نامادری دانشگاههای مازندران برای صنعت
آنچه مسلم است این که قدرت و توان صنعتی هر جامعه به پیشرفت هـای علمی و تکنولوژیکی وابسته است که در درون دانشگاه ها ایده پردازی ، تجزیه و تحلیل و نتیجه گیری می شود. در کشورهای توسعه یافته تحولات صنعت ابتدا از مراکز علمی و تحقیقاتی آغـاز می شود و در نهایت به شکل صنایع و محصولات جدید و رقابت پذیر در بازارهای جهانی نمود می یابد.
هر چه ارتباط بین صنعت و دانشگاه ضعیف باشد، توسعه فناوری به کندی صورت می گیرد؛ در نهایت موجب پیدایش کاستی در صنعت، وابستگی صنعتی، بهره برداری نامطلوب از منابع طبیعـی، اتلاف سرمایه های اجتماعی و نظایر آن خواهد شد.
آنچه امروز سنگ بنا و ریل توسعه بسیاری از کشورها در عرصه صنعتی و تولید را تشکیل می دهد، بهره مندی مستمر از یافته های علمی دانشگاهها در روند تولید است که برخی از کوچک ترین کشور ها را به بزرگ ترین و با کیفیت ترین تولید کنندگان جهان تبدیل کرده است.
بر اساس آمارهای رسمی، مازندران یکی از پردانشگاه ترین استان های کشور است و هم اکنون نیز حدود ۱۵۰ هزار دانشجو در ۲۰۰ دانشگاه این استان در حال تحصیل هستند. البته تنها ۱۵ درصد از این دانشجویان در دانشگاههای دولتی استان به تحصیل اشتغال دارند و بقیه در دانشگاههای آزاد ، غیر انتفاعی ، پیام نور و علمی و کاربردی هستند.
این استان با ۳۹ شهرک صنعتی و ۲ هزار واحد تولیدی ، در زمره استان های صنعتی نیز محسوب می شود. همچنین بر اساس یک گزارش رسمی که بتازگی در حضور وزیر علوم ارائه شد، دانشگاههای مازندران سهم ۶ درصدی در تولید علم کشور دارند.
با این وجود، نبود ارتباط مستمر میان دانشگاهها و صنایع و واحدهای تولیدی سبب شده تا هر دو طرف در نشست های مختلف از یکدیگر به خاطر بی توجهی انتقاد کنند. البته در این میان انتقاد صنایع از دانشگاهها همواره شدیدتر است چرا که چشم انتظارند تا محققان دانشگاهی با ورود به عرصه ، مشکلاتشان را حل کنند.
پژوهش های بی هدف و کمبودهای صنعت
سرپرست تیم تحقیق و توسعه یکی از شرکت‌های صنعتی مازندران در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: متاسفانه یکی از بزرگ ترین مشکل کشور در حوزه صنایع کمبود پژوهش هایی است که هدفمند و برای برطرف کردن نیاز و مشکلات صنعت باشد.
کریم زمانی نقش اساتید را بسیار تعیین کننده توصیف کرد و افزود : اساتید عمدتاً به دانشجویان برای نوشتن پایان نامه موضوعاتی را تحمیل می کنند تا خود بتوانند از درون آن برای ارتقای شغلی مقالات بین المللی استخراج کنند که عملا هیچ تاثیری بر آینده و احوال دانشجو ندارد.
وی گفت: علاوه بر این دانشجویان نیز از هیچ قدرتی برای غلبه دغدغه و موضوع مورد نظر خود بر نظر اساتید برخوردار نیستند و هر مخالفتی از سوی دانشجویان، از طرف اساتید با مقاومت رو به رو می شود و جز وقت کشی برای دانشجو ثمره ای ندارد.
زمانی با اشاره به اینکه برخی اساتید خود نیز در چندین شرکت صنعتی فعال هستند، گفت: متاسفانه همین اساتید شرکت ها را از نزدیک شدن به دانشگاه منع کرده و می خواهند تمامی پروژه های را خود به دست بگیرند که عملا منجر به طولانی شدن مشکلات می شود.
این محقق تاکید کرد: اکنون که بیش از هر زمان دیگری نیاز به حضور دانشگاه در کنار صنعت داریم، باید در درجه اول این موانع شناسایی شده و از بین برود.
صنایع و دانشگاه تعارف نکنند
دکتر مرتضی تهرانی دانش آموخته رشته مواد در این مورد گفت: متاسفانه صنعت و دانشگاه هر کدام یا مغرور شده و یا با هم تعارف دارند ، به این معنی که هر کدام منتظر است دیگری به سوی او قدم بردارد.
وی افزود : احساس می شود شکاف عمیق چندین دهه‌ای میان دانشگاه و صنایع تبدیل به سدی شده که هر کدامشان در یک طرف آن قرار گرفتند و اکنون نیز متنظرند تا یکی پا پیش بگذارد و این سد را بشکند و هیچ کدامشان هم حاضر نیستند خودشان پیشگام شوند.
تهرانی رابطه سرد دانشگاه و صنعت را در سراسر کشور مشابه توصیف کرد و گفت : اما در استان مازندران این مشکل شدیدتر است و دانشگاهیان به سطحی از غرور رسیده اند که حتی در شان خودشان نمی بینند به کارگاههای صنعتی مراجعه کنند.
وی با اظهار این که در مازندران مشکل کمتر مربوط به صنعت است، افزود: متاسفانه دانشگاه های حوزه انسانی و تجربی در مازندران نیز در موضوعات اجتماعی استان ورود نمی کنند و فقط به فکر حضور در سطح بین المللی هستند.
صنایع ، کار مجانی نخواهند
تهرانی همچنین به روی دیگر سکه یعنی صنعت هم اشاره کرد و گفت: البته مشکل صنایع در مازندران این است که اگر به سراغ دانشگاه می روند، کار مجانی می خواهند و انتظار دارند دانشگاه به صورت جدی برای حل مشکلشان ورود کند و هیچ ما به ازایی هم درخواست نکند در حالی که باید بدانند که دانشگاه هزینه دارد و محقق هم باید زندگی کند و صنایع باید یاد بگیرند وقتی به سراغ دانشگاه می روند ، در کنار تشریح مشکلشان ، برای حلش پیشنهاد مالی خوب ارائه کنند.
وی افزود: یکی از مشکلات این است که صنایع مازندران همواره رفتار خوبی با پژوهشگران ندارند و به آنها به چشم یک کارگر تعمیرکار نگاه می کنند و حتی در پیشنهاد مالی که ارائه می کنند این گونه نگاه کاملا مشهود است.
این متخصص با اشاره به اینکه صاحبان صنعت در قبال انتظاری که دارند باید هزینه پرداخت کنند ، گفت: صنایع می توانند با پیشنهاد های خوب پژوهشگران را تشویق کنند.
تهرانی یکی دیگر از حلقه های مفقوده ارتباط میان دانشگاهها و صنایع در مازندران را دور افتادگی این دو با یکدیگر از نظر جغرافیایی دانست .
وی توضیح داد : مثلا در استان های صنعتی چون اصفهان و دیگر مناطق صنایع در درون دانشگاه دارای نمایندگی هستند ولی در مازندران ما شاهد چنین وضعیتی نیستیم و این دور افتادگی خودش سبب کم رنگ شدن ارتباطات می شود.
تهرانی پیشنهاد کرد: به نظرم تا زمانی که دانشگاهها و صنایع ما به جایی برسند که با یکدیگر نمایندگی رد و بدل کنند، بهتر است صنایع در گام اول نیازهایشان را در رسانه ها منتشر کنند و از دانشگاهها بخواهند تا در صورت داشتن ایده برای حل مشکل قدم پیش بگذارند و از این طریق شاید بتوان یخ رابطه این دو را ذوب کرد.
دانشگاه های مازندران گرفتار تولید مقاله
مدیرکل صنعت ، معدن و تجارت مازندران هم در باره روابط سرد دانشگاه و صنعت اظهار داشت: دانشگاه تمام توان خود را برای تولید مقاله ، پایان نامه و کارهای پژوهشی کتابخانه ای صرف می کنند و اصلا با بیرون خود ارتباط برقرار نمی کنند.
حسینقلی قوانلو با اشاره به اینکه ارتباط کمرنگ صنعت و دانشگاه مشکلی ملی است ، افزود: متاسفانه دانشگاه های مازندران نیز مستثنی نبوده و گرفتار این معضل هستند.
وی با بیان اینکه ارتباط دانشگاه و صنعت باید دوسویه باشد ، گفت: صنعت نیازهایی دارد که می طلبد دانشگاه برای برطرف کردن آن ها پا پیش بگذارد.
مدیرکل صنعت مازندران با اشاره به اینکه تولید مقاله برای ثبت دستاوردها ضروری است، تاکید کرد : اما نباید دانشگاه رسالت اصلی خود را که همان رفع نیاز پیرامون است ، نادیده بگیرد.
قوانلو اضافه کرد: مازندران با نیازها و مشکلات اساسی در بخش صنعت ، زباله ، زراعت چوب و موارد دیگر رو به ور است که فقط دانشگاه می تواند آنها را برطرف کند.
وی تاکید کرد: دانشگاه های مازندران به خصوص دانشگاه های مادر باید از لاک پژوهشی خارج شده و به سوی صنایع و مشکلات بخش های دیگر حرکت کنند.
مدیرکل صمت مازندران تداوم برگزاری نمایشگاه های صنعتی و دانشگاهی ، ایجاد نشست ها و همایش های در زمینه علم و صنعت را برای پیوند این دو حوزه ضروری و موثر دانست و گفت: در سال‌های اخیر با ورود دولت شاهد نزدیکی این دو حوزه هستیم.
قوانلو در پایان با یک جمله حتی پایان گزارش را نیز رقم زد و گفت: برای کشوری که موشک نقطه‌زن طراحی و تولید می کند، زیبنده نیست که لنگ سنسور معمولی خودروی ساخت داخل باشد و این دسته نیازها برطرف نمی شود مگر این که ارتباط دانشگاهها و صنایع تنگاتنگ شود.
