به گزارش خبرگزاری فارس از ساری، عطالله کاویان بعد از ظهر امروز در نشست تخصصی که به مناسبت هفته محیط زیست و با عنوان «محیط زیست و توسعه پایدار مازندران» در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی استان برگزار شد، ضمن قدردانی از تلاش محیطبانان، اظهار کرد: هیچ اجر مادی نمی‌تواند پاسخگوی تلاش محیطبانان باشد و دیروز هم در اطفاء حریق میانکاله شکل دیگری از تلاش محیطبانان را دیدم.
وی کار کردن و نجات جان محیط زیست را بدون امکانات سخت دانست و گفت: «محیط زیست، مردم‌پایه و هوشمند و فناورانه» شعار هفته محیط زیست امسال است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران با اعلام اینکه در هفته محیط زیست ۱۴۰ برنامه در استان برگزار شد، افزود: فرهنگسازی، دیدار با سمن‌ها، تقویت مشارکت و توجه به آموزش در مدارس از سری برنامه‌های هفته محیط زیست امسال بوده است.
*بومی گزینی محیطبانان
این مسئول از امضای تفاهم‌نامه مشترک با آموزش و پرورش در مازندران خبرداد و افزود: مقرر شد برای داشتن محیط زیست پایدار و تبیین اهداف، محیطبان یک ساعت در هفته به مدارس بروند.
کاویان مشارکت مردمی در داشتن محیط زیست پایدار را موثر دانست و ادامه داد: بومی‌گزینی از مواردی است که برای جذب محیطبان در برنامه داریم.
وی با بیان اینکه برای پرورش افراد علاقمند و افزایش مشارکت مردم مقرر شد دیپلم محیطبانی را در مرکز فنی‌وحرفه‌ای ارائه کنیم، خاطرنشان کرد: محیطبانی در ابتدا شکاربانی بود و بر همان ساختار تقویت شد به این دلیل آموزش کمتر مورد توجه قرار گرفت.
*معیشت جایگزین
مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران معیشت جایگزین را برای حفظ جان پرندگان و جلوگیری از شکار بی‌رویه پیشنهاد کرد و گفت: قرار شد در فریدونکنار به شرطی که دامگاه‌داران از دامگاه بکاهند برای پرنده‌نگری حمایت کنند معیشت جایگزین تعریف شود.
*اصلاح قوانین
این مسئول به کمبودها و تنگناهای کار در محیط زیست اشاره کرد و یادآور شد: لازم است نخست برخی قوانین و مقررات اصلاح شوند. این موضوع را به گوش مجمع نمایندگان استان هم رساندیم تا در برخی موارد پیگیر تغییر و اصلاح قانون باشند.
کاویان افزود: به طور مثال در یک موضوع مشخص پنج قاضی پنج رای متفاوت دادند. قوانین ما نیاز به اصلاح دارد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران تصریح کرد: علیر‌غم شعارهای زیادی که داده شد نیاز توسعه‌ای با نگاه آمایشی ما همخوانی ندارد. «اگر می‌گوییم گردشگری را به غرب و صنعت را به شرق ببریم چه زیرساختی داریم؟ برای صنعت آب و زمین داریم، چه زمینی وجود دارد؟»
این مسئول با اشاره به اینکه نگاه توسعه‌ای در استان وجود دارد اما در مقابل مخالفت‌های زیست محیطی با چالش مواجه می‌شویم، اظهار کرد: ۸۰ درصد اراضی استان مازندران درجه یک و دو است.
کاویان با تاکید براینکه در مازندران باید روی کشاورزی متمرکز شویم، افزود: جای سوال است! برخی افراد در مورد صنایع از اروپا مثال می‌زنند، در مورد کشاورزی چرا هلند را مثال نمی‌زنند؟
**کمبود امکانات
وی به کمبودهای موجود در محیط زیست مازندران اشاره کرد و گفت: نیمی از ظرفیت محیطبانی ما خالی است بعضی جاها ۷۰-۸۰ کیلومتر مربع با یک محیطبان است. چطور باید مراقبت کنند؟
مدیرکل محیط زیست مازندران ادامه داد: محیط زیست مازندران با کمبود تجهیزات و امکانات مواجه است. به طور مثال در ماجرای نجات جان پلنگ فراری در قائمشهر مردم شاهد کمبود تحهیزات بودند؛ البته ردیف اعتباری خوبی در این بخش گرفتیم.
**حال وخیم محیط زیست
«اسدالله تیموری» رئیس دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی مازندران نیز این نشست تخصصی را نقطه عطفی برای فعالیت‌های مشترک بین دانشگاه، منابع طبیعی، محیط زیست و سازمان‌های مردم نهاد دانست و اظهار کرد: هدف ما تدوین راهبردهای علمی برای ایجاد محیط زیست پایدار است.
این مسئول با بیان اینکه اقتصاد و امنیت کشور با مسائل کشاورزی عجین است، افزود: حال محیط زیست خوب نیست. هنوز افراط، تفریط و بهره‌کشی را در همه فرایندهای محیط زیست داریم.
تیموری ضمن گله‌مندی از اینکه در برخی مواقع مدیریت کلان کشوری و استانی در بهره‌کشی از محیط زیست توقع استفاده کردن و واگذاری محیط زیست را دارند، یادآور شد: به نظر می‌رسد این همان قهر طبیعت در منابع طبیعی و محیط زیست است که با آن مواجه‌ایم.
وی مشارکت سازمان‌های مردم نهاد را در صیانت از محیط زیست موثر دانست و گفت: وظیفه ما حفظ محیط زیست است تا بهره‌کشی از آن را ایست دهیم لازم است محیط زیست را محیط ایست نخوانیم.
رئیس دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی مازندران با اشاره به اینکه درصد دخالت دستکاری بشر را در اکوسیستم‌های واگذار شده نادیده گرفته‌ایم، تصریح کرد: صدور مجوز وظیفه ذاتی یک دستگاه است اما از نظارت علمی و مستمر نباید غافل شویم.
به گفته تیموری، توسعه اقتصادی منطقه باید منوط به توسعه پایدار محیط زیست باشد. لازم است برای هرگونه توسعه‌ای امکان سنجی شود و همه مسئولیت‌ها را بر عهده بگیریم.
**مواجه شدن با ریزگردها
وی با ابراز تاسف مبنی بر اینکه حال خاک، آب، دریا، جنگل و اکوسیستم‌های کشور خوب نیست، و این موارد در مازندران به وخامت رسیده است، اظهار کرد: درجه شوری خاک افزایش یافته و به زودی با ریزگردها مواجه خواهیم شد.
رئیس دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی مازندران یادآور شد: دانشگاه آمادگی حمایت مادی و معنوی از پژوهش‌ها و شناسایی دغدغه‌ها را برای حفظ اکوسیستم و توسعه پایدار محیط زیست در استان دارد.
** سقف قرمز، پدیده خانه دوم
«محمود شارع‌پور» عضو هیات علمی دانشگاه مازندران نیز به بررسی علل خانه دوم و تهدید منابع طبیعی و محیط زیست در استان پرداخت و گفت: مناطق روستایی مازندران به دلیل دافعه‌ی شهری به سمت تغییرات اراضی، ماهیتی، اقتصادی، ترکیبات اجتماعی و فرهنگی رفته است.
وی با اشاره به اینکه بیشتر مهاجرت‌ها در نزدیکی دریا، کوهستان و جنگل خودنمایی می‌کند، افزود: بهبودی راه‌ها، وجود امکانات در مناطق دور دست، نوستالژی، پایین بودن قیمت زمین روستا نسبت به شهر و خوش آب و هوایی سبب شد تا بافت روستایی دستخوش تغییرات در مهاجرت‌ها شود.
شارع‌پور با بیان اینکه در یک دهه گذشته وجود خانه دوم ابتدا از غرب مازندران شروع و بعد به بخش مرکزی، شرقی و پهنه جنگلی استان را مورد تهدید قرار داد، گفت: مسائل زیست محیطی، اثرات اجتماعی و اقتصادی پیامدهای خانه دوم در مازندران است.
به گفته شارع‌پور، بومیان منطقه دارای روحیه متفاوتی هستند آنها دغدغه معیشت دارند اما خوش‌نشینان برای تفریح آمده‌اند و تغییر هنجارها را دربین مردم روستا ایجاد می‌کنند.
عضو هیات علمی دانشگاه مازندران با اعلام اینکه سیاست تراکم فروشی در شهرداری‌ها باعث سرریز شدن روستاها می‌شود، خاطرنشان کرد: پدیده خانه دوم سبب شد تا روستائیان و فرزندانشان تمایل به زندگی روستایی نداشته باشند و از این روی احساس سرخوردگی و محرومیت باعث مهاجرت به شهرها را فراهم می‌کند.
شارع‌پور فروش زمین در روستا را عامل موثر در اقتصاد، اشتغال روستائیان و تهدید جدی به اکوسیستم دانست و ادامه داد: کمبود زمین در روستا دامپروری را محدود و چرای دام را از بین برده است.
**نظام اطلاعاتی از خانه دوم
وی داشتن نظام اطلاعاتی دقیق از خانه دوم را در نظام تصمیم‌گیری موثر دانست و اظهار کرد: برای جلوگیری از منفعت طلبی نهاد شورا و دهیاری‌ها لازم است تمام خانه‌های دوم در سطح محلی ثبت شود.
به گفته شارع‌پور،گسترش خانه‌های دوم با منافع سازمانی و شخصی همچون نهاد شورا و دهیاری‌ها گره خورده است بیشتر اعضای این نهاد بنگاه معاملاتی شخصی دارند و به فروش زمین دامن می‌زنند.
وی همچنین یادآور شد: البته شبکه نظام اداری در داخل روستا شکل گرفت که با دریافت امکانات زیربنایی به رشد خانه‌های دوم کمک می‌کند.
عضو هیات علمی دانشگاه مازندران با بیان اینکه ساخت خانه دوم در همه کشورها وجود دارد و باید ساختار زیست محیطی و اجتماعی با سیاست گذاری‌های درست رعایت شود، تصریح کرد: به منظور کنترل این پدیده طرح آمایش سرزمینی باید اصلاح شود.
**لزوم پاسخگویی دستگاه قضا به معترضین صیانت از محیط زیست
«داریوش عبادی» مدیر تشکل‌های زیست محیطی مازندران نیز ترافیک و تردد انبوه خودروها درجاده‌های جنگلی را تهدید زیست محیطی دانست و گفت: هیچ دستگاهی صدای اعتراض آمیز مردم را برای جلوگیری از نابودی جنگل پاسخ نداد.
وی ضمن گله‌مندی از اینکه دادستان مرکز مازندران در جلوگیری از نابودی جنگل با مردم هم‌صدا نیست، تصریح کرد: مردم در صیانت از جنگل راه‌ها را بستند اما با دستور دادستان این راه باز شد و حتی به مدافعان محیط زیست هم اهانت شد.
عبادی خاطر نشان کرد: این رفتار با مردم، محیط زیست و جنگل‌های هیرکانی مناسب دستگاه‌های اجرایی و قوه قضائیه نیست.
وی با بیان اینکه بحث اشتیاق و اصولی بودن مشارکت مردمی مطرح می‌شود لازم است به سازو کار مشارکت بها داده شود، گفت: دلیل مشارکت تشکیل سمن‌ها نیست؛ مشارکت نیازمند زیر ساخت اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی است تا کارکرد درستی داشته باشد.
/۸۶۰۰۶/ح/م
