روز جهانی زمین پاک هر ساله در ۲۲ آوریل مصادف با ۳ اردیبهشت در تمام دنیا برگزار و به همه مردم روی زمین یادآوری می شود که نباید سیاره خود “زمین” را فراموش کنند و به فکر حفظ آن باشند.
این روز به منظور ایجاد آگاهی جهانی و نیز سپاسگزاری از مواهب زمین و منابع و ذخایر طبیعی آن است که از سوی سازمان ملل متحد نیز هر سال طبق مراسم ویژه ای در سراسر جهان برگزار می شود.
موسیقیدانان کوبه‌ای جهان، در روز زمین پاک با اجرای موسیقی این روز را جشن می‌گیرند و در قالب گروه‌های مختلف موسیقی در شهرها و کشورهای خود قطعاتی را به افتخار این روز به صحنه می‌برند. حتی دسته‌ای از این هنرمندان اعلام کرده‌اند که سازهایشان را در خیابان‌ها و کوچه‌های شهرها کوک می‌کنند و از تمامی مردم دعوت می‌کنند تا در این روز عهد کنند که برای همیشه زمین را پاک نگاه دارند.
در سال ۱۹۶۹، جان مک مونل فرزند یک مبلغ دینی مستقل و علاقمند به عرصه دین، علم و صلح، ایده برگزاری یک روز جهانی به نام روز زمین پاک را در همایش یونسکو درباره محیط زیست مطرح کرد و در همان سال پرچـم زمیـن پـاک را طراحـی کـرد. یوتانـت دبیـر کـل سازمان ملل (۱۹۶۲- ۱۹۷۱) از ایده مک کونل استقبال کرد و این روز به یک روز جهانی در تقویم های سراسر دنیا تبدیل شد.
مسألـه آلودگـی زمیـن یکـی از مسائل عمده محیط زیست و دغدغه عمده ای برای دست اندرکاران محیط زیست در سراسر جهان است. مسأله میزان تولید زباله در سراسر جهان و یافتن محل دفن صحیح و بهداشتی آن از مسائل مهم بخصوص در کشورهای کوچک و در حال توسعه است.
یکـی از مراکـز دست اندرکار این روز، دفتر بررسی آلودگی آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست است. از برنامه های مهم سازمان حفاظت محیط زیست در این روز اقدامات مردمی و دولتی در جهت معرفی افراد و سازمان های موفق در این زمینه و اجرای برنامه های عمومی نظیر پاکسازی محیط بخصوص کوهستان ها و پارک ها و اماکن عمومی توسط داوطلبین است.
بازیافت زباله:
بازیافت یا بازگردش انرژی و مواد می تواند دگرگونی و تحول آنچنان شگرفی را در به ارمغان آورد که نه تنها ظرفیت کره زمین را برای همه موجودات و از جمله انسان بالا برد، بلکه روشی خردمندانه و همگام با طبیعت نیز باشد. زیرا به نظر می رسد مهمترین عامل محدود کننده جمعیت ها در طی قرون گذشته، منابع و دستیابی به آن بوده، در صورتی که فرآیند بازیافت این عامل کنترل کننده را از پیش پای انسان برداشته و استفاده از منابع محدود کره زمین را با چرخش و بازچرخش ماده و انرژی و بدون تاثیر مخرب و پیامدهای ناگوار زیست محیطی تا ابد تداوم خواهد بخشید. با افزایش جمعیت جهان و گسترش صنایع، استفاده انسان از مواد مصرفی رو به افزایش گذاشته و متعاقب آن ازدیاد ضایعات و پسماندهای جامد و نیز آلودگی محیط زیست را به دنبال داشته است که این امر نیز آینده سیاره زمین را به مخاطره انداخته، به طوری که بازیافت مواد یکی از مهمترین ارکان برای جلوگیری از زوال مواد و منابع تجدید پذیر و تجدید ناپذیر محصوب می شود.
فواید بازیافت:
*بازیافت بسیاری از مواد زاید، ضمن کاهش استفاده بشر از منابع طبیعی محیط زیست، از تبدیل این مواد به عوامل مضر زیست محیطی جلوگیری می کند؛
* مواد آلی تجزیه شونده موجود در زباله های خانگی را می توان به کود آلی تبدیل کرد؛
*از دور ریختن موادی که اساساً دارای ارزش اقتصادی هستند خودداری می شود؛
*هزینه های جمع آوری زباله شهری و صنعتی به دلیل کاهش حجم زباله کاهش می یابد؛
*ضمن افزایش سرانه بازیافت مواد زاید، از به هدر رفتن منابع ملی جلوگیری می شود؛
*از محیط زیست حفاظت شده و از سوزانیدن زباله های قابل بازیافت خودداری می شود.
چطور کره زمین را نجات دهیم؟
درست زندگی کردن برای نجات زمین کار سختی نیست. با انجام چند کار کوچک می‌توانیم به نحوی زندگی کنیم که زمین را از آسیب‌های هر روزه دنیای جدید دور کنیم.
مراقبت کردن از کره خاکی که روی آن زندگی می‌کنیم وظیفه‌ای است که بر عهده همه ماست و باید از پس آن برآییم. سبز زندگی کردن کار سختی نیست و تنها چند نکته برای رعایت شدن دارد. ده نکته زیر به شما کمک می‌کند تا بدانید چطور به نوبه خودتان از کره زمین مراقبت کنید.
۱- به نحوه استفاده از آب دقت کنید. دقت به چیزهای کوچک می‌تواند تفاوت‌های بزرگ بیافریند. اگر هر زمان که دندانتان را مسواک می‌زنید آب را ببندید کار مفیدی انجام دادید و ممکن است بتوانید روزانه تا ۲۰۰ گالن آب را از هدر رفتن نجات دهید. لباس‌هایتان را تا جایی که می‌توانید به جای شستن با آب داغ با آب سرد بشویید.
۲- اتومبیلتان را در خانه بگذارید. اگر سعی کنید حتی دو روز در هفته اتومبیل را در خانه بگذارید و به روش‌های دیگر به محل مورد نظر برسید تصور کنید چقدر بنزین را به هوا دود نکرده‌اید.
۳- به محل کارتان با دوچرخه بروید. با این رویه بگذرانید هم مصرف بنزین را پائین بیاورید و هم کالری بیشتری در روز بسوزانید. وجود هر اتومبیل اضافه در خیابان‌ها تغییر زیادی ایجاد می‌کند.
۴- به بازیافت فکر کنید. در هر کالایی که می‌خرید به بسته بندی‌اش دقت کنید و آن را انتخاب کنید که بسته بندی آسانتری دارد. اگر کارخانه‌ای با ۷۰۰۰ کارمند کاغذهایش را به درستی از دیگر زباله‌ها جدا کند و این کاغذها بازیافت شوند مانند آن است که ۴۰۰ اتومبیل را از جاده‌ها خارج شود.
۵- مقدار زباله‌هایتان را کم کنید. می‌دانید هر فرد در هر سال چد تن زباله تولید می‌کند؟ این زباله‌ها برای زمینی که در آن زندگی می‌کنیم سم است.
۶- لامپ‌های منزلتان را عوض کنید. لامپ‌های فلوروسنت ۱۰ برابر از لامپ‌های عادی بیشتر عمر می‌کند و دو سوم کمتر انرژی مصرف می‌کند. اگز برای منزلتان لوازم الکترونیکی می‌خرید به بر چسب انرژی دقت کنید.
۷- منزلتان را از هدر رفتن انرژی ایمن کنید. فیلترهای هواکش‌های منزلتان را تمیز کنید که برای بهتر شدن هوای منزل مجبور به کار کشیدن بیشتر از آنها نباشید. وقتی از منزل بیرون می‌روید تهویه هوا را را خاموش کنید و یا روی درجه کمتر بگذارید.
۸- به اتومبیلتان بیشتر برسید. تنظیم باد لاستیک‌ها و تعویض به موقع روغن از آلودگی هوا می‌کاهد و دقت کنید که بهترین نوع روغن را که با محیط زیست سازگاری دارد استفاده کنید.
۹- به دقت برانید و سرعت‌تان را کم کنید. راندن ۱۰۰ کیلومتر در ساعت به جای ۱۱۰ کیلومتر در ساعت چندین لیتر بنزین کمتر در روز مصرف می‌کند. آرامتر برانید و کمتر ترمز کنید.
۱۰- وقتی در اتاق نیستید چراغ‌ها را خاموش کنید. اینکار می‌تواند کم کم به کمکی بسیار بزرگ برای کره زمین تبدیل شود تا در آینده راحت‌تر زندگی کنید.
تلاش کنید تا برای کره‌ای که در آن زندگی می‌کنید لااقل مضر نباشید. برای زندگی بهتر به زمین بهتر احتیاج دارید.
نکات آموزشی:
*کاغذهای باطله، شیشه،آلومینیوم و … را همراه با سایر زباله های خانگی دور نریزید، هر یک از آنها را تفکیک شده در جعبه ها یا ظروف مخصوص جمع آوری کنید؛
*کاغذهایی مانند کاغذهای قدیمی زرد شده،کاغذ فاکس،کاغذ کاربن،کاغذ گلاسه و براق،کاغذ بر چسب دار، از کاغذهای نا مناسب برای بازیافت هستند؛
*بهتر است بطریها و شیشه ها پس از مصرف محتویاتشان، شسته شوند؛
*شیشه های حاوی مواد شیمیایی، داروها و… را داخل جعبه های مخصوص جمع آوری شیشه برای بازیافت قرار ندهید؛
*بازیابی ضایعاتی مانند آلومینیوم، شیشه و کاغذ از لحاظ اقتصادی با صرفه است؛
*جمع آوری و دفع غیر بهداشتی زباله ها عامل عمده افزایش بی رویه جانوران موذی مانند سوسک، موش و گسترش بیماری ها است؛
*با استفاده از الگوی صحیح مصرف، می توان میزان حجم زباله های تولید شده در محیط را کاهش داد؛
*می توان با حفاظت و نگهداری صحیح و جلوگیری از ورود مواد شیمیایی زائد و خطرناک به فاضلاب ها و خاک، محیط زیست خود را سالم نگاه داشت؛
*پلاستیکها از مواد غیر قابل تجزیه هستند که می توان میزان مصرف آنها را با انتخاب الگوی مصرف صحیح کاهش داد.
جمع آوری و تنظیم مطلب: فاطمه اشرف نژاد،
عضو انجمن دوستداران زمین پاک کیاسر
