به گزارش پایگاه خبری چهاردانگه، به نقل از ایسنا، کشورهای در حال توسعه مثل ایران، اگرچه دارای ذخایر عظیم نفتی و گازی هستند، اما این ذخایر روزی به اتمام می‌رسد و باید راه جایگزین وابستگی به درآمدهای نفتی و گازی را هر چه سریع‌تر در برنامه‌های کلان خود قرار دهند.
در حال حاضر سیاست‌های کلان کشور، نگاه ویژه به اقتصاد مقاومتی با رویکرد تکیه به ظرفیت‌های داخلی و عدم وابستگی به نفت بوده اما سوال اینجاست در این راستا برای تکیه به اقتصاد داخلی چه برنامه‌های کاربردی تدوین و اجرایی شده است؟
کشور ایران به لحاظ اسلامی بودن، می‌تواند مقصد خوبی برای حضور گردشگران خارجی علاقه‌مند به فرهنگ مذهبی شیعه باشد و در این راستا، نگاه ویژه به این صنعت می‌تواند درآمدهای ارزی خوبی برای کشور به همراه داشته باشد.
استان مازندران نیز به لحاظ موقعیت خاص جغرافیایی و استراتژیکی علاوه بر آن که از موهبت‌های دریا و جنگل برخوردار است، در حوزه گردشگری مذهبی نیز دارای جایگاه خوبی بوده اما در این حوزه به نظر می‌رسد آنچنان که باید، مورد توجه قرار نگرفته است.
*هنر و معماری اسلامی را با گردشگری گره بزنیم
حجت‌الاسلام مهدی جبرئیلی، استاد سطح دو حوزه علمیه فیضیه مازندران در گفت و گو با ایسنا مازندران در رابطه با گردشگری مذهبی در این استان، گفت: اولین نکته در بحث گردشگری مذهبی این است که این واژه را درست تعریف کنیم.
وی افزود: در روایت داریم که نگاه کردن در سه چیز عبادت است؛ که یکی از آنها نگاه‌کردن به دریابوده و این نعمتی است که خداوند به مازندران داد، این نیز خود گردشگری مذهبی است.
جبرئیلی تصریح کرد: مفهومی که از گردشگری مذهبی داریم صرفا امامزاده و زیارت‌گاه‌ها نیستند، بلکه همه جای مازندران می‌تواند گردشگری مذهبی را ایجاد کرد.
وی خاطرنشان کرد: خدا در قرآن می‌فرمایددر زمین سیر کنید و ببینید انسان‌های دروغ‌گو چه سرنوشتی دارند، این یک درس و تکلیفی برای ما بوجود می‌آورد که شما در کنار سیر کردن در عالم و در کنار گردشگری،یک کسب مهارت معنوی نیز داشته باشید.
استاد حوزه علمیه تصریح کرد: مسئولین در فضاهای گردشگری مازندران باید این کسب معرفت را نیز ایجاد کنند.
وی خاطرنشان کرد: زمانی گردشگران به قصد زیارت یک مکان مقدس وارد مازندران می شوند مانندامامزاده قاسم بابل و امامزاده عباس ساری و دیگر اماکن مذهبی که در مازندران کم نیست اما در مکان‌هایی مانند تلکابین چنین تقدسی وجود ندارد؛ یعنی باید محیطی ایجاد کنیم که توریست بتواند به این معارف در آن مکان‌ها نیز دست پیدا کند.
جبرئیلی در ادامه تصریح کرد: در اماکن گردشگری بایدتقدس‌گرایی کنیم تا معنای گردشگری مذهبی هم شکل بگیرد.
وی با بیان این که باید محیط معرفتی برای گردشگران مهیا کرد، افزود: اگر بخواهیم گردشگر را با مذهب گره بزنیم، باید هنر را با اماکن گردشگری گره بزنیم و در این راستا هنر و معماری اسلامی می‌تواند نقش موثری در این زمینه ایفا کند.
* مازندران در گردشگری مذهبی ضعیف عمل کرده است
مهدی رمضان‌زاده اسبویی، عضو هیئت علمی و مدیر گروه جهانگردی دانشگاه مازندران در گفت و گو با ایسنا مازندران گفت: گردشگری مذهبی در مازندران با توجه به وضع موجود، جایگاه خاصی ندارد.
وی با بیان این که مباحث علمی اقتصاد و گردشگری باید یک گردش مالی خوبی ایجاد کند، افزود: اگر در بحث ظرفیت به آن نگاه کنیم، این ظرفیت وجود دارد اما در حال حاضر یک گردشگری مذهبی با مقیاس محدودی داریم که عموما مخاطبین آن از داخل کشور هستند و بیشتر روستایی‌ها را در بر می‌گیرد.
رمضان‌زاده افزود: استان مازندران در بحث گردشگری مبتنی بر طبیعت است و در طبیعت گردی نیز حول محور دریا، جنگل و مزارع کشاورزی است.
این عضو هیئت علمی دانشگاه مازندران خاطرنشان کرد: با توجه به پراکندگی منظمی که در بحث گردشگری مذهبی در استان مازندران وجود دارد، می‌توانیم در این زمینه سرمایه‌گذاری کنیم.
وی در ادامه افزود: با توجه به این که بسیاری از امامزاده‌های ما در مناطق کوهستانی و دشتی است، می‌توان با هدایت و ساماندهی در بحث گردشگری ترکیبی روی آن متمرکز شد.
رمضان زاده با بیان این که اگر بتوانیم گردشگری مذهبی را در مازندران رونق دهیم، می‌توانیم در آینده گردش مالی و اقتصادی خوبی را در متصور باشیم،افزود: در حال حاضر همچین موضوعی به صورت جدی دنبال نشده اما رقبای بسیاری جدی نیز در خود مازندران در این حوزه داریم.
وی گفت: گردشگری مبتنی بر طبیعت، گردشگری چشمه‌های آب‌گرم، بوم گردی و غیره در حال حاضر می‌تواند در استان مازندران تاثیر گذارتر از گردشگری مذهبی باشد.
رمضان‌زاده خاطرنشان کرد: بحث رقابت‌پذیری استان مازندران با استان‌های دیگر را نیز باید مورد توجه قرار دهیم.
وی خاطرنشان کرد: مازندران در مقایسه با استان‌های خراسان رضوی، قم، فارس، اصفهان و حتی تهران در حوزه گردشگری مذهبی بسیار ضعیف عمل کرده و این استان‌ها جاذبه‌های بیشتری از گردشگری مذهبی را به نمایش گذاشته اند.
*توجه به زیرساخت های گردشگری مذهبی جذب گردشگر را به دنبال دارد
وی با اشاره به نقش رویدادهای مذهبی نیز گفت: رویدادهای مذهبی در طول سال در استان زنجان و اردبیل همواره جلوتر از استان مازندران دیده می‌شوند و اگر استان مازندران بخواهد وارد این حیطه شود در کنار بحث جنبه‌های معنوی باید به لحاظ علم گردشگری نیز وارد یک فضای بازاریابی، مدیریت رویدادها و تامین زیرساخت‌ها شود.
این استاد گردشگری با اشاره به اینکه گردشگری حول چند کلمه کلیدی شکل می‌گیرد و رشد پیدا کرده و توسعه می‌یابد، افزود: با توجه به پراکندگی منظم جغرافیایی در استان مازندران و وجود جاذبه‌های گردشگری و مذهبی در کنار یکدیگر، این فضا برای برنامه‌های گردشگری مذهبی مطلوب است.
وی با بیان اینکه سالانه ۳۰۰ هزار گردشگر عرب زبان وارد کشور می‌شوند که بیشتر آنها شیعیان کشورهای بحرین و عراق هستند، گفت: اگر به بحث زیزساخت‌های گردشگری مذهبی در استان توجه کنیم، می‌توانیم بخش زیادی از این گردشگران عرب‌زبان را وارد استان مازندران کنیم.
رمضان زاده با اشاره به اینکه گردشگران خارجی در حال حاضر اماکن انتخابی آنان به صورت خودجوش و با هدف ورود به اماکن مذهبی نیست، افزود: بیشتر این توریست‌های عرب‌زبان با انگیزه‌های دیگری وارد استان مازندران می‌شوند که می‌توانیم با ساماندهی آنان طی همکاری با شرکت‌های تخصصی، گردشگری و مذهبی ارتباط برقرار کرد تا گردشگران را از مبدا شناسایی و ساماندهی کنند.
وی خاطرنشان کرد:اگر رقابتی در این موضوع شکل بگیرد، بحث اقامتگاه‌ها بسیار جدی است که باید این فضا را برای گردشگران مذهبی آماده کرد.
* غذای حلال یکی از المان‌های اصلی گردشگری مذهبی است
این استاد دانشگاه همچنین خاطرنشان کرد: برای پیشرفت در حوزه گردشگری مذهبی باید تاریخچه گردشگری مذهبی در دنیا و الگوهای گردشگری مذهبی را مورد بررسی قرار دهیم.
رمضان‌زاده با اشاره به چهار کشور بسیار برجسته در مواضع گردشگری مذهبی، گفت: کشورهای مراکش، مصر، ترکیه و مالزی چهار کشور بسیار برجسته در حوزه گردشگری مذهبی در دنیا هستند که بیشترین گردشگران مذهبی را در دنیا جذب می‌کنند.
وی با تاکید بر اینکه باید الگوهای این کشورها را در جذب گردشگری مذهبی بررسی کنیم، افزود: این کشورها در سیاست‌های کلان خود وارد موضوع گردشگری مذهبی شده و بحث گردشگری اسلامی را در سیاست‌های کلان خود دنبال کردند.
استاد گردشگری دانشگاه مازندران افزود: از جمله برنامه‌های ترویجی و تبلیغی آنان این بوده با ارائه تصویر مثبتی در ذهن گردشگران، به جذب گردشگر بپردازند که این موضوع باعث شد که با این تصویرسازی، گردشگران خارجی با دید مثبتی وارد این چهار کشور شوند.
رمضان‌زاده همچنین افزود: در بحث هنر معماری اسلامی، جشنواره‌ها و به خصوص بحث گردشگری غذا یا غذای حلال که امروزه یکی از المان‌های اصلی گردشگری مذهبی است، این کشورها اقدامات خوبی را انجام دادند.
*ضرورت تقویت تورگردانان در حوزه گردشگری مذهبی
وی همچنین افزود: بحث دیگری که این کشورها دنبال کردند، بحث تورگردان‌ها بوده که افرادی را آموزش داده و تقویت کردند؛ این افراد هم تخصص مذهبی، هم تخصص معماری و رفتارشناسی مسلمانان را کسب کرده اند.
رمضان زاده با بیان اینکه بازاریابی گردشگری مذهبی باید در مبدا صورت بگیرد، افزود:در کشور اردن در بحث معماری اسلامی با ارائه پکیج‌های میراث فرهنگی و گردشگری مذهبی توانستند بازاریابی خوبی داشته باشند و ما نیز بهتر است در سیاست‌های کلان خود جایگاه گردشگری را ترسیم کنیم.
وی با بیان اینکه وقتی اگر در سیاست‌های کلان جایگاه گردشگری ثبات لازم را نداشته باشد، زیر مجموعه ها هم آسیب جدی می‌بیند، افزود: در بحث گردشگری نیاز به یک سری زیرساخت‌ها داریم که ایجاد فرودگاه‌ها، روابط متقابل دینی کشورها، ویزا، بحث طراحی اقامتگاه‌ها، کیفیت هتل‌ها، اقامتگاه‌های بوم‌گردی و نظم و انضباط از جمله این موارد هستند.
گزارش از بابک ابهرزاده خبرنگار ایسنا مازندران
