استفاده از ارقام برنج در مازندران بسته به سلیقه کشاورز، بازار پسندی، کیفیت مناسب طعم و پخت و نیز پر محصول بودن دارای تنوع و تکثر است اما رایج‌ترین ارقام نزد شالیکاران مازندران “طارم، هاشمی، شیرودی، نعمت، ندا و فجر” است که به صورت پراکنده در مازندران کشت می‌شوند.
بر اساس آمارهای موجود از ۲۴۰ هزار هکتار زمین شالیزاری استان مازندران حدود یک و نیم میلیون تن شلتوک برداشت می‌شود که از این مقدار بیش از یک میلیون و یکصد هزار تن برنج سفید قابل تولید است، این در حالیست که ۷۰ درصد شالیکاران از ارقام کم محصولی نظیر “هاشمی” و “طارم” استفاده می‌کنند.
به تازگی، رقمی بنام “طارم روشن” که در بین شالیکاران به “روشن” معروف است وارد بازار شده و توانسته باعث جلب رضایت کشاورزان مازندران شود، این رقم جدید که زیر مجموعه برنج طارم است، به یاد شهید هسته‌ای کشور، مصطفی احمدی روشن به نام “طارم روشن” نام‌گذاری شد و در سال زراعی ۹۸ رقمی معادل یک هزار هکتار از زمین‌های کشاورزی استان زیر کشت این رقم قرار گرفت.
برنج روشن رقمی پر محصول و زود رس است
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم کشاوری و منابع طبیعی ساری علت استقبال از این رقم را به خصوصیات بارز برنج روشن نسبت داد و گفت: روشن رقمی پر محصول بوده و بیش از ۹ تن در هکتار عملکرد دارد که این میزان حدود ۲.۵ برابر برنج طارم است.
قربانعلی نعمت‌زاده در گفت‌وگو با ایسنا دیگر ویژگی ممتاز رقم برنج روشن را زودرس بودن آن عنوان کرد و افزود: روشن به لحاظ کیفیت و عطر و طعم نیز معروف بوده و در بسیاری از ویژگی‌ها هم ردیف برنج طارم است اما معطر بودن را می‌توان ویژگی منحصر بفرد آن دانست چراکه ارقام پر محصول عمدتا خاصیت عطر و طعم را ندارند.
وی با بیان اینکه رقم روشن ۲۰ تا ۲۵ روز زودتر نسبت به سایر ارقام دیگر برنج رسیده و مهیای درو می‌شود، اظهار کرد: زودرس بودن برنج روشن سبب استقبال شالیکاران شده چراکه برنجکارانی که اقدام به کشت دوم می‌کنند از این ویژگی بهره برده و برای انتخاب ارقام، این خصوصیت را در اولویت قرار می‌دهند.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم کشاورزی ساری خاطرنشان کرد: چون میزان پنجه دهی و دانه بندی، تعداد دانه در خوشه و در مجموع محصول دهی رقم برنج روشن بالاست از این رو میزان مصرف کود به ویژه کود پتاسه در این رقم افزایش می‌یابد.
نعمت‌زاده برنج روشن را با برنج طارم مقایسه و تاکید کرد: به لحاظ حساسیت، مقاومت نسبت به آفات و بیماری ها و نیز کیفیت محصول این نمونه تا ۹۰ درصد با برنج طارم شباهت داشته و همان رسیدگی و مراقبت در برنج طارم نیز برای این رقم کاربرد دارد.
وی با اشاره به اینکه رقم برنج روشن در ۱۲ استان کشور از منظر سازگاری مورد ارزیابی قرار گرفته و پاسخ مثبت داده است، بیان کرد: لرستان، خوزستان، گلستان و گیلان از جمله استان‌های استفاده کننده از این رقم هستند که حتی در مازندران و زمین‌های لب شور شرق و مرکز استان نیز این رقم توانسته کیفیت و کمیت خود را حفظ کند.
نعمت‌زاده کم آب بر بودن رقم برنج روشن را یکی دیگر از ویژگی‌های در خور این محصول دانست و گفت: هر چقدر برنج زودتر رسیده و برداشت شود بالطبع به آب کمتری نیاز دارد و از آنجا که این محصول ۲۰ روز زودتر از سایر ارقام برنج قابلیت برداشت دارد بنابراین به لحاظ مصرف آب نیز می‌تواند باعث صرفه جویی شود.
وی با بیان اینکه ژنوتیپ این رقم بسیار شبیه والد اول آن یعنی “سنگ طارم” است، اظهار کرد: در سال ۶۴ از تلاقی دو رقم “سنگ طارم” و “آمل ۳” رقم جدیدی به نام “نعمت” در نسل اول بدست آمد، در نهایت پس از ۱۰ سال فعالیت مطالعاتی و با استفاده از فناوری پرتو تاپی و اشعه گاما بر روی ارقام “نعمت”، لاین برنج روشن حاصل شد.