ایسنا/مازندران در انتظار معجزه‌ای هستند تا کسی محصولات باغی‌شان را بخرد چراکه با رسیدن فصل زمستان گذشته از آب و هوایی که روز به روز سردتر می‌شود، بازار میوه‌های این فصل و به خصوص مرکبات حسابی داغ بوده آن هم در فصلی که اغلب میوه‌هایش پرتقال است و نارنگی و لیمو شیرین.
گلایه اصلی باغدارها بی‌توجهی به مشکلات، تلنبار شدن محصول روی دست آن‌ها و نبود خریدار و قیمت‌های پیشنهادی بسیار پایین و از همه مهم‌تر وجود مرکبات وارداتی به بازار است اما مسئولان معتقدند که نه تنها هیچ گونه وارداتی در این خصوص وجود ندارد که هر سال نیز تمام نیاز بازار را با مرکبات داخلی و آن هم با قیمت‌های رایج از باغدارها تامین می‌کنند.
در کل باید گفت روایت این روزهای مرکبات شیرین، کمی رو به تلخی است، روایتی که شاید در صورت بی‌توجهی به آن به رها کردن این حرفه و باغداری‌های بزرگ ختم شود.
به گزارش پایگاه خبری چهاردانگه، به نقل از ایسنا، برخی باغداران به دلیل قیمت کم محصول ترجیح می‌دهند نارنگی به زمین بریزد و کود شود اما نفروشند، امسال نیز با توجه به افزایش محصولات نارنگی اما همچنان قیمت نارنگی نسبت به سال گذشته کاهش داشته و این موضوع موجب دغدغه باغداران شده است، به طوری که هزینه سم و رسیدگی به باغ افزایش پیدا کرده و با قیمت هزار تا هزار و ۲۰۰ تومان نارنگی تنها ۶۰۰ تا ۸۰۰ تومان دست باغداران را می‌گیرد.
نقش دلالان و عدم حمایت جهاد کشاورزی به مشکلات دامن می‌زند
اسمعیل صالحی یکی از باغداران مازندرانی در گفت‌وگو با ایسنا، با گلایه از وضعیت موجود باغداری می‌گوید: با توجه به اینکه وضعیت حال حاضر روی محصولات هم تاثیرگذار است اما همه تلاششان را برای تولید و ارائه محصولات باغی کرده‌اند.
وی معتقد است: موضوع مربوط به عدم حمایت از سوی مسئولین ذی ربط و همچنین تغییر دستگاه متولی برای خرید محصولات بوده که به مشکلاتشان دامن زده است.
این باغدار مازندرانی ادامه داد: پیش از این نیز جهاد کشاورزی متولی بود اما جابجایی‌ها تنها دودش به چشم باغداران می‌رود، با توجه به اینکه سالهاست در عرصه تولید مرکبات فعالیت می‌کنم متاسفانه تاکنون اقدام حمایتی خاصی در خرید محصولات باغی خصوصا نارنگی صورت نگرفته و نقش دلالان نیز در این میان پررنگ است.
صالحی تصریح کرد: با افزایش سبدها هزینه استهلاک خرید و فروش این محصول افزایش پیدا کرده و در نتیجه محصولی که باید دو برابر قیمت فروخته شود به نصف کاهش پیدا می‌کند و تاثیر چندانی بر روی درآمد باغداران نخواهد داشت.
وی گفت: دستگاه‌های متولی خرید محصولات باغی برای حمایت از آن‌ها با اجرای طرح تنظیم بازار برای محصول پرتقال اقدام کرده‌اند و برای پرتقال شب عید نیز نظارت بر بازار اعمال شده اما برای محصول نارنگی متاسفانه تاکنون هیچ اقدام حمایتی صورت نگرفته است.
نبود بازار قدرتمند در حوزه مرکبات
بابک مومنی عضو هیئت علمی گروه کشاورزی دانشگاه پیام‌نور ساری در گفت‌وگو با ایسنا در مورد خرید تضمینی مرکبات و تعریف این مهم اظهار کرد: هر گونه محصولی که خریدار مستقیم نداشته و یا بازار خوبی برای آن وجود ندارد در این راستا خرید تضمینی آن از طریق دولت انجام می‌شود اما در مورد محصول مرکبات در بازار سازی دچار مشکل هستیم.
وی افزود: بازار قدرتمند و ملزومات بازارهای قدرتمند در مازندران وجود ندارد در صورتی‌که محصولات مرکبات این استان با کیفیت‌ترین محصولات در سطح دنیا است.
عدم بسته بندی خوب و سورتینگ نامناسب چالش‌های حوزه مرکبات
عضو هیئت علمی گروه کشاورزی دانشگاه پیام‌نور ساری خاطرنشان کرد: بازار روسیه هم در انحصار ترکیه است و از سویی دیگر اصول بازار و بسته‌بندی ما دچار مشکل بوده و همچنین سورتینگ و نگهداری محصولات نیز با شرایط مناسب انجام نمی‌شود.
صادرات در گرو پیمان‌های منطقه‌ای
مومنی با تاکید بر اینکه صادرات محصول‌ها در پیمان‌های منطقه‌ای مانند اوراسیا و اکو باید صورت گیرد، گفت: ما نیازمند پیمان‌های دائمی در محصولات کشاورزی هستیم و باید در این زمینه ورود پیدا کنیم، این موضوع مهم سالیان سال در مورد آن بحث شده است اما همچنان روند کندی را در پی دارد.
وی ادامه داد: اصول تولید مرکبات در استان رویکرد صنعتی ندارد و در باغات مرکبات تولید می‌شود اما خاصیت تازه‌خوری داشته در غیر این صورت برای صنایع تبدیلی و تکمیلی استفاده خواهد شد و این نشان از عدم نگاه کامل به موضوع مرکبات است.
عضو هیئت علمی گروه کشاورزی دانشگاه پیام‌نور ساری افزود :اگر ارقامی که تولید می‌شود مستقیم وارد بازار می‌شد مشکل خاصی وجود نداشت اما مازندران در تولید عمده محصولات کشاورزی دچار همین مشکلات است.
الگوی مناسب کشت نداریم
مومنی با بیان اینکه مرکبات پر مصرف‌ترین میوه در بین مردم است اما در بازار و برای فروش آن کشاورزان دچار مشکل هستند، خاطرنشان کرد: نبود الگوی کشت مناسب و طراحی هدفمند در حوزه مرکبات از چالش‌های این حوزه است.
نبود استراتژی کشت مگس مدیترانه را ماندگار کرد
وی با اشاره به اینکه موضوع مگس مدیترانه هر چند وقت یکبار طغیان داشته و اکنون تبدیل به یک مشکل دائمی شده است، تصریح کرد: این موضوع در ایران به نداشتن استراتژی کشت بر می‌گردد، به طوریکه کاشت درختان دیگر در کنار مرکبات در باغات مازندران ماندن مگس را در باغ‌های مرکبات را طولانی‌تر می کند.
عضو هیئت علمی گروه کشاورزی دانشگاه پیام‌نور ساری اظهار کرد: کشت درخت خرمالو بستر و میزبان اصلی مگس مدیترانه‌ای است و در کنار درختان مرکبات پرتقال و نارنگی موجب دائمی بودن مگس مدیترانه در باغات شده است که آفات جدی به محصولات می‌زند و این نشان از نبود استراتژی مناسب است.
راهکار فروش محصول مرکبات بازار رقابتی است نه خرید تضمینی
مومنی یادآور شد: محصولات باید به‌صورت رقابتی وارد بازار شود نه به شکل خرید تضمینی و در این راستا نیازمندی‌های استان را باید در نظر بگیریم که بخشی از تولید در عرصه پیش نیاز محصولات صنعتی شود و برای پایین آوردن کاهش خسارات مدیریت کشت در عرصه را باید داشته باشیم.
اصلاح باغ‌ها در دستور کار جهاد کشاورزی
وی بیان کرد: برخی باغ‌ها از بازدهی افتاده و سیستم آبیاری صنعتی هم در آن امکان پذیر نیست که نیازمند این است جهاد کشاورزی موضوع اصلاح باغات را در دستور کار قرار دهد، بخش قابل توجهی از کار انجام شد و برخی نیز نیازمند اعتبار است.
عضو هیئت علمی گروه کشاورزی دانشگاه پیام‌نور ساری با بیان اینکه کشاورزان جزء اقشار آسیب پذیر جامعه هستند که مجبورند از پس هزینه‌ها بر بیایند، گفت: یکی از دلایل عدم قیمت‌گذاری مناسب در محصول نارنگی به دلیل دوره کوتاه فرآیند نگهداری این محصول است و همچنین گرایش عموم کشاورزان به کشت محصول درخت نارنگی نیز به دلیل بازدهی سود و همچنین نرسیدن به فصل زمستان و درگیر شدن محصول با سرما و برداشت آن است.
مومنی خاطرنشان کرد: مشکل امنیتی سرقت و آفات هم کمتر اتفاق می‌افتد و این مسائل موجب شده که باغداران به محصول نارنگی و گسترش باغ‌ها و درختان بر روی این نوع محصول نظر بیشتری داشته باشند.
پرهیز از خام فروشی و تغییر الگوی کشت راه توسعه
وی راهکار اصلی در زمینه توسعه بازار مرکبات برای کشاورزان و باغداران مازندرانی را پرهیز از خام فروشی و تغییر الگوی کشت عنوان کرد و افزود: به طور مثال در کشت گوجه فرنگی کیلویی هزار تومان در بازار ارائه می‌شود اما پودر گوجه فرنگی کیلویی ۸۰۰ هزار تومان است و برای هر کیلو پودر گوجه فرنگی ۲۰ کیلوگرم گوجه خام نیاز دارد این در حالی است که گوجه در باغ از کشاورز کیلویی ۵۰۰ تومان خریداری می‌شود اما اگر کشاورز پودر گوجه فرنگی را ۵۰ هزار تومان هم بفروشد برای او به صرفه اقتصادی خواهد داشت.
عضو هیئت علمی گروه کشاورزی دانشگاه پیام‌نور ساری ادامه داد: با توجه به اینکه میوه ارقام مرکبات در رقابت با سیب قرار دارد پس ارزش افزوده بالاتری خواهد داشت اتحادیه‌های غیردولتی و تشکل‌های صنفی کشاورزی باید به وجود بیاید که در مدیریت سلیقه‌ای عمل کردن کشاورزها در بستر کشت امری ضروری است.
مومنی تصریح کرد: کشاورز با متراژ زمین ۲ هزار متری می‌خواهد محصولات خود را وارد بازار کند و این موجب می‌شود که بازار دست دلال ها بیفتد و بخشی از هزینه‌های اصلاح ساختار سیستم بسته بندی را اتحادیه‌ها می‌توانند به وجود بیاورند.
خرید تضمینی مرکبات مشکل کشاورزان را حل نمی‌کند
وی در پاسخ به حل مشکلات قیمت‌گذاری مرکبات توسط واسطه‌ها خاطرنشان کرد: این مشکلات با تغییر نگرش کشاورزان، اصلاح الگوی کشت و پیشنهادات و ترویج جهاد کشاورزی برای کشاورزان تاثیر مستقیم خواهد داشت، پس این موارد باید برون سپاری شده تا جهاد کشاورزی به وظیفه ذاتی خود برسد.
عضو هیئت علمی گروه کشاورزی دانشگاه پیام‌نور ساری یادآور شد: تنها مسئول خرید و ضابط قانونی جهاد کشاورزی نیست و مسئولان دست از مداخلات خود بردارد تا ترویج و توانمندسازی سرلوحه کارها قرار گرفته و اصلاح در زیرساخت‌ها نیز انجام شود.
غیر از پرتقال و سیب دولت میوه دیگری نمی‌خرد
هادی ایزدی مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی مازندران در گفت‌وگو با ایسنا، در مورد خرید مرکبات و قیمت‌گذاری نارنگی و مشکلات باغداران گفت: در سراسر کشور غیر از میوه پرتقال و سیب خرید از سوی دولت برای سایر میوه‌ها انجام نمی‌شود.
وی با اشاره به اینکه خرید تضمینی برای مرکبات صورت نمی‌گیرد، خاطرنشان کرد: دولت در طرح ذخیره‌سازی پرتقال و سیب برای شب عید به میزان ۳۰ هزار تن پرتقال از کشاورزان خریداری کرد تا مردم با کمبود مرکبات در شب عید مواجه نشوند.
باغداران اقدام به ذخیره‌سازی نارنگی در سردخانه‌ها کنند
مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی مازندران در مورد اینکه برای فروش و حل مشکلات چه اقدامی می‌توانند، انجام دهند، افزود: تنها راه باغداران این است که اقدام به ذخیره‌سازی نارنگی در سردخانه‌ها کنند تا در ماه آذر که با کمبود میوه نارنگی در سراسر کشور مواجه هستیم این محصول به بازار ارائه شود.
ایزدی با بیان اینکه تاکنون برای میوه‌های دیگر خرید ذخیره‌سازی انجام نشده است، تصریح کرد: مدیریت ذخیره‌سازی میوه نارنگی در سردخانه‌ها اقدام خوبی برای باغداران بوده و از زیان آن‌ها می‌کاهد چراکه در آذر ماه با کمبود میوه نارنگی و افزایش قیمت آن در سراسر کشور مواجه هستیم و در آن زمان با ارائه این محصول می‌توان با قیمت مناسب به بازار عرضه شود.
وی در توصیه به باغداران و شرایط نگهداری میوه نارنگی گفت: باغداران می‌توانند با گرما درمانی و دمای ۳۸ درجه و قارچ‌کش‌ها میوه نارنگی را در سردخانه نگهداری کنند.
