پایگاه خبری چهاردانگه نیوز: هنوز هم نوای روحبخش سحر برخیز و صبح صادق آمد در محلات قدیمی و ییلاقی مازندران در ماه مهمانی خدا شنیده می شود.هنوز هم آداب و رسومی از جمله سحری خوانی در منطقه دیده می شود که طی آن، سحری خوانان با حرکت در کوچه پس کوچه های روستا، مردم را برای سحر بیدار می کنند و در قدیم، سحرخوانان با براه افتادن در کوچه و محلات با نوای خوش، روزه داران را بیدار می کردند و می خواندند، «سحر شد بپا خیز هنگام نماز است» و همسایهها نیز با این آواز دیگران را برای سحری بیدار میکردند.
آداب و رسوم ماه مبارک رمضان یکی از مباحث مهم فرهنگ مردم است که به واسطه قدمت خود، از قداست ویژه ای برخوردار است و متأسفانه در زندگی شهری و ماشینی، بسیاری از این سنتهای زیبا به بوته فراموشی سپرده شده اند و بسیاری دیگر نیز کم رنگ تر شده اند و از آنجا که این رسوم با باورهای اعتقادی و فرهنگی آمیخته شده اند، اهمیت فراوانی نیز دارند.
مازندرانیها از دیرباز به مهماننوازی معروف بودهاند و در ماه مبارک رمضان هم این میزبانی به واسطه روزهداری تعطیل نشده است؛ بلکه با برنامه خاص دیگری در افطار و سحر برگزار است.
برپایی سفرههای افطاری و در برخی از موارد سحری دادن در شهرها و روستاهای مختلف مازندران، بیانگر توجه مردم به سنت حسنه اطعامدهی و برپا داشتن این آداب و رسوم کهن مازندرانی است.
سنت سحرخوانی
یکی از آداب و رسوم مردم مازندران در ماه مبارک رمضان سحر خوانی است. سحر خوان فردی است که در کوچه پس کوچه های روستا با فانوسی در دست و با خواندن آواز مردم را بیدار می کند.سنت سحرخوانییا ته رور در سال ۹۲ به عنوان میراث معنوی به ثبت ملی رسید. به گفته مسئول واحد مردم شناسی و میراث معنوی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران در مناطق کوهستانی مازندران و در روستاهای دوردست شهرستان سوادکوه و منطقه دو هزار شهرستان تنکابن و منطقه بندپی شهرستان بابل و به ویژه در چهاردانگه و دودانگه ساری و روستاهای اتو، لاجیم، ولوپی، پیرنعیم، امیرکلا، ولوکش، سی پی سوادکوه و روستاهای دیگر،این سنت همچنان ادامه دارد.
طوبی اوصانلو با بیان اینکه با وجود گسترش شهرنشینی و رشد پیچیده تکنولوژی، هنوز هم میتوان نوای خوش سحری خوانان را در محلات و دهکده هایییلاقی و قدیمی مازندران شنید گفت: در گذشته ها هم هنگام سحری خوانی، افراد خوش صدا، به حسب تکلیفی که برخود واجب می دانستند، یک ساعت یا دو ساعت مانده به اذان، مناجات زیبایی بربام خانه شان با نواهایی خوش به اجرا در می آوردند و مردم با این آوازها بیدار شده و به تدارک سفره سحری می پرداختند.
سحر و افطار
مازندرانیها بر این اعتقادند که سحر را نمیخوابند، زیرا نماز نافله شب میخوانند و به ویژه مناجات حضرت امیر در مسجد امیر را به نام مولا یا مولا زمزمه میکنند.
مردم استان مازندران یا با صدای خروس و یا با سحرخوانی آوازخوانان خود را برای سحر آماده میکنند.سحرخوانان با صدای بلند میخواندند: سحر شد بپا خیز هنگام نماز است و همسایهها نیز با این آواز دیگران را برای سحری در صورت خواب بودن بیدار میکردند.
قرائت مناجات ابوحمزه ثمالی و خواندن یک جزء از قرآن توسط باسوادان از دیگر سنتهای مردم مازندران بوده است.
ساک با کوکو، تخم مرغ و برنج و در قدیم نیز قرقناق از غذاهای محلی مازندران بود که اعتقاد داشتند خوردن این غذاها در طول روز مانع گرسنگی و ضعف میشود.
دعوت از اقوام و فامیل به افطاری یکی از مهمترین مراسمی است که مردم مناطق مازندران به آن پایبند هستند.
روزه سری؛ روزه اولی ها
یکی از رسم های جالب مازندرانی ها، روزه سری است. افرادی که در مازندران برای نخستین بار به سن تکلیف می رسند و روزه می گیرند تا زمانی که از جانب بزرگ ترها به عنوان روزه سری هدیه ای نگیرند، افطار نمی کنند.
یکی از بانوان مازندرانی با بیان اینکه امسال برای دختر خود هدیه ای به عنوان روزه سری خرید تا در قبال اولین روز داری به دخترش هدیه کند گفت: معمولا این هدایا شامل چادر نماز و طلاجات برای دختران، پول و انواع نقره جات قدیمی برای پسران است.
وی به دیگر رسوم مازندرانی ها در ماه مبارک رمضان اشاره کرد و افزود: مردم مازندران در این ماه صله رحم را به جای آورده و به فقرا، محرومان و آشنایان افطاری می دهند. شیر آش، راغون دشو، شکر پلا، اوحلوا، آش ساک، کوکو، شامی سبزی، تخم مرغ و برنج و در قدیم نیز قرقناق از غذاهای محلی مازندران از گذشته تاکنون است و خوردن این غذاها در طول روز مانع گرسنگی و ضعف می شود.