مهم‌ترین اقدام برای مدیریت تالاب‌ها در زمان خشکسالی
همایون خوشروان پژوهشگر حوزه دریایی درباره تاثیر گرمایش زمین در خشک شدن تالاب‌ها در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری فارس در مازندران، اظهار کرد: این موضوع سطح گسترده‌ای بر روی کره زمین قابل مشاهده است و تمام نگاه‌ها به سمت آسمان است تا باران ببارد؛ گویی تمامی افراد مشکل تالاب را در بی‌آبی آن می‌بینند.
وی با بیان اینکه مشکل بزرگ تالاب‌های خشک تنها بی‌آبی نیست، افزود: بلکه مشکل اصلی آشفتگی و تخریب ساختار رسوبی بستر آن است.
این پژوهشگر بیان کرد: جانداران کف‌زی بسیاری اعم از گیاهان و جانوران با محیط تالاب و رسوبات بستر آن سازگار شده‌اند و این رسوبات دارای دانه بندی مشخص، ترکیب کانی شناسی خاص خود، میزان مواد آلی مورد نیاز است و هر گونه آشفتگی در این نظم رسوبی سبب از بین رفتن خواص فیزیکی، شیمیایی و زمین شناختی آن شده که در صورت پر آب شدن مجدد تالاب‌ها، هرگز انتظار نمی‌رود تنوع زیستی گذشته بر روی آن استقرار یابند.
خوشروان تصریح کرد: خشک شدن تالاب‌ها و تاثیر باد بر روی بستر تالاب سبب کاهش مواد رسوبی بسیار دانه ریزسیلتی و رسی از بافت رسوبی شده و باد مواد آلی خاک‌های تالابی را با خود حمل می‌کند و اصطلاحا خاک‌های تالابی به لحاظ مواد مغذی فقیر می‌شوند.
وی اضافه کرد: تصور کنید تالاب تحت تاثیر بارندگی ها مجددا پرآب شود، در این شرایط خاص دیگر خواص خاک برای شکل‌گیری یک زیستگاه جدید مناسب نیست. سال‌ها باید زمان طی شود تا حالت بیوژئوشیمیایی خاک بستر تالاب به گذشته برگردد.
این پژوهشگر با بیان اینکه عمق فاجعه زمانی است که حوضه‌های تالابی تحت تاثیر سیلاب‌ها و بارش‌های شدید قرار گیرند، اظهار کرد: در این حالت روان آب‌های منتهی به تالاب مواد رسوبی درشت دانه گراولی را به تالاب منتقل می‌کنند و بستر تالاب تحت تاثیر بار رسوبی درشت دانه فراوان دچار آشفتگی بافتی می‌شود؛ بنابراین اگر گروهی از گونه های نرم‌تنان مانند گاستروپدها که قبلا رسوبات نرم و ریز دانه تالاب را برای کسب غذا حفاری می‌کردند تا مواد مغذی آن را مصرف کنند. دیگر هرگز فرصت چنین ایده‌آلی برای آنها فراهم نخواهد شد.
خوشروان اضافه کرد: در این میان انسان هم با تردد خودروهای سنگین بر روی بستر خشک تالاب‌ها سبب تراکم رسوبات و به هم خوردگی بافت آنها شده و قابلیت نفوذ آب در درون خاک تالابی از بین می‌رود.
وی با اعلام اینکه مهم‌ترین اقدام برای مدیریت تالاب‌ها در زمان خشکسالی توجه لازم به حفاظت از ساختار فیزیکی خاک‌های بستر تالاب و احیا شرایط گذشته آن است، گفت: متاسفانه تالاب های شمال کشور از جمله گمیشان، میانکاله، کیاشهر، بوجاق و زیباکنار در شرایط ناگواری به سر می‌برند و با گذشت زمان ماهیت رسوبی بستر آنها در حال تغییر شکل است.
پایان پیام/۸۶۰۳۴/م
