نگاه به کشاورزی در مازندران به عنوان یک منبع تأمین و تولید محصولات غذایی است و این بزرگترین موفقیت در راستای خودکفایی و خوداتکایی در تولید محصولات غذایی متنوع است، کشاورزی و کشاورزان ما به فن آوری و ادوات نوین تجهیز نشده و با داشتن الگوی کشت مناسب و مطمئن می‌توانند هزینه‌های تولید در کشاورزی استان را کاهش دهند.
به گزارش پایگاه خبری چهاردانگه، به نقل از ایسنا، تجربه نشان داده زمانی که تحریم‌ها به اوج خود رسیده و تمامی بخش‌های اقتصادی متأثر از آن رشد نزولی را تجربه کرده‌اند، کشاورزی توانسته با اتکا به داشته‌ها، حتی با رشد اندک، جایگاه استوار خود را در سخت‌ترین شرایط حفظ کند.
از آنجایی که چرخ‌های اقتصاد ایران در مدت زمان بسیار طولانی همواره با تکیه بر منابع و ذخایر نفت و انرژی به حرکت درآمده و ایران با اتکا به اقتصاد نفتی توانسته منابع درآمدی خود را تأمین کند بنابراین کسب درآمد از معبر طلای سیاه به پاشنه آشیلی برای کشور تبدیل شده و هر از گاهی چالش‌هایی را برای اقتصاد کشور به وجود آورده است.
مازندران با تولید سالانه بیش از ۶ میلیون تن محصولات کشاورزی و با در اختیار داشتن حدود ۱۰ درصد ارزش افزوده اقتصادی تولیدات بخش کشاورزی کشور از قطب‌های مهم این بخش به‌شمار میرود اما سهم قابل قبولی در بازارهای داخلی و خارجی ندارد.
علل عدم موفقیت و رونق کشاورزی در مازندران
دلایل بسیاری وجود دارد که باعث شده کشاورزی استان آنچنان که سزاوار است رشد نکرده و توسعه پیدا نکند عمده این دلایل به زیرساخت‌های این صنعت درآمدزا بازمی گردد و ریشه در عدم تزریق علم و تکنولوژی در سطوح مختلف کشاورزی دارد.
روش‌های سنتی کاشت بدون توجه به شیوه‌های نوین زراعی، نداشتن الگوی مناسب کشت، تولید بیش از بازار مصرف، کمی صنایع تبدیلی، نامشخص بودن بازار صادراتی در کنار بروز بلایای طبیعی و نبود بیمه به عنوان پشتیبان برخی از محصولات کشاورزی مازندران همراه با بی برنامگی متولیان بخش کشاورزی، از دلایل عدم رونق و توسعه کشاورزی استان است که سبب شده تا بازار و نحوه فروش محصولات کشاورزی به شدت مورد تأثیر این مدل ناکارآمد قرار گیرد.
نقص مکانیزاسیون در کشاورزی
کارشناس ترویج و حفظ نباتات بهشهر در گفت‌وگو با ایسنا، یکی از دلایل پایین بودن بهره وری در تولید محصولات کشاورزی را به نقص مکانیزاسیون در این صنعت نسبت داد و گفت: کشاورزی و کشاورزان ما به فنآوری و ادوات نوین تجهیز نشده‌اند.
محسن سوری با ذکر مثالی در تشریح کاربرد فناوری‌های نوین، تصریح کرد: امروزه استفاده از پهپادها در پایش بیماری‌ها و آفات گیاهی و نیز مبارزه با آن به مدد صنعت کشاورزی آمد اما در کشور به دلیل دانش پایین کشاورزان این شیوه با چالش‌های بسیاری روبرو است.
وی به کاهش هزینه تولید و افزایش عملکرد با استفاده از مکانیزاسیون اشاره کرد و افزود: در روش استفاده از پهپاد به جای سمپاشی مثلاً یک هکتار اراضی که دچار آفت شده است، تنها منطقه آلوده به عنوان مثال با مساحت ۲ هزار متر شناسایی و مبارزه تنها در همان متراژ صورت گرفته و در نتیجه هزینه‌های تولید کاهش پیدا می‌کند.
سوری از بودجه‌های تخصیصی با بهره بانکی بالا جهت مکانیزاسیون انتقاد کرد و گفت: کشاورز قادر به بازپرداخت اقساط برای تسهیلات با نرخ بهره ۱۸ درصد نبوده و بنابراین طرح مکانیزاسیون با صرف بودجه مناسب به ثمر نخواهد نشست.
مشکلات حداقلی برای کشاورزان
کارشناس ترویج و حفظ نباتات بهشهر با اشاره به اینکه کشاورزان برای تهیه نهاده‌ها اعم از کودهای شیمیایی و سموم دغدغه‌های زیادی داشته و برای تولید محصول در کوچک‌ترین مسائل با چالش روبرو است، اظهار کرد: باید متولیان امر در این راستا اقدامات اصولی و بنیادین بردارند زیرا این مسائل ابتدایی‌ترین انتظارات کشاورزان است.
وی در ادامه با ابراز گلایه از رویکرد خرید تضمینی محصولات کشاورزی، تاکید کرد: اکنون گندم کاران استان محصول خود را تحویل داده اما دریافت مبالغ آنان تا آذرماه به تعویق می‌افتد یعنی در واقع فصل کشت دوم آغاز شده اما کشاورز هنوز موفق به دریافت درآمد عاید از کشت اول نشده است.
سوری گفت: سال گذشته کشاورزانی که محصول پرتقال تامسون خود را با قیمت تضمینی هزار و ۲۵۰ تومان به فروش رساندند نسبت به کشاورزانی که با دلالان معامله کردن متضرر شدند زیرا قیمت دلالی در بازار تا ۶ هزار تومان در انتهای سال نیز رسید که نشان از رویکردهای بدون مطالعه در صنعت کشاورزی است.
کارشناس ترویج و حفظ نباتات بهشهر داشتن الگوی کشت مناسب را راهکاری مطمئن برای کاهش هزینه‌های تولید در کشاورزی استان دانست و افزود: راهکار دیگر برای توسعه کشاورزی فعال سازی شرکت‌های تعاونی تولید است که می‌توانند حداقل با پرداخت نقدی خریدهای تضمینی به کشاورزان سبب دلگرمی و مشوقی برای توجه بیشتر آنان به کشاورزی شوند.
وی خاطرنشان کرد: صنایع تبدیلی می‌تواند در کنار فعالیت‌های کشاورزی با توجه به حجم متنابه و متنوعی از محصولات و ارقام باغی و زراعی بسیار کمک کننده بوده و به نوعی مانع از ضررهای تولید شود.
سوری بیان کرد: کمک به افزایش بهره وری و عملکرد، اشتغالزایی، ایجاد ظرفیت‌های صادراتی منحصر به فرد، جلوگیری از بین رفتن مازاد محصولات کشاورزی و رونق تولید امتیازات وجود صنایع تبدیلی است.
توجه به کشاورزی یعنی امنیت غذایی
استاد اقتصاد دانشگاه علم و فناوری مازندران زیر لایه امنیت غذایی را توجه به بخش کشاورزی عنوان کرد و گفت: نگاه به کشاورزی باید به عنوان یک منبع تأمین و تولید غذا باشد و این دقیقاً رویکرد کشورهای توسعه یافته بوده و بزرگترین موفقیت آنها در راستای خودکفایی و خوداتکایی در تولید محصولات غذایی متنوع است.
مهدی بشارتده سلوطی در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: توجه به خودکفایی تولید محصولات کشاورزی و غذایی باید به عنوان اولویت اصلی کشور تلقی گردد و می‌توان از قابلیت‌ها و توانمندی‌های کشور به ویژه در بخش کشاورزی بهره وافی برد.
کشاورزی با خاصیت ارزبری اندک و ارزآوری فراوان
وی مهم‌ترین خصیصه و مزیت کشاورزی را ارزآوری آن توصیف کرد و افزود: در بحران‌های ارزی موجود در کشور، کشاورزی می‌تواند با ارزبری اندک و ارزآوری فراوان موجبات تعادل در بازار ارز را نیز فراهم کرده و علاوه بر آن سبب رشد اشتغال، افزایش تولید مولد، خودکفایی و خوداتکایی در تولید تمام محصولات اساسی مورد نیاز کشور شود.
سن بالا و دانش پایین از عوامل بازدارنده رونق تولید کشاورزی
استاد اقتصاد دانشگاه علم و فناوری مازندران سن بالای کشاورزان را به عنوان آسیب بازدارنده در بحث توسعه کشاورزی استان مازندران دانست و تصریح کرد: از معایب این اتفاق عدم تحرک و پویایی لازم مالکین در تصمیم گیری، عدم خلاقیت و ابتکار و نیز عدم استقبال از شیوه‌های نوین در توسعه بخش کشاورزی است که باعث عقب ماندگی تولید می‌شود.
بشارتده سطح تحصیلات و دانش پایین اکثر بهره برداران و کشاورزان را دیگر عامل بازدارنده در توسعه دانست و تاکید کرد: بیش از ۹۰ درصد کشاورزان فعال در بخش‌های مختلف کشاورزی فاقد تحصیلات دانشگاهی بوده و این در حالیست که درصد قابل توجهی از این افراد سواد پایین دارند و به تبع آن با فناوری‌های نوین و دانش‌های جدید در افزایش تولید آشنا نیستند.
راهکاری دو سویه برای اشتغال و تزریق دانش در کشاورزی
وی گفت: عقد یک قرارداد بین کشاورزان و دانش آموختگان بیکار رشته‌های کشاورزی که زیر نظر سازمان نظام مهندسی هستند همراه با آموزش‌های مقدماتی می‌تواند با تزریق دانش‌های جدید باعث افزایش تولید شود.
استاد اقتصاد دانشگاه علم و فناوری مازندران در ادامه بیان کرد: به واسطه افزایش تولیدی که با روش‌های نوین پیشنهادی کارشناسان حاصل شده مطابق قرارداد، کشاورز مجاب شود تا بخشی از درآمدی که از معبر استفاده بهینه در سطح تولید به وجود آمده را به تحصیلکرده ها و کارشناس بیکار اختصاص دهد که به این ترتیب هم اشتغال جوانان عملی شده و هم دانش در بخش کشاورزی احیا می‌شود.
اراضی خرد و پراکنده مانع دیگر توسعه کشاورزی
بشارتده با بیان اینکه بخش اعظمی از اراضی کشاورزی در سطح استان مازندران خرد و پراکنده بوده و به همین دلیل تولید را غیر اقتصادی می‌کند، اظهار کرد: کاهش مانور ماشین آلات کشاورزی در این اراضی باعث شده تا بهره وری کاهش یافته و زمین‌های خرد پیرو عملکرد پایین، به راحتی کاربری‌های غیر کشاورزی پیدا کنند و منجر به نابودی تولید شوند.
وی معیشتی بودن قالب‌های تولید کشاورزی در اکثر اراضی را دیگر آسیب توسعه دانست و تصریح کرد: عدم نگاه اقتصادی، القای سودآور نبودن کشاورزی در اذهان عموم، تولیدات اندک خانواری بدون نگاه کلان باعث شده تا نگاه مولد اقتصادی و درآمدزایی از بخش کشاورزی حذف شود.
واردات گسترده در مقابل صادرات بدون مشوق
استاد اقتصاد دانشگاه علم و فناوری مازندران عمده چالش کشاورزان را مواجهه با واردات گسترده محصولات کشاورزی دانست و افزود: واردات بسیار در برابر صادرات محدود و عدم بکارگیری سیاست‌های تشویقی برای افزایش صادرات باعث شده تا انگیزه کافی برای سازمان‌های خدمت رسان در حوزه کشاورزی وجود نداشته باشد.
بشارتده مراکز خدمات کشاورزی را پیشانی عرصه جهاد کشاورزی در کشور توصیف کرد و گفت: موفقیت کشاورزی هر شهرستان وابسته به فعالیت مرکز جهاد آن بوده و باید این مراکز متناسب با علم روز پیشرفت کرده و خدمات ارائه کنند اما توجهی به این حوزه نمی‌شود.
وی با بیان اینکه شاغلان این مراکز انگیزه کافی برای تعامل بهتر و سازنده با کشاورز را ندارند، تاکید کرد: هم اکنون کشاورزان تنها برای دریافت حواله کود، سم و بذر به جهاد و بخش خدمات کشاورزی مراجعه می‌کنند اما در واقع باید این ارتباط به شکل گسترده در تمامی جوانب با مراکز برقرار شود.
دلایل عدم حصول رونق و توسعه کشاورزی
استاد اقتصاد دانشگاه علم و فناوری مازندران علت عدم تحقق اقتصاد مقاومتی و رونق تولید از منظر و معبر کشاورزی را به خطر افتادن منافع عده‌ای خاص دانست و تصریح کرد: علیرغم وجود همه منابع و مواد اولیه لازم اما رونق میسر نمی‌شود زیرا منافع عده‌ای با کاهش واردات به خطر خواهد افتاد.
بشارتده خاطرنشان کرد: بخش‌های زیادی از کشاورزی و واردات محصولات در دست مسئولان و سازمان‌های وابسته به آن است در نتیجه با کاهش واردات، منابع و درآمدهای منتسب به بخش‌های دولتی یا دولت کاهش پیدا کرده که این موضوع به مذاق عده‌ای خوشایند نیست.
وی یادآور شد: فقدان کارشناسان خبره در نهادهای تصمیم گیر و تصمیم ساز، عدم استراتژی ملی در بخش کشاورزی، عدم راهبرد و نقشه راه روشن و عدم ارتباط واحدهای کشاورزی با دانشگاه‌ها عوامل بازدارنده‌ای است که باعث شده رونق تولید در کشاورزی محقق نشود.
راهکار مقابله با واردات
استاد اقتصاد دانشگاه علم و فناوری مازندران جایگزینی اقتصاد باز یا فعال به جای اقتصاد دولتی در بخش خصوصی را عاملی برای کاهش رانت حاصل از واردات محصولات کشاورزی عنوان کرد و گفت: اگر درآمدهای بادآورده و رانت به دست آمده از واردات محصولات کشاورزی حاصل نمی‌شد دولت امروز حامی این موضوع نبود و در بخش تولید سرمایه گذاری و هزینه می‌کرد.
بشارتده به وجود تعداد قابل توجهی از زمین‌های لم یزرع و اراضی وسیع در برخی شرکت‌ها و نهادهای دولتی اشاره و تصریح کرد: این شرکت‌ها که غالباً به شکل کشت و صنعت بوده و زیر نظر ارگانی اداره می‌شوند زمین‌هایی در اختیار دارند که با حداقل کاربری و بهره وری مورد کشت قرار گرفته‌اند.
وی خاطرنشان کرد: این قابلیت وجود دارد که این گونه اراضی با روش‌ها، تخصص و فعالیتی ارزشمندتر مورد بهره برداری قرار گیرند تا هم تولید بهتر شکل گرفته و هم اشتغال حاصل شود.
گزارش: نوید ساداتی خبرنگار ایسنا مازندران
نگاه به کشاورزی در مازندران به عنوان یک منبع تأمین و تولید محصولات غذایی است و این بزرگترین موفقیت در راستای خودکفایی و خوداتکایی در تولید محصولات غذایی متنوع است، کشاورزی و کشاورزان ما به فن آوری و ادوات نوین تجهیز نشده و با داشتن الگوی کشت مناسب و مطمئن می‌توانند هزینه‌های تولید در کشاورزی استان را کاهش دهند.
به گزارش پایگاه خبری چهاردانگه، به نقل از ایسنا، تجربه نشان داده زمانی که تحریم‌ها به اوج خود رسیده و تمامی بخش‌های اقتصادی متأثر از آن رشد نزولی را تجربه کرده‌اند، کشاورزی توانسته با اتکا به داشته‌ها، حتی با رشد اندک، جایگاه استوار خود را در سخت‌ترین شرایط حفظ کند.
از آنجایی که چرخ‌های اقتصاد ایران در مدت زمان بسیار طولانی همواره با تکیه بر منابع و ذخایر نفت و انرژی به حرکت درآمده و ایران با اتکا به اقتصاد نفتی توانسته منابع درآمدی خود را تأمین کند بنابراین کسب درآمد از معبر طلای سیاه به پاشنه آشیلی برای کشور تبدیل شده و هر از گاهی چالش‌هایی را برای اقتصاد کشور به وجود آورده است.
مازندران با تولید سالانه بیش از ۶ میلیون تن محصولات کشاورزی و با در اختیار داشتن حدود ۱۰ درصد ارزش افزوده اقتصادی تولیدات بخش کشاورزی کشور از قطب‌های مهم این بخش به‌شمار میرود اما سهم قابل قبولی در بازارهای داخلی و خارجی ندارد.
علل عدم موفقیت و رونق کشاورزی در مازندران
دلایل بسیاری وجود دارد که باعث شده کشاورزی استان آنچنان که سزاوار است رشد نکرده و توسعه پیدا نکند عمده این دلایل به زیرساخت‌های این صنعت درآمدزا بازمی گردد و ریشه در عدم تزریق علم و تکنولوژی در سطوح مختلف کشاورزی دارد.
روش‌های سنتی کاشت بدون توجه به شیوه‌های نوین زراعی، نداشتن الگوی مناسب کشت، تولید بیش از بازار مصرف، کمی صنایع تبدیلی، نامشخص بودن بازار صادراتی در کنار بروز بلایای طبیعی و نبود بیمه به عنوان پشتیبان برخی از محصولات کشاورزی مازندران همراه با بی برنامگی متولیان بخش کشاورزی، از دلایل عدم رونق و توسعه کشاورزی استان است که سبب شده تا بازار و نحوه فروش محصولات کشاورزی به شدت مورد تأثیر این مدل ناکارآمد قرار گیرد.
نقص مکانیزاسیون در کشاورزی
کارشناس ترویج و حفظ نباتات بهشهر در گفت‌وگو با ایسنا، یکی از دلایل پایین بودن بهره وری در تولید محصولات کشاورزی را به نقص مکانیزاسیون در این صنعت نسبت داد و گفت: کشاورزی و کشاورزان ما به فنآوری و ادوات نوین تجهیز نشده‌اند.
محسن سوری با ذکر مثالی در تشریح کاربرد فناوری‌های نوین، تصریح کرد: امروزه استفاده از پهپادها در پایش بیماری‌ها و آفات گیاهی و نیز مبارزه با آن به مدد صنعت کشاورزی آمد اما در کشور به دلیل دانش پایین کشاورزان این شیوه با چالش‌های بسیاری روبرو است.
وی به کاهش هزینه تولید و افزایش عملکرد با استفاده از مکانیزاسیون اشاره کرد و افزود: در روش استفاده از پهپاد به جای سمپاشی مثلاً یک هکتار اراضی که دچار آفت شده است، تنها منطقه آلوده به عنوان مثال با مساحت ۲ هزار متر شناسایی و مبارزه تنها در همان متراژ صورت گرفته و در نتیجه هزینه‌های تولید کاهش پیدا می‌کند.
سوری از بودجه‌های تخصیصی با بهره بانکی بالا جهت مکانیزاسیون انتقاد کرد و گفت: کشاورز قادر به بازپرداخت اقساط برای تسهیلات با نرخ بهره ۱۸ درصد نبوده و بنابراین طرح مکانیزاسیون با صرف بودجه مناسب به ثمر نخواهد نشست.
مشکلات حداقلی برای کشاورزان
کارشناس ترویج و حفظ نباتات بهشهر با اشاره به اینکه کشاورزان برای تهیه نهاده‌ها اعم از کودهای شیمیایی و سموم دغدغه‌های زیادی داشته و برای تولید محصول در کوچک‌ترین مسائل با چالش روبرو است، اظهار کرد: باید متولیان امر در این راستا اقدامات اصولی و بنیادین بردارند زیرا این مسائل ابتدایی‌ترین انتظارات کشاورزان است.
وی در ادامه با ابراز گلایه از رویکرد خرید تضمینی محصولات کشاورزی، تاکید کرد: اکنون گندم کاران استان محصول خود را تحویل داده اما دریافت مبالغ آنان تا آذرماه به تعویق می‌افتد یعنی در واقع فصل کشت دوم آغاز شده اما کشاورز هنوز موفق به دریافت درآمد عاید از کشت اول نشده است.
سوری گفت: سال گذشته کشاورزانی که محصول پرتقال تامسون خود را با قیمت تضمینی هزار و ۲۵۰ تومان به فروش رساندند نسبت به کشاورزانی که با دلالان معامله کردن متضرر شدند زیرا قیمت دلالی در بازار تا ۶ هزار تومان در انتهای سال نیز رسید که نشان از رویکردهای بدون مطالعه در صنعت کشاورزی است.
کارشناس ترویج و حفظ نباتات بهشهر داشتن الگوی کشت مناسب را راهکاری مطمئن برای کاهش هزینه‌های تولید در کشاورزی استان دانست و افزود: راهکار دیگر برای توسعه کشاورزی فعال سازی شرکت‌های تعاونی تولید است که می‌توانند حداقل با پرداخت نقدی خریدهای تضمینی به کشاورزان سبب دلگرمی و مشوقی برای توجه بیشتر آنان به کشاورزی شوند.
وی خاطرنشان کرد: صنایع تبدیلی می‌تواند در کنار فعالیت‌های کشاورزی با توجه به حجم متنابه و متنوعی از محصولات و ارقام باغی و زراعی بسیار کمک کننده بوده و به نوعی مانع از ضررهای تولید شود.
سوری بیان کرد: کمک به افزایش بهره وری و عملکرد، اشتغالزایی، ایجاد ظرفیت‌های صادراتی منحصر به فرد، جلوگیری از بین رفتن مازاد محصولات کشاورزی و رونق تولید امتیازات وجود صنایع تبدیلی است.
توجه به کشاورزی یعنی امنیت غذایی
استاد اقتصاد دانشگاه علم و فناوری مازندران زیر لایه امنیت غذایی را توجه به بخش کشاورزی عنوان کرد و گفت: نگاه به کشاورزی باید به عنوان یک منبع تأمین و تولید غذا باشد و این دقیقاً رویکرد کشورهای توسعه یافته بوده و بزرگترین موفقیت آنها در راستای خودکفایی و خوداتکایی در تولید محصولات غذایی متنوع است.
مهدی بشارتده سلوطی در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: توجه به خودکفایی تولید محصولات کشاورزی و غذایی باید به عنوان اولویت اصلی کشور تلقی گردد و می‌توان از قابلیت‌ها و توانمندی‌های کشور به ویژه در بخش کشاورزی بهره وافی برد.
کشاورزی با خاصیت ارزبری اندک و ارزآوری فراوان
وی مهم‌ترین خصیصه و مزیت کشاورزی را ارزآوری آن توصیف کرد و افزود: در بحران‌های ارزی موجود در کشور، کشاورزی می‌تواند با ارزبری اندک و ارزآوری فراوان موجبات تعادل در بازار ارز را نیز فراهم کرده و علاوه بر آن سبب رشد اشتغال، افزایش تولید مولد، خودکفایی و خوداتکایی در تولید تمام محصولات اساسی مورد نیاز کشور شود.
سن بالا و دانش پایین از عوامل بازدارنده رونق تولید کشاورزی
استاد اقتصاد دانشگاه علم و فناوری مازندران سن بالای کشاورزان را به عنوان آسیب بازدارنده در بحث توسعه کشاورزی استان مازندران دانست و تصریح کرد: از معایب این اتفاق عدم تحرک و پویایی لازم مالکین در تصمیم گیری، عدم خلاقیت و ابتکار و نیز عدم استقبال از شیوه‌های نوین در توسعه بخش کشاورزی است که باعث عقب ماندگی تولید می‌شود.
بشارتده سطح تحصیلات و دانش پایین اکثر بهره برداران و کشاورزان را دیگر عامل بازدارنده در توسعه دانست و تاکید کرد: بیش از ۹۰ درصد کشاورزان فعال در بخش‌های مختلف کشاورزی فاقد تحصیلات دانشگاهی بوده و این در حالیست که درصد قابل توجهی از این افراد سواد پایین دارند و به تبع آن با فناوری‌های نوین و دانش‌های جدید در افزایش تولید آشنا نیستند.
راهکاری دو سویه برای اشتغال و تزریق دانش در کشاورزی
وی گفت: عقد یک قرارداد بین کشاورزان و دانش آموختگان بیکار رشته‌های کشاورزی که زیر نظر سازمان نظام مهندسی هستند همراه با آموزش‌های مقدماتی می‌تواند با تزریق دانش‌های جدید باعث افزایش تولید شود.
استاد اقتصاد دانشگاه علم و فناوری مازندران در ادامه بیان کرد: به واسطه افزایش تولیدی که با روش‌های نوین پیشنهادی کارشناسان حاصل شده مطابق قرارداد، کشاورز مجاب شود تا بخشی از درآمدی که از معبر استفاده بهینه در سطح تولید به وجود آمده را به تحصیلکرده ها و کارشناس بیکار اختصاص دهد که به این ترتیب هم اشتغال جوانان عملی شده و هم دانش در بخش کشاورزی احیا می‌شود.
اراضی خرد و پراکنده مانع دیگر توسعه کشاورزی
بشارتده با بیان اینکه بخش اعظمی از اراضی کشاورزی در سطح استان مازندران خرد و پراکنده بوده و به همین دلیل تولید را غیر اقتصادی می‌کند، اظهار کرد: کاهش مانور ماشین آلات کشاورزی در این اراضی باعث شده تا بهره وری کاهش یافته و زمین‌های خرد پیرو عملکرد پایین، به راحتی کاربری‌های غیر کشاورزی پیدا کنند و منجر به نابودی تولید شوند.
وی معیشتی بودن قالب‌های تولید کشاورزی در اکثر اراضی را دیگر آسیب توسعه دانست و تصریح کرد: عدم نگاه اقتصادی، القای سودآور نبودن کشاورزی در اذهان عموم، تولیدات اندک خانواری بدون نگاه کلان باعث شده تا نگاه مولد اقتصادی و درآمدزایی از بخش کشاورزی حذف شود.
واردات گسترده در مقابل صادرات بدون مشوق
استاد اقتصاد دانشگاه علم و فناوری مازندران عمده چالش کشاورزان را مواجهه با واردات گسترده محصولات کشاورزی دانست و افزود: واردات بسیار در برابر صادرات محدود و عدم بکارگیری سیاست‌های تشویقی برای افزایش صادرات باعث شده تا انگیزه کافی برای سازمان‌های خدمت رسان در حوزه کشاورزی وجود نداشته باشد.
بشارتده مراکز خدمات کشاورزی را پیشانی عرصه جهاد کشاورزی در کشور توصیف کرد و گفت: موفقیت کشاورزی هر شهرستان وابسته به فعالیت مرکز جهاد آن بوده و باید این مراکز متناسب با علم روز پیشرفت کرده و خدمات ارائه کنند اما توجهی به این حوزه نمی‌شود.
وی با بیان اینکه شاغلان این مراکز انگیزه کافی برای تعامل بهتر و سازنده با کشاورز را ندارند، تاکید کرد: هم اکنون کشاورزان تنها برای دریافت حواله کود، سم و بذر به جهاد و بخش خدمات کشاورزی مراجعه می‌کنند اما در واقع باید این ارتباط به شکل گسترده در تمامی جوانب با مراکز برقرار شود.
دلایل عدم حصول رونق و توسعه کشاورزی
استاد اقتصاد دانشگاه علم و فناوری مازندران علت عدم تحقق اقتصاد مقاومتی و رونق تولید از منظر و معبر کشاورزی را به خطر افتادن منافع عده‌ای خاص دانست و تصریح کرد: علیرغم وجود همه منابع و مواد اولیه لازم اما رونق میسر نمی‌شود زیرا منافع عده‌ای با کاهش واردات به خطر خواهد افتاد.
بشارتده خاطرنشان کرد: بخش‌های زیادی از کشاورزی و واردات محصولات در دست مسئولان و سازمان‌های وابسته به آن است در نتیجه با کاهش واردات، منابع و درآمدهای منتسب به بخش‌های دولتی یا دولت کاهش پیدا کرده که این موضوع به مذاق عده‌ای خوشایند نیست.
وی یادآور شد: فقدان کارشناسان خبره در نهادهای تصمیم گیر و تصمیم ساز، عدم استراتژی ملی در بخش کشاورزی، عدم راهبرد و نقشه راه روشن و عدم ارتباط واحدهای کشاورزی با دانشگاه‌ها عوامل بازدارنده‌ای است که باعث شده رونق تولید در کشاورزی محقق نشود.
راهکار مقابله با واردات
استاد اقتصاد دانشگاه علم و فناوری مازندران جایگزینی اقتصاد باز یا فعال به جای اقتصاد دولتی در بخش خصوصی را عاملی برای کاهش رانت حاصل از واردات محصولات کشاورزی عنوان کرد و گفت: اگر درآمدهای بادآورده و رانت به دست آمده از واردات محصولات کشاورزی حاصل نمی‌شد دولت امروز حامی این موضوع نبود و در بخش تولید سرمایه گذاری و هزینه می‌کرد.
بشارتده به وجود تعداد قابل توجهی از زمین‌های لم یزرع و اراضی وسیع در برخی شرکت‌ها و نهادهای دولتی اشاره و تصریح کرد: این شرکت‌ها که غالباً به شکل کشت و صنعت بوده و زیر نظر ارگانی اداره می‌شوند زمین‌هایی در اختیار دارند که با حداقل کاربری و بهره وری مورد کشت قرار گرفته‌اند.
وی خاطرنشان کرد: این قابلیت وجود دارد که این گونه اراضی با روش‌ها، تخصص و فعالیتی ارزشمندتر مورد بهره برداری قرار گیرند تا هم تولید بهتر شکل گرفته و هم اشتغال حاصل شود.
گزارش: نوید ساداتی خبرنگار ایسنا مازندران
