و پژوهش آداب  سنتی و تولید محصولات؛ کشاورزی و دامداری، معیشت بومی و … به شمار خواهد آمد.

این موزه با گذاری جامع­ تر از نمایش صرف اشیاء می تواند به­ عنوان مرکز اصلی شهر در حفاظت، معرفی، نمایش و پژوهش میراث معنویش باشد.

امیدوارم از امروز بیش از هر زمان دیگر به شناخت عمیق‌تر مظاهر ملموس و ناملموس فرهنگ و تمدن ایرانی در این جغرافیای بی نظیر بپردازیم و همانگونه که در ابتدای سخنانم یادآور شدم فرهنگ ایرانی جاودان و مفتخر به رمز کثرت در عین وحدت است است و اگر در بخشی از ایت تنوع فراموشی یا بی توجهی صورت بگیرد تمام این پیکره قدرتمند به یاد استاد سخن سعدی بزرگ به درد خواهد آمد.

باور داشته باشیم که این میراث پرگهر از آنچنان نفوذ معنوی و معرفتی برخوردار است که می‌تواند ملت‌ها را با خود همراه و همگام نماید.

فرهنگ ایرانی با صلابت و تنوع در مسیر توسعه، تکامل و حرکت یک ملت به‌سمت قله‌های تعالی، منشأ تحولات بزرگ خواهد بود.

در پایان، امیدوارم حرکتی که در رویداد کیاسر آغاز شده موجب  ارتقای حفظ میراث فرهنگی ناملموس این شهر به عنوان بخشی از میراث معنوی سرزمین ایران باشد به نتایج مطلوبی رهنمون شود و این رخداد پیش‌درآمدی برای هماهنگی‌ها و تحقیقات گستردة بعدی در این موضوع مهم باشد، وزارت میراث فرهنگی در این مسیر همراه و پشتیبان شما خواهد بود.

و سخن خود را با ابیات شیرین شعری تحت عنوان بامداد کیاسر از استاد شاعری از این دیار به پایان می برم که دغدغه اش تاریخ و فرهنگ کیاسر در جان و دلش بود : زنده‌یاد مهدی محمدنژاد کیاسری

دل می برد زمن چمن و دشت جویبار

دل داده ام به جنگل و دامان کوهسار

گلگشت در هوای کیاسر چه دلکش است

بوی نسیم و عطر شکوفه ز شاخسار….