رشد بخش کشاورزی به عنوان بستری برای کسب اهداف توسعه در کشورهای در حال توسعه امری ضروری قلمداد می شود. در میان اهداف مورد نظر، بهبود و تقویت رشد اقتصادی و کاهش فقر، بهبود امنیت غذایی و حفظ منابع طبیعی بسیار مهم هستند. بخش کشاورزی به طور مستقیم از طریق تولید بیشتر و صادرات و به صورت غیرمستقیم از طریق افزایش تقاضا برای خدمات و کالاهای صنعتی در جوامع روستایی، به رشد اقتصادی کمک نموده و در نتیجه موجب خلق فرصت های شغلی جدید می گردد.
یک بخش سازمان یافته و یکپارچه ی کشاورزی می تواند کمک شایانی به بهبود امنیت غذایی، کاهش قیمت محصولات غذایی (به خصوص به نفع جمعیت فقیر می باشد که سهم نامتناسبی از درآمد خود را صرف غذا می کنند)، افزایش میزان اشتغال و درآمد، ایجاد پیوندهای اقتصادی مهم در زنجیره ی تولید و ایجاد تاثیرات مثبت در محیط زیست کند.
بخش چهاردانگه با داشتن تنوع آب هوایی، ویژگی های منحصر به فرد در زمینه توسعه کشاورزی دارد و از دیر باز شعل عمده مردم، کشاورزی بود. تنوع کشت در بخش چهاردانگه، این بخش را از نظر کشاورزی ممتاز نموده است. اگر مشکلات پیش روی کشاورزان برداشته شود، بخش کشاورزی می تواند باعث رونق زندگی ذر منطقه شده و همچنین قدمی در راستای امنیت غذایی کشور بردارد.
در بخش چهاردانگه ا قلام متعددی کشت می شود که عبارتند از: گندم، جو، برنج، کلزا، سویا، آفتابگردان، سیب زمینی، عدس، توتون، خیار، گوجه، لوبیا سبز، انواع سبزیجات، گوجه فرنگی، چغندر، سیر ، پیاز و … .
گندم: گندم نقش ویژه ای در تامین امنیت غذایی ایران دارد و دستیابی به استقلال در تولید محصولات استراتژیک مثل گندم، کلیدی برای توسعه بخش کشاورزی و اقتصاد ملی است.
با توجه به اینکه نان، اصلی ترین ماده غذایی می باشد؛ گندم از دیر باز در این بخش کشت می شد و کشاورزان از کاه آن برای مصرف دام خود استفاده می نمودند. گندم در تمام روستاهای بخش چهاردانگه کشت می شود که به صورت دیم و کشت پاییزه می باشد. در اوایل پاییز کشاورزان اقدام به کشت گندم نموده و اواخر خراد و تیر ماه نیز برداشت می شود. کاشت و برداشت در گذشته به صورت سنتی بوده و اکنون بیشتر زمین های منطقه با استفاده از تراکتور کاشته شده و با کمباین برداشت می شود.
کم آبی، دیم بودن، عدم معرفی بذری مطلوب و متناسب با شرایط آب هوایی منطقه، زمین های شیب دار با قطعات کوچک، کمبود تراکتور و کمباین از اهم مشکلات گندام کاران این بخش می باشد.
جو: جو یکی از سازگارترین غلات است که در شرایط آب و هوایی مساعد، در خاک حاصلخیز که قابلیت نگهداری آب در آن زیاد باشد، و همچنین در خاک‌هایی که ” پ.هاش ” آنها بین ۷ تا ۸ باشد تولید می‌شود. این غله نسبت به گندم در برابر خشکی مقاوم تر است و بنابراین در آب و هوایی که آب، سبب محدود کردن تولید غلات می‌شود، می‌تواند بیشترین محصول را تولید کند. در شرایط دیم هم عملکرد جو بهتر از گندم می‌باشد
از انجاییکه از دیر باز شغل مردم بخش چهاردانگه در کنار کشاورزی، دامداری بود و هر خانواده حداقل چند راس گاو، گوسفند و اسب در منزل خود برای تامین نیازهایی مانند شیر و استفاده برای کار کشاورزی نگهداری می کردند، لذا کاشت جو از اهمیت زیادی برای تامین خوراک دام برخوردار بود. لذا در کنار کاشت گندم، کاشت جو انیز نجام می گرفت و از این رو کاشت جو در تمام روستاهای بخش چهاردانگه انجام می گیرد. اهم مشکلات کاشت جو همان مشکلات کاشت گندم می باشد. کاشت جو نیز در بخش به صورت پاییزه می باشد و در خرداد و تیرماه براشت انجام می گیرد.
برنج: برنج از مهم‌ترین غلات و اقلام غذایی جهان است. نیمی از جمعیت جهان، به برنج به عنوان یک غذای اصلی وابسته هستند. هم‌اکنون «ده‌ها هزار نوع برنج» در جهان کشت می شود. با توجه به اقیلم متفاوت بخش چهاردانگه از شمالی تا جنوبی ترین نقطه آن، کشت برنج در اکثر روستاها رایج بوده و برنج با کیفیت بالا مانند طارم و برنج با کیفیت پایین مانند گرده و زرک و … کشت می شود.
زمین های شالیزاری بخش چهاردانگه در جلگه های کنار سر شاخه های رود تجن قرار دارد. کم آبی و سیل زدگی از اهم مشکلات شالیکاری بخش چهاردانگه می باشد.
صیفی جات: در سالهای اخیر کاشت خیار، کدو و لوبیا سبز در دهستان چهاردانگه از رونق خوبی برخوردار شده است. کاشت آن که از روستای لالا شروع شده و خیار منطقه به خیار لالا معروف است، اکنون در اکثر روستاهای این دهستان کاشته می شود و درآمد خوبی را نصیب کشاورزان نموده است. کاشت این اقلام به صورت مکانیزه انجام گرفته و آبیاری به صورت قطره ای انجام می گیرد.
بخش زیادی از تولیدات منطقه به خارج استان صادر می شود و اکنون بخش چهاردانگه از مناطق شناخته شده کاشت این اقلام به شمار می رود. نهاده های مربوط به کاشت خیار گران می باشد.
گوجه فرنگی: کاشت کوجه فرنگی با توجه به آب هوای مناسب در دهستان پشتکوه بخش چهاردانگه انجام می گیرد و هر ساله مساحت زمین های زیر کاشت این محصول بیشتر شده و عده ای از جوانان که به شهرهای دیگر مهاجرت نمودند، در فصل بهار و تابستان برای کاشت گوجه فرنگی به منطقه بر می گردند. کاشت کوجه فرنگی باعث افزایش درآمد مردم شده است.
عدس: عدس در روستاهای دهستان پشتکوه بخش چهاردانگه کاشت می شود. عدس منطقه از نوع محلی بوده اما از کیفیت خوبی برخوردار می باشد.
سبزی: از دیرباز زنان بخش چهاردانگه در باغچه های خانه خود انواع سبزی را می کاشتند و از آن برای مصارف خانگی استفاده می کردند. اما اکنون کاشت سبزی برای عرضه به بازار در حال رونق گرفتن می باشد. کاشت سیر و پیاز نیز از رونق خوبی برخوردار است.
سیب زمینی: سیب زمینی در اکثر روستاهای بخش چهاردانگه کاشته می شود. سیب زمینی بعضی از روستا ها مانند ایول و ازنی از معروفیت ویژه ای برخوردار است و کیفیت خوراکی سیب زمینی منطقه بسیار بالا می باشد. ( مزرعه سیب زمینی در روستای ازنی)
توتون: در روستاهای دهستان چهاردانگه به خصوص روستاهای نوکنده، ولاغوز، پروریج آباد و پاجا توتون کشت می شود و محصول خوب و ممتازی به عمل می آید که با توجه به خرید تضمینی و قیمت مناسب، کشت توتون در این منطقه رونق خوبی دارد.
کلزا: یکی از بهترین نوع دانه های روغنی می باشد . کلزا در دهستان چهاردانگه و گرماب کشت می شود.
نویسنده مقاله: حامد خلیلی ازنی
