«گاودشت» بابل پتانسیل جهش تولید در دامپروری مازندران

بر کسی پوشیده نیست که مردم مازندران از دیرباز در حرفه دامداری و دامپروری مشغول به فعالیت بوده و شرایط اقلیمی و جغرافیایی متنوع استان، بستر مناسبی برای فعالیت‌های دامپروری و یکی از محورهای اشتغال و تامین معاش مردم است که از سالیان دور تاکنون در کنار سایر فعالیت‌های بخش کشاورزی، به عنوان یک حرفه توسط روستائیان و برخی شهرنشینان دنبال می‌شود.

مراکز متعدد کشاورزی در مازندران وجود دارد که پیشینه هر کدام به بیش از ۵۰ سال رسیده و هر کدام میتوانند زمینه‌ساز جهش تولید در مازندران باشند اما گاه این مراکز تحقیقاتی و توسعه‌ای از چشم مدیران و مسئولان پنهان می‌مانند. یکی از این مراکز مهم و عظیم که در زمینه دامپروری، تولید علوفه و اصلاح‌نژاد و نیز آموزش و تحقیقات، فعالیت دارد، «ایستگاه ملی تحقیقات گاودشت» است.

«ایستگاه ملی تحقیقات گاودشت» با وسعت بیش از ۳۰۰ هکتار در ۲۹ کیلومتری جنوب شرق شهرستان بابل قبل از پیروزی انقلاب تحت عنوان مجتمع «شیر و گوشت مازندران» فعالیت خود را آغاز کرد و پس از پیروزی انقلاب توسط وزارت جهاد کشاورزی خریداری و با هدف اصلاح دام های بومی کشور در سال ۱۳۶۲ با خرید ۲۰۰ راس گاو نژاد «هلشتاین» فعالیت گاوداری را شروع کرد.

این ایستگاه در سال ۱۳۸۶ به مرکز آموزش جهاد کشاورزی مازندران و سپس به مرکز تحقیقات کشاورزی منابع طبیعی مازندران منتقل شد. سپس در سال ۱۳۹۴ به عرصه تحقیقات و علوم دامی کشور منتقل و تحت عنوان «ایستگاه ملی تحقیق و توسعه گاو ۲ منظوره شیری و گوشتی» فعالیت خود را توسعه داد.

علی‌اکبر ولی، مدیر مجتمع تحقیقاتی گاودشت بابل در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به اینکه در حال حاضر این ایستگاه ملی در سه بخش فعالیت دارد، اظهار کرد: این ایستگاه مجهز به بخش پرورش گاو شیری نژادهای شیری هلشتاین، نژاد ۲ منظوره شیری و گوشتی هلشتاین و نژاد گاو سیمنتال است.

ولی، با بیان اینکه ایستگاه اصلاح نژاد گوسفند زل مازندران و بخش زراعت از دیگر محورهای فعالیت این ایستگاه ملی است، افزود: در حال حاضر بیش از ۴ تن شیر، هر روز در گاوداری ایستگاه تولید می‌شود که با کیفیت‌ترین شیر در استان و کشور است.

وی تصریح کرد: با توجه به اهمیت بحث خودکفایی تامین شیر و گوشت و نیز محدودیت‌های اقلیمی مناطق شمالی کشور، این ایستگاه ملی زیرنظر موسسه تحقیقات علوم دامی کشور شروع به فعالیت کرد.

مدیر مجتمع تحقیقاتی گاودشت بابل یکی از موانع مهم توسعه صنعت پرورش گاو شیری نژاد هلشتاین در استان را استرس گرمایی و رطوبت هوا دانست و در ادامه با اشاره به وظایف مهم این مجتمع یادآور شد: توسعه گاوهای شیری ۲ منظوره (شیری وگوشتی) در استان‌های شمالی کشور و همچنین انجام پژوهش‌های کاربردی در زمینه بهبود پتانسیل ژنتیکی گاو شیری و تغذیه گاو شیری به این مجموعه محول شده و از اقدامات محوری این مجتمع است.

ولی، ضریب کشت بخش زراعت را ۸/۱ برشمرد و گفت: در این ایستگاه تولید بذر مادری، سویا، کلزا و بذور دیگر انجام می‌شود.

وی ادامه داد: کشت انواع علوفه‌ها شامل کشت بهاره، ذرت علوفه‌ای قابل سیلو کردن، کشت تابستانه ذرت علوفه‌ای، کشت سویا، کشت کلزا، کشت علوفه‌های مخلوط (جو، ماش و نخود) نیز در این مجتمع انجام می‌شود.

مدیر ایستگاه ملی گاودشت، از برداشت بیش از ۸۰۰۰ تن علوفه در این مجتمع خبر داد و تصریح کرد: از این میزان تولید، ۵۰۰۰ تن در اختیار دامداران استان قرار می‌گیرد.

ولی، با اشاره به اینکه در حال حاضر در اجرای پروژه های تز دکتری در چهار مورد با دانشگاه‌های کشور همکاری داریم، گفت: همچنین در اجرای پروژه‌های تحقیقاتی در بیش از ۱۰ طرح تحقیقاتی با موسسه تحقیقات علوم دام کشور و طرح های تحقیقی و ترویجی با همکاری سازمان جهادکشاورزی استان همکاری داریم.

وی از اجرای طرح‌های پژوهشی در بخش توسعه خبر داد و یادآور شد: اقداماتی چون حفظ و اصلاح نژاد گوسفند زل مازندران، بهبود پتانسیل ژنتیکی و بازده اقتصادی در پرورش گوسفند زل و بهبود بازده تولید قبلی و درصد بهره‌گیری در گوسفند زل در این مجتمع انجام می‌شود.

ولی به اقدامات بخش زراعت اشاره و تصریح کرد: با توجه به محدودیت آب در بخش زراعت، طرح‌ها با محوریت توسعه گیاهان علوفه‌ای کم‌آب‌بر و زمستانه، تغییر الگوی کشت با محوریت کشت گیاهان علوفه‌ای مخلوط و کشت دانه‌های روغنی کلزا و سویا و همچنین امکان سنجی کشت گونه‌های علوفه‌ای جدید با توجه به نیاز علوفه‌ای استان مورد توجه است.

وی با اشاره به چشم انداز توسعه این مجتمع، گفت: این ایستگاه می‌تواند مرکز اصلاح نژاد و تکثیر دام‌های سوییس نر و نژاد ماده شیری و نژاد ۲ منظوره شیری گوشتی و ایجاد گلّه خالص گاو مولد نژاد مونبلیارد و نژاد سیفتال و گلّه هسته در منطقه بوده و همچنین با ایجاد سایت الگویی جامع در پرورش گاو و گوسفند به عنوان کانون آموزش و یادگیری برای بهره‌برداران استان عمل کند.

مدیر مجتمع گاودشت بابل گفت: تولید و توسعه خوراک کامل بر پایه ضایعات بخش کشاورزی مثل تولید خوراک کامل بر پایه تفاله مرکبات بر پایه علوفه‌های مخلوط گرامینه و گلومنیه بر پایه چغندر علوفه‌ای از دیگر برنامه‌ها در چشم انداز توسعه این ایستگاه است.