روزی به نام بزرگ‌ترین دریاچه کره زمین/ حال و هوای این روزهای خزر

به گزارش خبرگزاری فارس از شهرستان ساری، امروز روز دریای خزر؛ آبی بیکرانی که به استان‌های شمالی رنگ و جلوه خاصی بخشیده است و از آن می‌توان به عنوان گنجی در طبیعت نام برد که حتی حضور چند ثانیه‌ای در کنار آن فرد را به آرامش می‌رساند.

وجود دریای این آبی بیکران همه ساله گردشگران بسیاری را به سمت شمال کشانده و همین موضوع سبب شده نه تنها در تعطیلات بلکه در طول سال سواحل دریا پر شود از مردم و مسافرانی که برای دیدن این همه زیبایی از راه‌های دور و نزدیک خود را به ساحل می‌رسانند تا بتوانند به آرامش برسند.

سال‌های قبل جشنواره‌ای به مناسبت روز دریای خزر در ساحل مازندران برگزار می‌شد که معمولا با جمعیت بسیار مردم برگزار می‌شد اما باتوجه به شرایط کرونایی این مراسم نیز تحت الشعاع قرار گرفت.

همایون خوشروان مجری طرح بین‌المللی نوسانات دریای خزر در این‌باره در گفت‌وگو با فارس، اظهار کرد: ۲۱ مرداد ماه مصادف با ۱۱ آگوست توسط پنج کشور حاشیه دریای خزر باعنوان روز دریای خزر نامگذاری کردند که این اتفاق جالبی است برای اینکه این کشورها به این نتیجه رسیدند با تعامل و توافق به سمت و سویی حرکت کنند تا بزرگ‌ترین دریاچه کره زمین را با مدیریت مشترک در راستای توسعه پایدار جامع و همه جانبه‌ای اعمال کنند.

وی افزود: در خصوص بحث محیط زیست دریای خزر که یکی از معیارهای مهم برای این دریای پهناور محسوب می‌شود پنج کشور روسیه، قزاقستان، آذربایجان، ایران و ترکمنستان در حاشیه دریای خزر قرار گرفتند و هریک از این کشورها بسته به جمعیتی که در مناطق ساحلی آن متمرکز بوده و بسته به فعل و انفعالاتی که در حوزه آبریز رودخانه‌های منتهی به دریای خزر صورت می‌گیرد سهم مشترک و بسزایی در رهاسازی آلودگی‌های مختلف به دریای خزر دارند.

*آلودگی‌های زیست‌محیطی در سواحل دریای خزر

مجری طرح بین‌المللی نوسانات دریای خزر با بیان اینکه بهرحال سالیان بی‌شماری است که شاهد آلودگی‌های زیست‌محیطی در سواحل دریای خزر هستیم، اضافه کرد: از آلودگی‌های نفتی و آلودگی‌هایی با منشا انسانی مثل ضایعات جامد شهری و روستا و پساب‌های شهری در سواحل گرفته تا آلودگی‌های با منشا سموم دفع آفات و آلودگی‌های صنعتی که به همراه روان‌آب‌هایی از بخش خشکی وارد دریای خزر می‌شوند که باید گفت توزیع آن در این پنج کشور متفاوت است که می تواند شرایط نامطلوبی برای خود به وجود آورد.

*مشکل آلودگی در دریای خزر، مشکلی جدی است

خوشروان با اعلام اینکه مشکل آلودگی در دریای خزر، مشکلی جدی است، تصریح کرد: باوجود کنوانسیون تهران و امضای کنوانسیون محیط زیست دریای خزر و رژیم  حقوقی دریای خزر اما تاکنون اقدام شایسته‌ای را از پنج کشور حاشیه دریای خزر برای ممانعت از ایجاد آلودگی و رهاسازی آن در دریای خزر متاسفانه شاهد نبودیم.

*تداوم نوسانات سطح تراز آب خزر

وی در بخش دیگری از سخنان خود در ارتباط با بحث نوسانات سطح تراز آب این دریای پهناور، گفت: از انتهای قرن بیستم یعنی از سال 1930 تاکنون شاهد دامنه نوسانی تا حدود سه متر در دریای خزر بودیم که این دامنه بسیار بسیار وسیع است و اگر با سطح تراز آب اقیانوس‌ها و دریاها طی همین دوره مشابه مقایسه کنیم می‌بینیم بیش از 100 برابر آب اقیانوس‌ها است.

مجری طرح بین‌المللی نوسانات دریای خزر ادامه داد: تغییرات اقلیمی برخلاف آب اقیانوس‌ها موجب شده دریای خزر روند پسروی را از سال ۱۹۹۵ تاکنون و سال‌های پیش رو دنبال کند که درحال حاضر حدود یک متر و ۵۳ سانتی‌‌متر نسبت به سال ۱۹۹۵ میلادی که مصادف است با سال ۱۱۷۴ شمسی کاهش سطح تراز آب دریای خزر را داریم.

خوشروان با تاکید بر اینکه این افزایش‌‌ها و کاهش‌ها خسارات بسیار سنگینی را به کشوهای حاشیه دریای خزر وارد کرده است، افزود: براساس گزارش بخش محیط زیست سازمان ملل بیش از 14 میلیارد دلار فقط خسارت تنها در دوره افزایش سطح تراز آب دریای خزر به کشورهای حاشیه دریا اعمال شد که رقم بسیار بالایی است.

وی یادآور شد: همین الان که شاهد هستیم اکوسیستم‌های پویا و فعالی که کارکردهای زیست‌محیطی بسیار ارزشمندی دارند و خدمات زیست‌محیطی آنها بسیار و بسیار حایز اهمیت است در اثر کاهش سطح تراز آب دریای خزر درحال خشک شدن هستند و این خشک شدن باعث می‌شود خسارت‌های اقتصادی سنگینی به کشورهای حاشیه دریای خزر وارد شود

*ضرورت مدیریت صحیح بر روی منابع آب دریای خزر

مجری طرح بین‌المللی نوسانات دریای خزر با بیان اینکه موضوع مهم دیگر مدیریت صحیح بر روی منابع آب دریای خزر است، اظهار کرد: ما باید بتوانیم حد تعادل را باتوجه به ماهیت نوسانی دریای خزر برقرار کنیم تا کمترین خسارت به کشورها وارد شود که یکی از راهکارهای مدیریتی تنظیم جریان آب رودخانه‌ها و رهاسازی آب آن برای دریای خزر است همان‌طور که می‌دانیم ولگا بیش از 80درصد آب دریای خزر را تامین می‌کند ساخت سازه‌هاو سدهای برق‌آبی بر روی رودخانه‌های شمالی دریای خزر باعث شده در زمان خشکسالی بخش وسیعی از کشور روسیه ناحیه شمال غربی و شمال شرقی دریای خزر در منطقه اقلیم بیابانی و بسیار خشک قرار گرفته که این آب توسط رودخانه‌هایی که در آن مناطق هستند برای مدیریت خشکسالی در این مناطق استفاده شود و استفاده از این آب می‌تواند حجم روان آب‌ها را در مسیر خزر کاهش دهد.

*اولویت مهم توجه به زیرساخت‌های خزر

خوشروان در پایان با اشاره به اینکه باید بدانیم برداشت آب دریای خزر برای تامین منابع آب مورد نیاز در بخش قاره‌ای شاید یک راهکار برای مقابله با خشکسالی باشد اما نباید فراموش کنیم که در کنار خزر هم منابعی داریم که باید به زیرساخت‌های اجتماعی و اقتصادی توجه کنیم ، گفت: ازجمله این منابع احیا و نجات خلیج گرگان، احیا و نجات تالاب‌های مستقر در مناطق حساس زیست‌محیطی مثل پارک ملی بوجاق که تالاب کیاشهر، زیباکنار و بوجاق در برگرفته که اینها حائز اهمیت هستند و باید اولویت نخست را به زیرساخت‌های زیست‌محیطی دریای خزر دهیم که با تامین حق‌آبه مناسب برای محیط‌های ارزشمند ابتدا مشکلات آنها را کاهش دهیم و سپس روی جریانات آبی منتهی به دریا مدیریت خوبی انجام دهیم.

 /۸۶۰۳۴/ج/و