آداب ماه مهمانی خدا در منطقه دوسرشمار

ماه مبارک رمضان دومین ماه آشنای قمری بعد از ماه محرم در بین اهالی منطقه دو سرشمار ( بالاده ، پایین ده ، تیله بن ، قلعه ، میرافضل واوسر ، واوسرنو ) از توابه دهستان چهاردانگه بخش چهاردانگه می باشد که مردم منطقه، این دو ماه را بسیار خوب می شناسند و بعضی ها تمام روز های این دو ماه را در ذهن، روزانه مرور می کنند. به ویژه ماه رمضان را تا پایان دقیقاً می شمارند و ارزش و احترام به خصوصی برایش قائل هستند. الحمد الله چند سالی است که توجه مردم منطقه به ویژه قشر میانسال به بالا به ماه رجب و شعبان بیشتر شده و روزه های مستحبی و قضای سنوات گذشته را در این دو ماه به جا می آورند. حال به طور خلاصه به شرح ماه میهمانی خدا و استقبال اهالی دو سر شمار از این ماه عزیز خواهیم پرداخت با ذکر این مطلب که یک سری از کارها برای اعمال روزه و روزه داری در طول سال ها متغیر است.

–  اهالی دوسرشمار از شروع ماه رجب و شعبان خودشان را از لحاظ مادی و معنوی برای انجام فریضه ی روزه داری آماده می سازند. اکثر مراسم شادی مثل عروسی و … را در این دو ماه انجام می دهند و تمام مسافرت های شان را معمولاً قبل از ماه رمضان به پایان می رسانند.

بیشتر کارهای سخت کشاورزی را قبل از شروع ماه رمضان تمام می کنند. در ضمن، زنان خانه دار قبل از شروع روزه داری در انجام شست و شوی لوازم منزل و رفت و روب آن اقدام می نمایند.

 –  ماه رمضان در منطقه جلوه ی خاصی ایجاد نموده و فضای حاکم بر منطقه یک فضای رمضانی و معنوی و مذهبی می گردد و حضور ماه رمضان و ایام روزه داری در تمام خانه ها و مساجد و حتی در زمین های کشاورزی و در بین دامداران زحمت کش بسیار مشهود است. با صدای ربنا !!!!  که متاسفانه  امسال  هم مثل چند سال گذشته پخش نخواهد شد و سرودهای قبل از اذان و خود اذان هنگام افطار و سحر خوانی در ماه رمضان برای اهالی دوسرشمار بسیار لذت بخش و خوشایند می باشد و در ذهن و دل سالخوردگان و بزرگ تر ها خاطراتی تلخ و شیرین را نمودار می سازد. ( به نظر اینجانب وقتی هنری از هنرمندی منتشر شده است و در اختیار عموم مردم قرار گرفت، دیگر کسی نمی تواند آن را از مردم دریغ بدارد و یا کسی هم نمی تواند از اجرای یک نوع هنر و ایفای نقش خود که برای اجتماع انجام داده است جلوگیری کند و اصل در هنر مندی آن است که نباید از هنر علیه شخصی و له دیگری بهره داری نمود و هنر استفاده عام دارد و کسی بعد از صدور هنر و رواج رایگان یا تملک از طرف اشخاص حقیقی یا حقوقی، مالکیت آن را ندارد )  

– از شب اول تا شب نوزدهم ماه مبارک رمضان اهالی منطقه در روستاهایشان بعد از صرف افطاری در خانه، به مسجد می روند، نماز جماعت برگزار می کنند، دعای « یا علی یا عظیم » و دعای « افتتاح » را قرائت می کنند تلاوت قرآن را به صورت جمعی انجام می دهند و روحانی روستاها سخنرانی می کند. خوشبختانه با توجه به قرار گرفتن در اواخر بهار و اوایل تابستان و گرمی هوا در دشت مازندارن و به تبع آن با توجه به جمعیت زیاد، هر روستا، از روحانی مستقل برخوردار است.

بعد از سخنرانی و پاسخ گویی به سئولات و قرائت دعا و قرآن و صرف چای و میوه جات به خانه های خود باز می گردند.

– از شب نوزدهم ماه مبارک رمضان که شب ضربت خوردن مولا علی (ع) است، تا پایان ماه رمضان هر شب به ویژه شب نوزدهم ، بیست و یکم ، بیست و سوم  و بیست و هفتم ، مردم مراسم احیاء برگزار می کنند. طبق سنوات هر ساله، افطاری و سحری می دهند و دعای جوشن کبیر و دعای مجیر در مسجد خوانده می شود و مردم اعمال ویژه ی شب احیاء را به جا می آورند. مردم در شب احیاء تا وقت سحر بیدار می مانند و مراسم « قرآن به سر » انجام می دهند و نماز و دعا و استغفار از گناه و شب زنده داری می کنند و آمرزش خود و اموات را از خداوند طلب می کنند.

– در روز « بیست و یکم » ماه رمضان که روز شهادت حضرت علی (ع) است اهالی هر روستا با جمعی از عزاداران با عَلم و به صورت دسته روی همراه با روحانی محل، نوحه خوانی می کنند و به مزار امامزاده میرافضل تیله بن می روند و زیارت اهل قبور به جا می آورند و در صحن امامزاده نوحه سرایی می کنند و نماز جماعت ظهر و عصر را به جا می آورند.

– روز قدس نیز در منطقه ی دو سر شمار به بهترین نحو برگزار می شود، به این صورت که اهالی از هر روستایی به صورت دسته جمعی با شعار هایی در حمایت از مردم مظلوم فلسطین، به سوی امام زاده میرافضل حرکت کرده و در آنجا بعد از سخنرانی روحانی و برگزاری نماز جماعت به خانه هایشان بر می گردند.

فرا رسیدن عید سعید فطر و شادابی همگانی

* در شب عید فطر شادی و شور و شعف فراوانی بر منطقه و تک تک خانه ها حاکم است.

* اگر هوا صاف باشد بعضی ها در غروب به دنبال ماه شوال در آسمان می گردند و اگر هوا ابری و یا مه آلود باشد گوش به اعلام رادیو می سپارند.

* زنان خانه دار برای عید فطر مثل عید نوروز و عید غدیر تدارکات پذیرایی فراهم می کنند.

* قبل از هر کاری فطریه ( سر فطریه ) را مشخص می کنند.

* فرزندان و خودشان را برای عید فطر شستشو داده و لباس نو و تمیز برای تک تک افراد خانواده تهیه می کنند.

* حلوا ، شیرینی محلی ، کیک و کلوچه ( کالچی نون ) درست می کنند.

* در ظهر عید فطر ، سفره ای مفصل تدارک می بینند.

* در روز عید فطر با اعلام رسمی، بزرگان گاهی به صورت گروهی یا انفرادی به همراه دیگران به زیارت امامزاده و اهل قبور می روند.

* نماز عید سعید فطر حتماً به صورت جماعت یا انفرادی به جا آورده می شود.

* فطریه به مستحقین داده می شود.

* قبل از دید و بازدید از اقوام، اهالی و بزرگان محل به دیدار خانواده های مصیبت دیده ( در طول یک سال گذشته ) می روند که متاسفانه امسال حواث دردناکی در روستای پایین ده و بالاده و تیله بن به علت تصادف انجام شده که در همین جا برای آن مرحومان از خداوند غفّار طلب آمرزش داریم. 

* اهالی به صورت گروهی در دسته های زنانه و مردانه به دیدار یکدیگر می روند.

* از سفره های یکدیگر تناول می کنند.

* اگر اختلافی بین افرادی باشد با پا در میانی بزرگان به آشتی تبدیل می شود.

* در این روز هر خانواده ای بنا به توانایی خود ناهار بسیار مفصل همراه با گوشت آماده می کند و پس از یک ماه روزه داری اولین ناهار را در عید فطر به همراه تمام اهل خانه صرف می کنند.

این بود خلاصه ای از آداب ماه مبارک رمضان و روزه داری در منطقه دو سر شمار.

نویسنده: سید عقیل ساداتی تیله بنی