سایه غول خشکسالی بر سر شالیزارهای مازندران

*واردات بی رویه مهم ترین چالش برنج کاران مازندران

احمد نصرتی موفق، دبیر کارگروه کشاورزی قرارگاه احمدی روشن استان مازندران در گفت و گو با ایسنا مازندران با بیان اینکه از دیرباز برنج مازندران از مرغوبیت بالایی برخوردار بوده است، خاطرنشان کرد: متاسفانه در آن زمان برنج مازندران، محصول کمی داشته و در برابر بیماری‌ها نیز از مقاومت مطلوبی برخوردار نبوده است.

این دانشجوی دکترای شیلات اضافه کرد: با گذشت زمان و پیشرفت علم، محققان توانستند با استفاده از تکنولوژی های روز، هر دو مشکل را مرتفع کنند اما همچنان دستیابی به طعم و بوی برنج محلی ناممکن بود.

نصرتی موفق ضمن اشاره به مشکلات برنج کاری در مازندران عنوان کرد: اصلی ترین این مشکلات، واردات بی رویه و نبود شبکه ارزی مستقیم میان برنج کار و مصرف کننده و همچنین نبود تجهیزات و تاسیسات مکانیزاسیون مناسب است.

وی ادامه داد: به نحوی که بخش اعظمی از برنج در حین برداشت و فرآوری، یا از دست می رود یا از ارزش آن کاسته می شود.

*بحران کم آبی و عدم مدیریت صحیح آب در بخش کشاورزی

دبیر کارگروه کشاورزی قرارگاه احمدی روشن استان مازندران بیان کرد: استفاده بی رویه از سم و کودهای شیمیایی به جای روش های مکانیکی از آفت های گریبانگیر برنج کاران این استان است.

وی ضمن تاکید بر مشکل کم آبی طی سالهای اخیر در استان، تصریح کرد: کم آبی در ایران مشکل جدیدی نیست، از گذشته این مشکل وجود داشته و در حال حاضر عمده ترین مشکل این حوزه، عدم مدیریت صحیح آب در بخش کشاورزی است.

این دانشجوی دکترای شیلات متذکر شد:  در کشت دوم علی رغم مصرف بالای آب شاهد بازدهی ناچیز محصول هستیم.

*آبیاری و اهمیت آن در برنج

سیده شهربانو فرحمند کناری کارشناس مسئول ترویج و آموزش کشاورزی در گفت و گو با ایسنا مازندران گفت: آبیاری شالیزار از مهم ترین عملیات هایی است که باید در زراعت برنج انجام شود چون نیاز آبی در برنج از سایر گیاهان بیشتر است.

 

وی افزود: وجود آب سبب انتقال مواد مختلف از ریشه به ساقه، برگ و دانه ها شده و درنتیجه موجب تهیه مواد خشک می گردد.

فرحمند کناری تصریح کرد: آب مورد نیاز گیاه برنج عمدتا از خاک توسط ریشه جذب شده که کمتر از 5 درصد آن صرف تشکیل اندامهای گیاهی و 95 درصد مابقی از طریق تبخیر و تعرق از دسترس گیاه خارج می شود.

کارشناس مسئول ترویج و آموزش کشاورزی یادآور شد: . محیط رشد برنج به دلیل نیاز آبی فراوان، آن را از دیگر نباتات متمایز می سازد.

وی افزود:به طوری که علاوه بر آبیاری در مرحله داشت، مقدار قابل توجهی از آب آبیاری قبل از نشاکاری جهت تهیه و آماده سازی زمین و غرقاب نمودن آن و نیز میزان دیگری در طول دوره رشد محصول بطور مستمر به صورت نفوذ عمقی مصرف می شود.

فرحمند کناری گفت: کمبود آب در سال های اخیر به عنوان یک بحران مطرح گردیده و تولید برنج را در کشور دچار چالش نموده، جهت خروج از بحران کنونی چاره ای جز افزایش کارایی آب و همچنین استفاده بهینه از آب نداریم.

* روش های آبیاری برنج

کارشناس مسئول ترویج و آموزش کشاورزی  تصریح کرد:روش مرسوم آبیاری برنج، غرقاب دایم با ارتفاع مناسب آب در تمامی طول فصل رویشی است.

وی گفت: استفاده از این روش آبیاری موجب مصرف بیش از اندازه آب و پایین آمدن کارایی مصرف آب آبیاری می گردد.

فرحمند افزود: از مزایای غرقابی دائم، هزینه کمتر در کنترل علف هرز و نظارت کمتر در آبیاری است.

کارشناس مسئول ترویج و آموزش کشاورزی یادآور شد: آبیاری به روش تناوبی یکی از روش نوین آبیاری بوده که پس از غرقاب نمودن زمین، آبیاری قطع شده و تا زمانی که زمین به مرحله ترک خوردن (شل ترک) نرسد آبیاری مجدد صورت نمی پذیرد.

وی تصریح کرد: صرفه جویی در مصرف آب، کاهش مشکلات ناشی از عدم زهکشی، تهویه خاک و خروج گازهای سمی است.

فرحمند خاطرنشان کرد: با استفاده از روش فوق تا 30 درصد در مصرف آب صرفه جویی شده و عملکرد محصول، پنجه دهی گیاه، مقاومت گیاه در برابر باد و باران و ورس (به خصوص در طارم) افزایش و باعث جلوگیری از بیماری آکا گاره (نرمی خاک) می شود.

*زمان بحرانی حساسیت برنج به کمبود آب

وی یادآورشد: گیاه برنج در دو مرحله از دوران رشد خود به نوسانات رطوبتی حساس است و باید آب کافی در اختیار گیاه قرار گیرد.

فرحمند افزود: بلافاصله پس از نشاکاری که تنش رطوبتی می تواند گیاه را بطور کامل از بین ببرد و در مرحله خوشه دهی و گل دهی (دوهفته قبل تا یک هفته بعد از ظهور خوشه جوان) که تنش رطوبتی در این مرحله منجر به عدم تلقیح و افزایش پوکی دانه می گردد.

وی خاطرنشان کرد: خسارت در این مرحله شدیدتر از مرحله ابتدایی رشد رویشی (مرحله اول) بوده و اثر بیشتری در کاهش عملکرد دارد.

*راهکارهای مصرف بهینه آب در کشت برنج

کارشناس مسئول ترویج و آموزش کشاورزی خاطرنشان کرد: مهم ترین راهکار موجود برای کاهش مصرف آب در کشت برنج تغییر روش آبیاری غرقاب دائم به روش آبیاری تناوبی با دور مناسب آن رقم است.

وی گفت: ایجاد غرقاب دائم در آبیاری برنج یک ضرورت نیست بلکه باید با کاهش زمان یا مقدار آبیاری در مصرف آب صرفه جویی نمائیم.

فرحمند تصریح کرد: تسطیح مناسب کرتها باعث ایجاد عمق یکنواخت آب در نتیجه کاهش مصرف آب می شود.

وی افزود: گل آب کردن نیز موجب افزایش ظرفیت نگهداری آب در خاک و موجب کاهش تلفات آب بصورت نفوذ عمقی می شود.

به گزارش پایگاه خبری چهاردانگه، به نقل از ایسنا مازندران،متراکم کردن مرزها و نایلون کشی آنها و نیز کاهش تعداد مرزها در مزرعه، کاشت ارقام زودرس که دوره رشد رویشی آنها کمتر می باشد در مقایسه با ارقام دیرس، استفاده از کودهای دامی قبل از آماده سازی زمین با توجه به حفظ رطوبت، لایروبی به موقع کانال های آبیاری، کنترل به موقع و مناسب علفهای هرز و کاهش رشد آنها می تواند در مواقع بحران آب موثر واقع شود.