“فرح آباد” نمادی از آثار باقیمانده صفویان در دیار تبرستان

پایگاه خبری چهاردانگه: بقایای شهر قدیمی فرح آباد به وسعت ۴۰ هکتار در راه اصلی ساری – فرح آباد و در فاصله دو کیلومتریاز مهم‌ترین بقایای این شه، مسجد و مدرسه قسمت‌هایی از یک پل، دیوار باقی مانده از یک قصر و حمام متعلق به دوره صفوی را می‌توان نام برد.

این محل در زمان شاه عباس اول، بندری آباد و پر رونق بود تا جایی که  دارالسرور و حتی دارالسلطنه را به آن اختصاص داده بود. شاهان صفوی، به ویژه شاه عباس، علاقه خاصی به این محل داشته و همه ساله، تابستان، مدتی در این شهر اقامت می‌کرد.

این شهر در اواخر سلطنت شاه عباس دوم توسط روس‌ها به آتش کشیده شد و روس‌ها پس از کشتار همگانی و به آتش کشیدن کاخ جهان نما از راه دریا گریختند. بناهای مجموعه فرح آباد شامل کاخ، پل، مسجد، آب انبار، حمام، کاروانسرا، مدرسه، بازار و خیابان‌های متعددی بود که در اطراف رود تجن ساخته شده بود.

این مجموعه زیبا در قرون اخیر در اثر عوامل طبیعی، جنگل کاری و توسعه کشاورزی تخریب شده ولی آنچه از بقایای آن مشاهده می‌شود دلالت بر شکوه و زیبایی آن در عهد صفوی دارد.

در میان همه آثاری که در مجموعه فرح آباد ذکر شد، تنها مسجد به دلیل پایگاه مردمی خود، بر جا مانده است. این مسجد در زمینی مستطیل شکل به ابعاد ۷۵ در ۶۵ متر ساخته شده و فرم آن چهار ایوانی است. ورودی مسجد در ضلع شمالی آن قرار دارد و سردر ورودی آن روزگاری مزین به کاشی‌های هفت رنگ بود.

از مناره‌های این مسجد تنها پایه‌های آن پابرجاست.آب مورد استفاده این مجموعه از جوی‌های روباز آجری با شیب بندی ملایم از رودخانه تجن به حوض حیاط مرکزی وارد و آب مازاد نیز از ضلع غربی آن خارج می‌شد.

از تزیینات مسجد نشانه‌هایی باقی است که می‌توان به کاربندی، کاشی کاری و مقرنس کاری اشاره کرد. کاخ جهان نما با توجه به عظمت معماری و تلفیق هنر شرق و غرب که به صورت نقاشی روی دیوارهای آن به کار رفته، به این نام مشهور شده بود.

بقایای این کاخ در قسمت شمالی مجموعه تاریخی فرح آباد و در غرب رودخانه تجن قرار دارد. با توجه به برج و بارها، ساختمان دو اشکوبه، زمین بازی چوگان و با توجه به روایت مورخان و جهانگردان درباره ویژگی‌های آن می‌توان گفت که مجموعه فرح آباد یکی از مهم ترین شهرهای آباد زمان صفویه بود.

پل آجری نیمه ویران فرح آباد به صورت شرقی و غربی با ملات ساروج و آجر بر روی رودخانه تجن احداث شده بود. این پل دارای هفت چشمه بود که امروزه به جز چند چشمه طاق، قسمت اعظم آن آسیب فراوان دیده است.