ضرورت اصلاح روش های آبیاری در بخش کشاورزی
خشکسالی های پیاپی، کاهش نزولات آسمانی و افت قابل توجه سطح آب زیر زمینی در سال‌های اخیر، سبب شد تا صرفه جویی و استفاده بهینه در آب و ضرورت اصلاح روش های آبیاری در بخش کشاورزی بیش از پیش احساس شود.
به گزارش پایگاه خبری چهاردانگه، به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، با توجه به عمومیت کاربرد روش های آبیاری سنتی در کشور و پایین بودن راندمان کاربرد آب در این روش ها، برای رسیدن به توسعه کشاورزی و بالا بردن میزان تولیدات کشاورزی بایستی از روش های نوین آبیاری (تحت فشار) استفاده شود.
مدیر کل هواشناسی مازندران گفت: گرمای بسیار زیاد، بارش‌های مداوم، تبخیر شدید و وزش بادهای شدید و توفان از جمله پدیده هایی هستند که مازندران را تحت تاثیر خود قرار می دهد.
نوربخش داداشی گرمای ۴۲ درجه بالای صفر بهاری و بارش های سیل آسای خردادی را از جمله این شرایط آب وهوایی در مازندران اعلام کرد و افزود: پیش بینی می شود دمای استان تابستان امسال گرمتر از پارسال باشد و ممکن است بارش‌های سیل‌آسا هم در استان ببارد.
متوسط بارندگی تابستان پارسال ۶۳۸میلی متر اعلام شد و به همین سادگی در مازندران، استان باران هم، زنگ خطر کم آبی به صدا در آمد.
با توجه به کمبود بارندگی در کشور ما (۳/۱ متوسط جهان ) لازم است حداکثر استفاده از منابع محدود آب صورت پذیرد.
کشاورز منطقه چهاردانگه ساری گفت: ۴۰ هکتار زمین شالیزاری در سال ۹۳ داشتم که همه خشک شد و رها کردم، سال ۹۴هم ۲۰هکتار در بالا و پایین دست دشت داشتم که بر اثر بی آبی محصول و زحمتم به بار نشست.
با این بحران کم آبی چند سال اخیر آقای فاریابی باغدار روستای ارطه قائمشهر سه سالی است آبیاری قطره ای را جایگزین آبیاری غرقابی باغ مرکبات ۵هکتاری کرده است.
به گفته وی قبلا مجبور بودیم ۱۰روز باغ را آبیاری کنیم ولی الان با تجهیز باغ به سیستم آبیاری نوین در مدت سه روز آبیاری انجام می شود و مصرف آب نیز ۳۰درصد کاهش یافته است.
آقای فاریابی باغدار قائمشهری گفت: قبل از آبیاری قطره ای در هر هکتار ۱۸ تن نارنگی برداشت می کرد اما الان این آمار به ۳۲ تن رسیده است.
آهنگری کارشناس آب و خاک اداره جهاد کشاورزی قائمشهر گفت: در این روش زیر درخت آبیاری قطره ای انجام می شود که کاهش علف هرز، کاهش سموم مصرفی و انواع حشره کش از مزایای استفاده از این روش آبیاری است.
در مازندران آبیاری به ۲ شیوه قطره ای (کلاسیک و میکروجت) و بارانی (گان وقرقره ای) در اراضی زراعی و باغات مرکبات وکیوی استفاده می شود.
۹ هزار و۷هکتار از زمین های زراعی استان شامل محصولات بهاره ای چون سویا، ذرت و گندم به صورت بارانی و مابقی به صورت قطره ای آبیاری می شود.
کشاورز میاندورودی که سویا و ذرت علوفه ای کشت می کند با ۵سال بهره گیری از روش آبیاری بارانی گفت: قبلا برای آبیاری در هر هکتار ۱۵کارگر مشغول به کار می شدند اما الان با کمترین هزینه و ۴ کارگر محصول را آبیاری می کنم.
فلاحپور کارشناس آبیاری دشت ناز یکی از مزیت های آبیاری بارانی را خنک شدن اطراف محصول عنوان کرد و گفت: تبخیر وتحرک محصول زارعی افزایش یافته که سبب سوخت و ساز و افزایش محصول می شود.
اما سوال اینجاست چرا مازندران قطب کشاورزی کشور از این گردونه رقابتی عقب مانده است و در تجهیز زمین های کشاورزی رتبه ۱۶ کشور را دارد.
مدیر آب و خاک و امور فنی و مهندسی سازمان جهاد کشاورزی مازندران گفت: شهرستان های غرب استان به دلیل متوسط بارندگی رغبت کمتری برای اجرای این طرح دارند.
ساعدی افزود: آب بارندگی تکمیل کننده کشت باغداران منطقه است.
وی با بیان اینکه این اعتبارات بلاعوض و از محل صندوق حمایت توسعه بخش کشاورزی از سوی دولت اختصاص می یابد افزود: در صورت تامین منابع و بودجه از سوی دولت و با تزریق این اعتبار، باغداران وکشاورزان می توانند از این تسهیلات بهره مند شوند.
وی با بیان اینکه در استان تا کنون در زمینه تولید برنج آبیاری نوین صورت نگرفته است گفت: هم اکنون آبیاری نوین در محصولات زراعی گندم، جو، ذرت و یونجه و در باغات مرکبات و سیاه ریشه صورت گرفته است.
شکوهی مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی مازندران با اشاره به اینکه این استان ۱۱۵ هزار هکتار باغ مرکبات دارد، گفت: درحال حاضر ۲۵ هزار هکتار به سیستم آبیاری قطره ای مجهز شدند.
برآیند آمارهای موجود نشان می دهد که در ایران برای تولید یک کیلوگرم محصول بیش از سه هزار لیتر آب مصرف می‌شود در حالی که در کشورهای در حال توسعه برای تولید همین مقدار محصول هزار و ۳۰۰ لیتر آب مصرف می شود.
مدیریت در مصرف آب کشاورزی
کارشناس مسئول آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی مازندران با اشاره به اینکه تا کنون در بخش تولید برنج آبیاری نوین در استان صورت نگرفته است، گفت: هم اکنون آبیاری نوین در محصولات زراعی گندم، جو، ذرت و یونجه و در باغات مرکبات و سیاه ریشه صورت گرفته است
علیزاده افزود: از ۲۰ سال قبل تا کنون بیش از ۳۷ هزار هکتار از اراضی کشاورزی استان از آبیاری نوین بهره مند است. بر اساس آمار موجود بیش از ۹۲ درصد آب مصرفی کشور در بخش کشاورزی و در جهان ۷۰ درصد در بخش کشاورزی مصرف می‌شود.
تغییر در الگوی آبیاری، جلوگیری از هدر رفت آب
مدیر آب و خاک و امور فنی و مهندسی سازمان جهاد کشاورزی مازندران با بیان اینکه سامانه آبیاری تحت فشار در ۳۸ هزار هکتار از زمین های کشاورزی و باغی مازندران اجرایی شد گفت : این طرح یک سال زراعی اخیر و با هزینه ۷ میلیون تومان در هرهکتار اجرایی شد.
ساعدی صرفه‌جویی ۶۴۰۰ متر مکعبی آب در هر هکتار، اشتغال‌زایی مستقیم و غیرمستقیم ۱ نفر به ازای هر ۵ هکتار ،افزایش سطح زیر کشت تا حدود ۲ برابر ، افزایش متوسط عملکرد محصول تا حدود ۳۰ درصد ، صرفه‌جویی در مصرف انرژی تا حدود ۲۴ درصد ، کاهش علف‌های هرز در مزرعه را از مزایای این اجرای این طرح برشمرد.
وی با بیان اینکه اجرای آبیاری تحت فشار از سال ۷۱ آغاز شد گفت : از ۳۷ هزار هکتار باغ های استان هم اکنون ۲۷ هزار و ۵۰۰ هکتار آبیاری قطره‌ای و ۹ هزار و ۵۰۰ هکتار آبیاری بارانی است.
وی افزود : متقاضیان با ثبت‌نام در سامانه novinabyari.maj.ir نسبت به ارائه سند زمین، مدارک شخصی و مجوز برداشت آب از شرکت آب منطقه‌ای در هر شهرستان اقدام می‌کنند.
کارشناسان معتقدند اجرای طرح آبیاری نوین در زمین‌های بزرگ و وسیع آسان‌تر است ولی هزینه مربوط در زمین‌های کوچک و ناهموار افزایش خواهد یافت که دولت باید با تدوین برنامه منسجم و اصولی و شناسایی اراضی کشور، این طرح را هرچه زودتر به ثمر برساند.
