« هرآن‌کس که دندان دهد، نان دهد»
خبرگزاری فارس مازندران ـ زهرا طاهری‌پرکوهی| جوانان فراری از ازدواج، پا پَس کشیدن از داشتن فرزند به بهانه‌های مختلف و اکتفا به داشتن یک فرزند همه و همه دست به دست هم داد تا امروز استان مازندران در لبه پرتگاه جمعیتی قرار گرفت.
اصطلاحاتی از جمله چاله، بحران و چالش جمعیتی این روزها ورد زبان کارشناسان و دلسوزان جامعه شناس است، آنان که از عاقبت این مسائل با خبر هستند و اعتقاد دارند اگر زمانی که در اختیار داریم از دست دهیم، وارد شرایطی می‌شویم که جبران لحظه لحظه‌هایش شاید بیش از اینها هم زمان می‌برد و هم نگران‌کننده است.
در این میان افرادی در جامعه ما هستند که با وجود شاغل بودن و اتفاقا داشتن شغلی مهم،اما نه تنها از زیربار مسؤولیت اجتماعی شانه خالی نکردند، بلکه تلاش کردند تا در رفع بحران اجتماعی جمعیت نقش داشته باشند و ثابت کردند مشکلاتی که در ارتباط با فرزندآوری و ازدواج مطرح می‌شود را می‌توان برطرف کرد.
* هر آنکس که دندان دهد، نان دهد
دکتر آسیه جوکار، پزشک و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی مازندران، متخصص طب ایرانی، پزشکی که مادر چهار فرزند است و تنها طی دو سال خداوند سه فرزند به وی عطا کرده است، درباره مسائل جمعیتی و فرزندپروری می‌گوید: خیلی افراد وقتی بحث فرزند و تشکیل خانواده به میان می‌آید بحث مالی را پیش می‌کشند، نمی‌خواهم بگویم بحث مالی مهم نیست ولی باید بگویم اینکه می‌گویند «هر آنکس که دندان دهد، نان دهد» را در زندگیم لمس کردم، چون زمانی‌که فرزندانم به دنیا آمدند دانشجو بودم و آن زمان از لحاظ شرایط مادی در وضعیت خیلی خوبی نبودیم ولی به عینه خداوند را در زندگیم لمس کردم.
به گفته این عضو کمیته فرهنگی قرارگاه ملی جمعیت،وقتی پای صحبت جوانان و همچنین خانواده‌هایی می‌نشینیم و علت اصلی تمایل نداشتن به ازدواج و فرزندآوری را جویا می‌شویم، بیشتر مشکلات مادی و اقتصادی را مطرح می‌کنند، در صورتی به اعتقاد من بیشتر مشکل جامعه ما در این زمینه مشکلات فرهنگی است.
*مشکل فرهنگی مقدم بر سایر مشکلات اجتماعی است
این متخصص طب ایرانی می‌گوید: موضوع فرهنگی خیلی مهم‌تر از سایر بحث‌های اجتماعی است چنانچه شاهد تغییراتی در امتیازبندی و اولویت‌بندی زندگی نسبت به گذشته نه چندان دور هستیم کافی است پای صحبت و خاطرات مادران و مادربزرگ‌های خود بنشینیم به عینه می‌بینیم ازدواج برای جوانان، داشتن فرزند برای زوجین و خانواده‌های ایشان از اولویت‌های مهم نیست.
*بهانه‌های غیرواقعی و مجازی جوانان
جوکار متذکر می‌شود: به‌دلیل اینکه از نظر فرهنگی اولویت اول جوانان اینها نیست تا صحبت از ازدواج و فرزندآوری به میان می‌آید به جاده خاکی می‌زنند و بهانه می‌آورند و دلیل همه این تأخیرها را مسائل مالی عنوان می‌کنند؛ درحالی‌که مسائل مالی به اندازه مسائل فرهنگی مهم نیست به بیان دیگر، ضرورت دارد همه افراد جامعه مجددا دیدگاه خود را بازنگری کرده و تا می‌توانند از سبک زندگی و منش راحت‌طلبانه و تجمل‌گرایانه دوری گزینند.
*در بحث جمعیت فکر اقدامات اورژانسی باشیم
هم‌اکنون که جامعه ما در معرض بیماری کاهش (چاله، چاه و ….) جمعیتی قرار دارد مثل سایر بیماری‌ها، اقدامات درمانی ما به سه دسته اقدامات کوتاه‌مدت و اورژانسی، اقدامات میان‌مدت و اقدامات درمانی درازمدت تقسیم می‌شوند.
وی متذکر شد: در حال حاضر باید به فکر اقدامات اورژانسی باشیم، چرا که به انحای مختلف از پروسه جمعیت فاصله گرفتیم و در چاله جمعیت افتادیم.
این پزشک مازندرانی می‌گوید: در حال حاضر شرایط استان ما به گونه‌ای است که در فاصله یک تا ۵ سال آینده باید فکر شود و از نظر جامعه شناختی تاکید بر اقدامات اورژانسی در بحث چالش‌های جمعیتی است.
جوکار اضافه می‌کند: فکر کردن به اقدامات اورژانسی نباید ما را از تلاش در زمینه اقدامات فرهنگی درازمدت غافل کند. مثلا پدر و مادرها باید از همان ابتدا فرزندان‌شان را برای زندگی مشترک آینده و قبول نقش پدر و مادری آماده کنند؛ آن هم زندگی سالم به دور از تجملات و تلاش جهت تهیه و انباشت وسایل و ابزارهایی که شاید سالی یک بار هم مورد احتیاج افراد خانواده نباشند؛ به‌طوری‌که فرزندان از همان کودکی یاد بگیرند در مدیریت اقتصادی از تهیه پوشاک و لوازم‌التحریر گرفته تا کمک به امرار معاش خانواده، سهیم باشند و احساس مسؤولیت داشته باشند.
*تک‌فرزندی ممنوع!
به گفته این متخصص طب ایرانی،یکی از اقدامات کوتاه‌مدت مهم در زمینه فرزندآوری پرداختن به مسائل فرهنگی جوانان از سال‌ها قبل حتی سال‌های حوالی بلوغ شروع می‌شود از همه مسائل غفلت نکنیم؛ با افرادی مواجه هستیم باید در ارتباط با قبل از ازدواج و بلوغ تمهیداتی از لحاظ فرهنگی بیندیشیم، تا شاهد این موارد نباشیم که حتی یکسری جوانان که در شرف ازدواج هم هستند، راضی نمی‌شوند فرزند داشته باشند و یکسری افرادی دیگر که وارد زندگی مشترک شده و یک فرزند هم دارند ولی باز راضی نمی‌شوند از تک‌فرزندی خارج شوند.
غافل از اینکه تک فرزندی اجحاف مضاعف به خود همان یک فرزند است و چه بسا تربیت یک بچه بسیار سخت تر از تربیت چند فرزند است.
جوکار ادامه می‌دهد: در بحث قوانین حمایتی، خلأ قانونی نداریم ولی بعضا در بخش اجرا شاهد نتایج خوب اجرایی نیستیم و باید در کنار تذکر به دستگا‌های اجرایی و ارائه راه حل‌های عملی، همه با هم باید در جهت بهبود اوضاع گام بردارند به طوریکه هر کس در هر جایی که هست باید نقش خود را به‌خوبی ایفا کند. نشستن و انتقاد کردن دردی را دوا نمی کند.
*تب و تاب جمعیتی
وی می‌گوید: قبلا سیاست‌های کشور به سمت محدودیت بود ولی طی دو سال اخیر تب و تاب جمعیت باعث شد علاوه بر مسؤولان، بخشی از دیدگاه مردم جامعه نیز تغییر یابد؛ باید بدانیم در بحث جمعیت موضوع مهم فرهنگ است وقتی ارزش‌گذاری ما بهبود یابد اقدام به فرزندآوری افزایش خواهد یافت.
بخشی از این دیدگاه‌های اشتباه، لازم دانستن رفاه کامل جهت کسب موفقیت است در صورتی که در واقعیت اینگونه نیست، کافیست تورقی به سرگذشت انسان‌های موفق داشته باشیم و به تجربه دیده باشیم آنهایی که در رفاه مطلق هستند معمولا موفقیت‌های چشمگیری حاصل نداشتند و چه بسا سرمایه و اندوخته‌های گذشتگان خود را هم با اسراف و بی‌تدبیری برباد دادند لذا می‌توان گفت آنچه بهانه اصلی تاخیر در ازدواج و فرزندآوری بیان می‌شود که همان رفاه اقتصادی است نمی‌تواند تضمین کننده موفقیت و خوشبختی باشد.
*چالش جمعیتی؛ واقعیتی انکارناپذیر
فرهاد غلامی رئیس دانشگاه علوم پزشکی مازندران نیز در این‌باره می‌گوید: توجه به جوانی جمعیت، مادران باردار و توجه به محرومان باید در دستور کار جدی قرار گیرد.
وی اضافه می‌کند: باید مرگ مادران باردار در مازندران را به صفر برسانیم و در این راستا نظارت بر مراکز درمانی تقویت شود.
*مازندران؛ استان پیری است
رئیس دانشگاه علوم پزشکی مازندران با اشاره به اینکه ۱۰ هزار و ۴۹۹ زوج نابارور در استان شناسایی شدند، بیان می‌کند: اقدامات با ارزشی در این حوزه انجام شده است، اما مازندران استان پیری است و عوامل خطر در استان از وضعیت مطلوبی برخوردار نیست.
غلامی می‌گوید: اگر بخواهیم استان را رشد دهیم، اهداف، برنامه‌ها، قله و مسیر راه مشخص است و باید همه در کنار هم برای رسیدن به این اهداف تلاش کنیم.
پایان پیام/۸۶۰۳۴/م
