بسته بودن درب اتاق مدیران به روی اساتید دانشگاه‌/ نتایج نامشخص سفر استانداران مازندران به کشورهای حاشیه دریایی خزر

خبرگزاری فارس مازندران ـ جاوید عباسی|با توجه به تغییر نگرش دانشگاه‌ها در تربیت دانشجویان انتظار است که مدیران اجرایی نقش بیشتری به اساتید دانشگاه در تصمیم‌سازی‌ها ارائه دهند.

در ارتباط با نقش دانشگاه‌ها در تصمیم‌سازی و اقداماتی که می‌توانند انجام دهند، گفت‌وگویی با دکتر موسی فرهادی معاون پژوهشی دانشگاه صنعتی نوشیرانی بابل که دارای دکتری مهندسی مکانیک است؛ انجام دادیم.

قبل از شروع گفت‌وگو بیان این نکته بسیار حائز اهمیت است که جامعه دانشگاهی علاقه جدی به توسعه استان مازندران بر اساس معادلات علمی دارد که در چند سال اخیر چندان به آن توجه نشده است.

دکتر فرهادی اینگونه بحث را آغاز کرده است که پیش از صحبت درباره نقش دانشگاه‌ها در توسعه استان‌ها باید یک مقایسه‌ای در سطح کشور انجام شود.

به صورت کلی نقش دانشگاه‌های صنعتی در استان‌های مختلف کشور باید مورد بررسی قرار گیرد و پس از آن در استان، که آیا در دانشگاه‌های مازندران ارتباط بین دانشگاه و مدیران اجرایی وجود دارد؟

اما بنده پاسخ را اینگونه اعلام می‌کنم که ارتباطی بین مدیران اجرایی و دانشگاه‌های بزرگ استان به صورت منطقی و خوب وجود ندارد.

آزمون خطا بوده

فارس: ارتباط دانشگاه با صنعت یا ارتباط دانشگاه با مراکز اجرایی استان چگونه است؟

فرهادی: به صورت کلی ارتباطی وجود ندارد، برای تبیین این مسئله اینگونه عنوان کنم که علت تاسیس دانشگاه در هر استان باید به صورت مشخص اعلام شود.

 

دانشگاه قرار نیست تافته جدا بافته از مردم در هر استان باشد، اصلا یکی از کارکردهای دانشگاه در هر استان، منطقه باید به صورت مشخص زمینه افزایش دانش علمی مردم همان منطقه در موضوعات مرتبط باشد.

فلسفه ایجاد دانشگاه یک مدرسه بزرگتر نیست، یک فلسفه دانشگاه آموزش بوده و فلسفه دیگر آن پژوهش است اما باوری برای استفاده از ظرفیت پژوهشی دانشگاه‌ها در سطح استان مازندران وجود ندارد.

بیاید به این صورت به این موضوع نگاه کنیم، در کدام نقطه از مازندران مردم دانشگاه را به عنوان مرجع حل مسائل خودشان قبول دارند؟ بنده با قاطعیت اعلام می‌کنم که هیچکدام، اصلا برای مردم عادی خیلی وجود دانشگاه‌ها چندان حائز اهمیت نیست، چرا؟

به این دلیل که حل مسائل مختلف امور مردم به دانشگاه‌ها واگذار نمی‌شود و از طرفی همیشه با آزمون خطا بوده و در بسیاری از موارد زمینه بروز چالش برای مردم را به همراه دارد.

دانشگاه‌های استان ماموریت‌گرا می‌شوند

 فارس: نتیجه کم‌توجهی به دانشگاه‌ها توسط مسؤولان اجرای چه تبعاتی دارد؟

فرهادی: زمینه‌ای ایجاد می‌شود که قشر فکور جامعه با جامعه فاصله بگیرند و هیچ وقت مردم نیز برای حل مشکلات و مسائل به دانشگاه مراجعه نکرده و آسیب این کم‌توجهی بیشتر متوجه مردم است.

 

نتیجه نامناسب‌تر این موضوع این است که مدیران اجرایی خودشان را نیازمند مشورت با دانشگاه‌ها نمی‌بینند، اگر دانشگاه به عنوان قدرت فکری منطقه مطرح باشد و مردم این موضوع را باور کنند، آن موقع مسؤولان برای اینکه مسؤول بمانند حتما باید یک تیم مشورتی از دانشگاه داشته باشند و حجم رفت آمدهای اثرگذار مسؤولان به دانشگاه‌ها افزایش می‌یابد.

نتیجه ارتباط قوی بین دانشگاه و مسؤولان اجرایی استان این می‌شود که دانشگاه‌های استان ماموریت‌گرا می‌شوند و در زمینه رفع مشکلات استان طرح و برنامه‌ ارائه می‌دهند در کنار این موضوع فارغ التحصیلان دانشگاهی که در این حوزه تحصیل می‌کنند برای آنها شغل ایجاد می‌شود.

راه‌اندازی کارخانه نوآوری در دانشگاه شریف

فارس: آیا مواردی هست در کشور که از ظرفیت دانشگاه‌ها استفاده شود؟

فرهادی: در شهر تهران مدیران دانشگاهی توانستند ارتباطاتی ایجاد کنند، کارخانه نوآوری که در دانشگاه صنعتی شریف ایجاد شده است نمونه‌ای است که وجود دارد.

تصمیمات در مازندران خل‌الساعه و هیجانی است

فارس : به نظر شما در مازندران دانشگاه توانمندی حل معضلات را دارد و آیا مدیران اجرایی در این زمینه گام مناسبی برنداشته‌اند؟

فرهادی: چند سال در استان مازندران بحث زباله وجود دارد، به نقل از یکی از مسؤولان نزدیک به هزار میلیارد تومان اعتبارات استان در این زمینه هدر رفته است، آیا مشکل استان در این مبحث حل شده؟ چرا حل نشده است؟ مسؤولان استانی پاسخ دهند از ظرفیت کدام دانشگاه در این حوزه استفاده کرده‌اند؟

همه تصمیمات در استان مازندران خل‌الساعه، هیجانی، بسیاری از تصمیمات سیاسی است، جالب است که اگر در اسناد بالادستی استان کلی پروژه تعریف شده است اما این پروژه‌ها خروجی مناسبی ندارد.

فارس:  آیا در این ارتباط مصداق هم دارید؟

فرهادی: فردی اقدام به معرفی طرحی در ارتباط با زباله شهری و روستایی با همکاری تیمی از چند منطقه تهیه کرده و مورد تایید استانداری قرار گرفته است اما این به هیچ وجه پیاده نشده است، بنده دوباره در جریان قرار گرفتم که در همین چند وقت مقرر شده که سندی دیگری در این ارتباط تهیه شود، استان موظف است برای حل مشکلات استان سرمایه‌گذاری بلندمدت به روی دانشگاه هدف قرار داده و این دانشگاه در بازه پنج ساله مسائل را حل و فصل کند.

دانشگاه کوتاهی نکرد

فارس: درباره نبود ارتباط بین دانشگاه و مدیران اجرایی شما چند درصد دانشگاه‌ها را مقصر می‌دانید؟

فرهادی: ما برای اینکه متوجه شویم چه کسانی کوتاهی کردند، شما را ارجاع می‌دهم به این موضوع که دانشگاه بر اساس وظایفی که دارد عمل می‌کند.

دانشکده صنعتی نوشیروانی سال ۸۷  از دانشگاه مازندران جدا شده و تبدیل به دانشگاه شده است، اگر دانشگاه و مدیران آنها در این مدت در انجام وظایف خودشان کوتاهی انجام می‌دادند در مدت کمتر از ۱۲ به عنوان دانشگاه داری رنکینگ ایران تبدیل نمی‌شد، پس در این زمینه کوتاهی نکردیم.

بسته بودن درب اتاق مدیران به روی اساتید دانشگاه‌

فارس: این مسائلی را که مطرح می‌کنید، دانشگاه بر اساس وظایف خودش که در وزارت علوم داشته عمل کرده اما این موضوع چه ارتباطی برای حل مسئله منطقه‌ای و استانی دارد؟

فرهادی: بنده مصداق ارائه می‌دهم، دانشگاه صنعتی نوشیروانی در مقایسه با سایر دانشگاه‌ها با امکانات محدود  در وظیفه‌اش برای اجرای کار علمی بر اساس سند و مدرک خوب عمل کرده است.

 موضوع این است که درب اتاق مدیران اجرایی استان به روی استادان دانشگاه‌های استان مازندران بسته است.

بسیاری از افراد دانشگاه را با کارخانه اشتباه گرفتند

فارس: چرا راه رسانه را در پیش نگرفته‌اید؟

فرهادی: این موضوع هم بسیار خوب است، در استان مازندران همه به صورت جزیره‌ای عمل می‌کنیم به این صورت که رسانه کار خودش را انجام می‌دهد، مسؤولان اجرایی کار خودشان را انجام می‌دهند و ما هم به عنوان اساتید دانشگاه پیگیر امور و وظایف خودمان هستیم.

بسیاری از افراد دانشگاه را با کارخانه اشتباه گرفتند، ما وظیفه اثبات فناوری داریم، اما ساخت صنعتی توسط شرکت‌های دانش‌بنیان باید انجام شد که این مجموعه‌ها در سایه ارتباط با دانشگاه ایجاد شده‌اند.

دانشگاه به واسطه متخصصان خیلی خوب در هر رشته همیشه برای صنعت می‌تواند مشاور خوبی باشد، این موضوع بسیار مهم است اما در استان مازندران هیچ وقت دانشگاه به بازی گرفته نشده است.

به عنوان نمونه مدیران استانی اعلام می‌کنند که مشکل زباله ساری را در مدت ۶ ماه حل و فصل کنید آیا دانشگاه مگر پیمانکار هست که در این زمینه ورود پیدا کند، دانشگاه به مدیران اجرایی اعلام می‌کند چون ما اصول طراحی دفن زباله را بلد هستیم ایرادات را به شما اعلام می‌کنیم و این مشورت‌ها از دانشگاه گرفته نشده است.

رتبه هفتم ایران در زمینه نانو

فارس: سیاست‌گذاری‌ها چه قدر در زمینه به‌کارگیری دانشگاه‌ها در حوزه اجرایی اثرگذار است؟

فرهادی: بسیار موثر است ـ بنده برای این موضوع مصداق می‌آورم، کشور یک زمانی تصمیم گرفته که ما در زمینه نانو به تحولات مناسبی برسیم، اعلام کردند که هر دانشگاهی و یا هر فردی در زمینه نانو تحقیق و پژوهشی انجام دهد پاداش دریافت می‌کند، کشور ما از صفر به رتبه هفتم دنیا رسیده است.

فارس: آیا ضعف ارتباط دانشگاه با رسانه را قبول دارید؟

فرهادی: بله ـ این موضوع مشکل همگانی است، باید یک‌بار برای همیشه رویکرد استان مازندران تغییرات جدی ایجاد شود، اگر تغییر ایجاد نشود از استان پوسته‌ای باقی می‌ماند.

سند و چشم‌انداز مناسبی برای ارتقا و توسعه وجود ندارد

فارس: بیایم اجرایی‌تر صحبت کنیم، شما مشکل استان را در چه چیزی می‌بینید؟

فرهادی: در استان مازندران سند و چشم‌انداز مناسبی برای ارتقا و توسعه وجود ندارد، سند مهمترین اصل است، سند که پشتوانه علمی داشته باشد در استان وجود ندارد، سندنویسی و آینده‌نگری مربوط به دانشگاه است، ممکن است افراد به اذعان خودشان در رسانه‌ها اعلام کنند که برای توسعه منطقه و شهر سند تدوین کردند، برید بررسی کنید ببینید چه کسی سند را نوشته است؟

در هیچ کجا دنیا یک مرکز یا مجموعه نمی‌تواند سند تهیه کند، سندنویسی تکنیک و تاکتیک‌های خاصی دارد که این تکنیک و تاکتیک در اختیار دانشگاه است، سند مهمترین اصل است، اگر یک نفر پیدا شود و اعلام کند که ۲۰۰ هزار میلیارد تومان برای توسعه استان پول اختصاص بدهد مدیران استانی نمی‌توانند برنامه ارائه دهند و هر نماینده سعی می‌کند این مبالغ را به سمت خودشان بدون برنامه ارائه دهند.

 

به عنوان نمونه، وقتی بحث منطقه آزاد مطرح می‌شود، دید و فکر مردم این است که ماشین‌های پیشرفته با قیمت ارزان در اختیار می‌گیرند.

مهمترین بحث این است که آیا امکاناتی وجود دارد که ما بتوانیم خارج از بحث مالیات و بروکراسی اداری محصولی برای کشورهای حاشیه دریای خزر صادر کنیم، اصلا برای این موضوع فکری مشخصی وجود ندارد.

فارس: شما چه راهکاری برای استفاده بهینه‌تر از ظرفیت منطقه آزاد ارائه می‌دهید؟

فرهادی: راهکار وقتی ما نیازسنجی مناسبی نسبت به کشورهای حاشیه دریای خزر داشته باشیم ظرفیت‌های موجود برای تامین نیازمندی‌ها را در استان و منطقه خودمان ایجاد کنیم آن وقت می‌توانیم برای توسعه برنامه‌ریزی کنیم.

بررسی نیازسنجی دقیق از کشورهای حاشیه دریای خزر برعهده چه کسی هست دانشگاه، کارمندان استانداری و شهرداری نمی‌توانند در این زمینه ورود مناسب داشته باشند، اگر می‌توانستند که ما چندین سفر استانداران به کشورهای حاشیه دریایی خزر را داشتیم نتایج این سفرها چی شد؟

زمانی که روسیه با اروپا با چالش مواجه شده آیا ما می‌توانستیم نیازهای روسیه را تامین کنیم؟

این موضوع نشان می‌دهد که ما آینده‌نگر نیستیم و نیازهای کشورهای منطقه را خوب احصا نکردیم.

یک‌بار هم شده دانشگاه متولی تهیه نقشه باشد

فارس: در حال حاضر کشور ما محصول نیاز دارد در این زمینه دانشگاه چه اقداماتی می‌تواند انجام دهد؟

فرهادی: این موضوع درست، محصول هم تولید می‌شود آیا محصولات تولید شده براساس نیازهای واقعی کشور است، چه اشکالی دارد که یک‌بار هم شده دانشگاه متولی تهیه نقشه باشد، ما اگر محصول نداشته باشیم بهتر است از اینکه محصول نامناسب بدون پشتوانه بهره‌برداری مناسب در اختیار داشته باشیم.

 

در استان مازندران واقعا جای نگرانی دارد که زمین صنعتی خرید و فروش شود، به زمین صنعتی سند ارائه نمی‌شود که خرید و فروش نشود اما خرید فروش می‌شود و این نشان دهنده سوء مدیریت محض است.

در بسیاری از شهرک‌های صنعتی استان مازندران جاده دسترسی مناسب وجود ندارد، نمونه جاده شهرک صنعتی بابلسر را مدیران و متولیان بروند و بازدید کنند، چرا وضعیت نامناسب است، برای اینکه تو چشم نیست و رای آوری ندارد این قسمت دردناک و درآور است.

دلیل دعوت بنده به عنوان معاون پژوهشی دانشگاه از رسانه‌ها این است که توانمندی‌های دانشگاه را از حوزه رسانه‌ها به گوش مسؤولان استان برسانیم.

دانشگاه در بیشتر مسائلی که در استان وجود دارد، مشورت دهنده بسیار خوبی برای مسؤولان استانی می‌تواند باشد، اگر استاد دانشگاه وارد مشورت برای یک موضوعی شود همه دانشجویان تحصیلات تکمیلی را به این سمت و سو هدایت می‌کند.

فارس: آیا مدلی را دارید که در سایه ارتباط با دانشگاه موفقیت‌های را طرف مشورت گیرنده از شما دریافت کرده است؟

فرهادی: اشکال بزرگ ما در کشور این است که مدیریت‌ها دولتی است، مدیریت دولتی یعنی اینکه پاسخگو نبودن به مسؤولیت‌پذیری، چون برای مدیران چندان مهم نیست به مدت چهار سال در یک مسؤولیت حضور دارند و به راحتی بعد از اتمام دوره پست و سمت دیگری دریافت می‌کنند.

 

در حال حاضر شرکت‌های خصوصی ارتباط بسیار مناسبی با ما دارند و توانستیم مشکلات‌شان را حل کردیم.

 فارس: برای اینکه در استان مازندران هدفمند کار کنیم چه اقداماتی باید انجام شود؟

فرهادی: توان دانشگاه این است فردی که به عنوان استاندار استان معرفی شده است در مدت زمان حضورش از ظرفیت دانشگاه برای تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی استفاده کند که این اقدام می‌شود کار هدفمند، این اتفاق تاکنون در استان مازندران انجام نشده است.

بنده مصداق می‌دهم شما از مسؤولان استانی بپرسید در مازندران به عنوان قطب تولید مرکبات چه مقدار محصول تولید می‌شود؟ هر عدد و رقمی که به شما می‌دهند تقریبی است، چه نتیجه‌ای از این موضوع به دست می‌آید،چون اطلاعات به صورت درست رد و بدل نمی‌شود نمی‌توانند سیاست‌گذاری مناسبی برای فروش و عرضه محصول داشته باشند و هزینه تولید محصول ما چند برابر بیشتر از سایر کشورها شده و نمی‌توانیم محصول مازاد خودمان را به فروش برسانیم.

دوباره به شما مصداق می‌دهم، وقتی که قطر تحریم شد نخستین کشوری که در بازارهای هدف این کشور ورود پیدا کرد، ترکیه بوده است.

جالب‌تر اینکه ترکیه این محصولات را با هواپیما به این کشور صادر کرده با هزینه تمام شده کمتر از محصولات تولیدی کشور ما، اما از این طرف ما به واسطه راهی ارتباطی که با این کشور داشتیم نتوانستیم محصول تحویل این کشور دهیم، برای اینکه در این ارتباط فکر مناسبی انجام نشده است.

فارس: بسیاری از مدیران که در استان دارای مدرک تحصیلی دانشگاهی هستند،چه طور شما آنها را از بدنه دانشگاه جدا می‌دانید؟

فرهادی: بیشتر مدیران ما در حال تحصیل هستند، چه طور امکان دارد مدیری که شب تا صبح در جلسه حضور دارد موفق به کسب دکتری شود، هر مدیری که ادعا دارد در رشته تحصیلی که موفق به کسب مدرک شده توانمند است بیاد اینجا در دانشگاه ممیزی شود!

فارس: چرا مازندران با این همه قابلیت چرا نتوانست به جایگاه واقعی خودش برسد؟

فرهادی: یکی از اساتید پیشنهاد داد که یک‌سال در استان مازندران را به روی سایر استان‌ها ببندند و یک سال مدیران اجرایی در هیچ امور استان دخالت نکنند، سال بعد کل بودجه را به عنوان خراج به مدیران تحویل می‌دهیم.

فارس: آیا مواردی بوده که برای حل مشکل استان مازندران ورود پیدا کردید و با بی‌مهری مسؤولان اجرایی مواجه شدید؟

فرهادی: برای شما دوباره مصداق می‌آورم، سازمان پسماند به ما اعلام کرده که قرار است در زمینه ساماندهی زباله در حال تنظیم سند هستند ما به مدیران این مجموعه اعلام کردیم که شما این سند را به ما بدهید که ما براساس سند ببینیم شما چه نیازمندی‌های دارید که ما به شما راهکار ارائه دهیم اما هنوز جواب نامه‌ای دریافت نکردیم.

فارس: نکته پایانی…

فرهادی: دانشگاه در استان مازندران کار انجام داده است، ولی کار روتین و مشخص به عنوان حل مشکل استان اتفاق نیافته است، دانشگاه باید ماموریت‌محور باشد، هر دانشگاهی ماموریت مشخصی داشته باشد که پس از ۱۰ سال معضل اساسی استان را حل کند.

حتما با کمک وزارت علوم و استانداری هر دانشگاه ماموریت‌محور باشد، وظیفه دانشگاه برای حل معضل یک شناسایی معضل،پیدا کردن راهکار و حل مشکل، این راهکار اساسی این موضوع به عنوان وظیفه باید تلقی شود، در حال حاضر سبکی که وجود دارد این است که سازمان برنامه بودجه نیازها را دریافت کند و هر فردی که نیاز دارد پروپزال ارائه دهد این سبک به هیچ عنوان کارآمد نیست، این روند کارآمد نیست، اگر بوده باید طی این سال‌ها مشکل استان مازندران حل می‌شد.

به دانشگاه ماموریت داده شود که همه مشکلات صنعتی این منطقه مورد بررسی قرار گرفته و برای آن راهکار ارائه شود چه اتفاقی می‌افتد، دانشگاهی که رشته صنعتی دارد مسئله محور کار می‌کند.

 

 

 /۸۶۰۰۴/ج