گزارش اکتشاف غار چاهی «کالُم مال» در روستای بالاده

توصیف مختصری از منطقه و غار کالُم مال: عین اله آزموده + کمیل قاسم پور/ قله زیبای شاهدژ که همچون نگینی پر تلالو در بستر زمردین البرز سبز می درخشد و نماد و سمبل ایستادگی و راست قامتی و سربلندی برای مردم روستا­ی بالاده که در دامنه جنوبی آن زندگی می کنند، می باشد، از جذابیت های وصف ناپذیری برخوردار است و در گوشه گوشه اطراف آن نیز زیبایی های دیگری نهفته است که غار «کالُم مال» یکی از آنهاست. طبق تقسیمات جغرافیایی کشوری، غار کالُم مال در چراگاه های (مراتع) روستای بالاده در بخش چهاردانگه ساری واقع شده است. در گذشته هایی نه چندان دور، آغل دام های اهالی بالاده در این منطقه بوده و در زبان بالادهی، «کالُم» به آغل حیوانات و «مال» به معنای جا و مکان می باشد. از این روی این غار به «غار کالم مال» شهرت پیدا کرده است.

از چشم اندازهای اطراف دهانه غار، تخته سنگی قرار دارد که بسیار بزرگ به ارتفاع سه متر و به مساحت ۱۰ متر مربع وجود دارد که برف و یخ و باران در گذر زمان بسیار دراز، آن را به صورت شیاردار در آورده است که از جذابیت های طبیعی آن است.

در چشم انداز بیرون غار، رشته کوه زیبای چهارنو و روستای بالاده در جنوب، دشت تر کاچال و روستای واوسر و کمی دورتر کوه های خشک سمنان و دامغان در جنوب غربی، قله های سفید کوه و مراد کوه در ضلع شرقی، دشت ولمت و در دوردست ها قلل گچ چال در ضلع شمالی، کوه شیت و دشت دن نشیر و خط الراس نرو و قله نزوا در ضلع غرب و جنوب غربی و در دور دست ها البرز مرکزی کاملا قابل رویت می باشد. در فصل زمستان مناطق نام برده شده کاملاً از برف سفید پوش می شود.

در حدود ۳۰ سال قبل چیزهایی از چوپانان بالاده در باره این غار شنیده بودم ولی اولین بار در تابستان سال ۱۳۷۶ جهت ضبط برنامه مستند تلویزیونی «ایران زمین» برای شبکه سوم همراه اکیپ تلویزیونی (عین اله آزموده، حاج عیسی بلوکات، مرحوم حاج محمد رضایی، آقای صادقی (از همکاران تلویزیونی) و از بالاده آقای محمد آتنی مفرد ) به درون این غار رفتیم و از آن تصاویری زیبا ضبط کردیم. این مستند در سال ۷-۱۳۷۶ و پس از آن بارها از شبکه سه سیما و شبکه ماهواره ای جام جم پخش شده است.

در داخل غار فضای بزرگی به سوی شمال شرقی و با شیبی تند به سوی پایین قرار دارد که به علت تاریکی مطلق و لغزنده بودن، بدون وسایل مجهز غارنوردی امکان ادامه مسیر وجود ندارد که در ۱۲ مرداد ماه ۱۳۸۶ بار دیگر در مسیر صعود به قله شاهدژ تیمی متشکل از کوهنوردان بالاده و با همراهی کمیل قاسم پور از گروه کوهنوردی چکاد ساری که خود اهل بالاده و از کوهنوردان فنی می باشد تصمیم بر آن گرفتیم که پس از ۱۰ سال دوباره وارد این غار بشویم و برای اولین بار بخشی از این غار و عمق آن را مشاهده کنیم که کمیل قاسم پور توانست با به همراه داشتن تجهیزات فنی به عمق ۵۰ متری غار کالوم مال فرودی موفق انجام دهد.

از خصوصیات خاص این غار رطوبت بالای آن می باشد به دلیل آنکه غار در ارتفاع ۲۷۲۲ متر می باشد و شرایط جوی منطقه شاهدژ  اکثر اوقات مه گیر و در ماه های سرد سال همراه با بارش برف و تگرگ و باران می باشد. و در سال تنها ماهی که می توان به راحتی وارد غار شد و از جانداران کوچک و رطوبت و خیس و گلی بودن داخل غار دوری کرد ماه شهریور و مهر می باشد. به همین خاطر برای گشایش کامل غار توانستیم در سال ۱۳۸۷ تیمی به سرپرستی کمیل قاسم پور و با همراهی کوهنوردانی چون داود لشکری و حدیث نظر زاده، بهرام سیادتی و محسن اسدی غار کالم مال را برای اولین بار کاملاً گشایش نماییم.

سرپرست برنامه: عین اله آزموده

مسئول فنی: کمیل قاسم پور

محل دسترسی: ساری – کیاسر –  جاده فرعی معدن قبل روستای عالیکلا – گردنه کمرسر– صعود از یال شرقی به سمت قله شاهدژ – غار «کالُم مال» یکی از زیبایی های قله شاهدژ (۲۸۰۲ متر) است که در ۲۰۰ متری شیب دامنه شرقی و در ارتفاع ۲۷۲۲ متری قله قرار دارد. غار در محیطی تقریباً مسطح نسبت به موقعیت شیب دار دامنه های شرقی قله شاهدژ واقع شده و در ۵۰ متری شمال آن زمینی مسطح و کمی گود نسبت به اطرافش به مساحت ۵۰۰ متر مربع قرار دارد و نفوذ آب به داخل خاک و سنگهای آهکی این مکان باعث بوجود آمدن غار شده است.

مختصات دهانه: N 36 17 19  –  E 53 53 59

ارتفاع از سطح دریا: ۲۷۲۲ متر

نوع غار: آهکی

وجود غارهای دیگر: بله

رسوبات فیزیکی: ریزش سقف و وجود سنگ های بزرگ و کوچک در کف چاه ها

موجودات داخل غار: خفاش و حشرات

دمای داخل غار: بین ۱۵ درجه

دسترسی به آب: وجود ندارد و باید به اندازه کافی آب شرب با خود برد.

نفرات شرکت کننده:

تیم شناسایی: عین ا… آزموده و کمیل قاسمپور ـ ۱۳۸۶

تیم گشایش کامل: کمیل قاسمپور ، داوود لشکری ، محمد آهنگر ، بهرام سیادتی ، حدیث نظر زاده ، آمینا میرجانی ـ ۱۳۸۸

توصیف مختصری از داخل غار :

ورودی غار به صورت دهانه چاهی به قطر ۸۰ سانتیمتر رو به آسمان در سطح زمین و در میان تخته سنگ ها قرار دارد که یک انسان به سختی وارد آن می شود.

از ورودی غار تا کف آن در حدود ۶ متر ارتفاع داشته که نیاز چندانی به تجهیزات خاص ندارد که می توان با طناب انفرادی فرود رفت. با رسیدن به انتهای چاه اول که در این قسمت از غار به علت ریزش سقف در سالهای اخیر این تالار پر شده است که برای رسیدن به دهانه چاه دوم مسیر پلکانی به سمت شمال ـ شمال شرق و رو به پایین که به طول ۷ متر می باشد را از انتهای چاه اول تا اول چاه  دوم از طناب حمایت گرفته و با همان طناب از چاه دوم فرود رفت. چاه دوم (عمق ۹ متر) از سقف مرتفع و پوشیده از بلورهای آهکی بسیار زیبا (استلاکمیت ـ استلاکتیت) بوده و کف آن از خاک و سنگ های آهکی می باشد. سمت راست چاه دوم مسیر پلکانی وجود دارد که ما را به سمت چاه سوم هدایت می کند که این مسر پلکانی به سمت شمال شرق و به طول ۶ متر می باشد. با رسیدن به چاه سوم می توان با ادامه طناب ثابت اول به انتهای چاه سوم رفت یا در آن قسمت از طناب دیگری به صورت کارگاه بلوک استفاده نمود که چاه سوم را به عمق ۱۳ متر فرود رفت. انتهای چاه سوم به شکل راه رویی بوده که ابعاد آن ۸۰/۱ در ۱۰ متر می باشد، این راه رو به دو مسیر جنوب شرقی و شرقی ـ شمال شرقی تقسیم می شود که از انتهای راهرو یک مسیر پلکانی و رو به بالا را به طول ۹ متر طی نموده که ما را به سمت دهلیز و چاه جنوبی هدایت می کند. که این چاه هم به عمق حدود ۱۵ متر و در انتهای چاه مسیر به حدی باریک می شود که انسان توانایی عبور از آن را ندارد و سمت دیگر راه رو انتهای چاه سوم به سمت شرق ـ شمال شرقی ما را هدایت می کند که در اول مسیر یک چاه ۶ متری که در ادامه آن با پیمایش مسیری به طول ۱۵ متر به انتها می رسید و در ادامه مسیر شرقی به تالاری با سقف مرتفع و پوشیده از بلورهای آهکی بسیار زیبا که زیبا ترین نقاط غار به شمار می آید. در ادامه مسیر یک مسیر پلکانی رو به بالا به سمت شرق طی نموده که باز هم مسیر همانند چاه جنوبی به حدی باریک و تنگ می شود که نمی توان از آن عبور کرد.

معرفی مختصر گروه چکاد: چکاد به معنای قله صخره ای می باشد  –  شروع فعالیت ۱۳۸۴  –  تاریخ راه اندازی سایت ۱۳۸۵- در گروه چکاد، حتی اعضای فعال هم به صورت آزاد و اجرای برنامه های مشترک با گروه های دیگر فعالیت می کنند، تنها برای اجرای برنامه های فنی، اکتشاف مناطق از جمله غار و دره در قالب تیم چکاد گرد هم می آیند، که اقدام به نوآوری و حرکت از مسیرهای جدید در اهدافشان با اولویت همراه بوده که می توانید در این سایت مشاهده کنید.