تصادفات در جاده ها و محورهای مواصلاتی مازندران سالانه به اندازه سقوط چندین فروند هواپیما قربانی می‌گیرد.
با نگاهی به صفحه حوادث روزنامه ها و جستجو در فضاهای مجازی به راحتی می‌توان نمونه‌های مختلف و متنوع آن را ملاحظه کرد، روزی سپری نمی شود و آفتابی به مغرب نمی رسد مگر اینکه چند مورد از این حوادث در ایران اتفاق افتاده باشد؛ تصادفات جاده‌ای هرساله قربانیان زیادی را به کام مرگ کشیده و تعداد زیادی از خانواده‌ها را در حسرت و غم فرو می برد. گویا جاده‌های کشور بدل به قاتلانی شده‌اند که هر لحظه در کمین راننده‌ای بی احتیاط نشسته و لحظه شماری می‌کنند؛ محورهای مواصلاتی که این روزها بوی مرگ می‌دهند.
استان مازندران نیز از این قاعده مستثنی نبوده و با داشتن بیش از ۲۰۰ نقطه حادثه خیز و شریان‌های مواصلاتی متعدد کوهستانی پتانسیلی بالقوه برای افزایش مرگ میر جاده‌ای است اما آنچه در اخبار حوادث به چشم آمده و تحلیل های آماری نشان می‌دهند بیانگر این است که عامل انسانی مهم ترین دلیل بروز تصادفات عنوان شده است؛ به طور کلی و براساس تحقیقات چهار عامل اصلی انسان، جاده، خودرو و طبیعت از عوامل بروز حوادث جاده‌ای بوده که هرکدام از این عوامل هم زیربخش‌های گوناگونی را در بر می‌گیرد. با وجود اینکه آمار و ارقام حکایت از کاهش تلفات جاده‌ای داشته اما حدود ۱۷ هزار کشته در سال همچنان رقم بزرگی است و نیاز به تفکر و تعمق بیشتر در این زمینه را طلب می کند.
حسین سعادت فر، مسئول روابط عمومی اداره کل پزشکی قانونی استان مازندران در گفت و گو با ایسنا با بیان کاهش ۱۶ درصدی تلفات جاده‌ای در ۴ ماهه نخست سال جاری اظهار کرد: در این مدت تعداد ۱۸۳ نفر در حوادث رانندگی جان خود را از دست داده‌اند که نسبت به مدت مشابه در سال گذشته ۱۶ درصد کاهش یافته است.
وی، تلفات جاده‌های برون شهری و روستایی را ۱۳۶ نفر عنوان کرد و با اشاره به افزایش ۱۶ درصدی تلفات در این محورها گفت: از تعداد ۱۸۳ نفر کشته در ۴ ماهه نخست سال تعداد ۱۳۶ نفر در جاده‌های برون شهری و ۴۷ نفر نیز در تصادفات درون شهری جان خود را از دست داده‌اند.
سعادت فر در مورد پراکندگی جغرافیایی تصادفات منجر به فوت در استان یادآور شد: شهرستان‌های دارای بیشترین تلفات حوادث رانندگی به ترتیب، آمل با ۳۰، ساری و میاندرود با ۲۶، بابل با ۲۴ کشته بودند و همچنین شهرستان های رامسر با یک، نکا، فریدونکنار و عباس آباد با ۲ کشته کمترین میزان تلفات جاده ای را داشته‌اند.
با نگاهی به این آمار می‌توان با محاسبه‌ای سرانگشتی و نگاهی خوشبینانه برآورد کرد که استان مازندران در سال جاری قریب به ۶۰۰ کشته را تجربه خواهد کرد؛ حال کافی است این تعداد را تنها با همین شرایط در تعداد استان‌های کشور ضرب کنیم؛ نتیجه می‌شود عجیب و تامل برانگیز!
تفاوت قابل لمس ایمنی خودروی خارجی و ایرانی
علی رضا قدمی، رئیس پلیس راه استان مازندران در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: دلایل متعددی بر بروز تصادفات جاده‌ای نقش داشته که به ترتیب شامل عوامل انسانی، جاده‌ای و خودرو است که نیاز به واکاوی موضوع از سوی مسئولین ذیربط در این موارد دارد.
وی عوامل انسانی و اشتباهات متعدد رانندگان در حین رانندگی را مهم ترین عامل بروز تصادفات دانست و یادآور شد: بررسی علت سوانح رانندگی نشان می‌دهد که ۳۰ درصد تصادفات رانندگی در ایران به دلیل عدم توجه به جلو، ۲۵ درصد انحراف به چپ، ۲۲ درصد سرعت غیر مجاز، ۹ درصد عدم توانایی کنترل وسیله نقلیه، ۶ درصد عدم رعایت حق تقدم و مابقی هم سایر موارد است.
قدمی با اشاره به ۲۱۹ نقطه حادثه خیز در استان و نیز وجود محورهای کوهستانی و برون شهری غیر استاندارد گفت: خوشبختانه ۳۵ مورد از نقاط حادثه خیز به همت پلیس راه و راهداری برطرف شده است اما وجود چنین مختصات جاده‌ای در استان نیاز به رانندگی محتاطانه را طلب می‌کند.
رئیس پلیس راه استان مازندران درباره خودروهای تولید داخل تصریح کرد: چنانچه دو خودروی خارجی و ایرانی با یک سرعت و در یک مسیر دچار حادثه شوند تفاوت بالای ایمنی و کیفیت در آنها براحتی قابل لمس بوده که این نشانگر ضعف تولیدات خودرویی در کشور است.
همانطور که پیداست توجه نکردن به مقررات راهنمایی و رانندگی، فقدان ایمنی و کیفیت در خودروهای تولید داخل و شریان‌های مواصلاتی پرخطر عواملی هستند که منجر به سوانح رانندگی شده و باید برای ارتقا و افزایش کیفیت آنها تدابیری اندیشیده شود.
اندکی از کارشناسان علاوه بر این عوامل معتقدند اگر امداد و نجات به مجروحان حوادث رانندگی در اسرع وقت و با صرف کمترین زمان صورت گیرد تا حدودی آمار تلفات جاده‌ای کاهش خواهد یافت که این مستلزم استقرار بیشتر تیم های امداد و نجات جاده‌ای در نقاط حادثه خیز استان است.
ضریب بالای کندوان و هراز از لحاظ تصادفات رانندگی
غلامعلی فخاری، معاون امداد و نجات جمعیت هلال احمر مازندران در گفت وگو با ایسنا کرد: استان مازندران با داشتن بیشترین گردنه خطرناک و محورهایی مانند کندوان و هراز دارای ضریب بالایی به لحاظ تصادفات رانندگی است.
وی به استقرار ۳۲ پایگاه در محورهای حادثه خیز استان اشاره و اظهار کرد: با توجه به اینکه تیم های امدادی ما در اکثر محورها و شریان های مواصلاتی استان مستقر هستند اما بنا داریم تعداد پایگاه‌های امداد و نجات را افزایش دهیم که این در دستور کار سازمان امداد و نجات استان قرار داشته و منتظر تخصیص اعتبار در این حوزه هستیم.
فخاری با اشاره به اینکه مردم باید اطلاعات و آگاهی خود را در این زمینه افزایش دهند، تاکید کرد: امکان اینکه تمام جاده‌ها به پایگاه جاده‌ای مجهز شوند مقدور نیست و باید مردم آگاهی خود را نسبت به موضوعات راهنمایی و رانندگی و مدیریت سفر افرایش دهند.
فخاری از نقش پررنگ رسانه‌ها و آموزش و پرورش در این زمینه سخن گفت و تصریح کرد: فرهنگ سازی در این زمینه مهمترین راهکار اصولی برای کاهش آمار تصادفات جاده‌ای است که باید در دستور کار این دو نهاد اجتماعی قرار گرفته و از این منظر می‌توان فرهنگ رانندگی منظم را پیاده سازی کرد.
جریمه پرتاب اشیا از کابین خودرو در امریکا برابر ارزش صادرات یک خودروی تولید داخل به کشور عراق
سید امید میثاقی با در گفت و گو با ایسنا با اشاره به عملکرد کشورهای پیشرفته و توسعه یافته دنیا در حوزه راهنمایی و رانندگی گفت: قوانین در کشورهای بزرگ دنیا به حدی سخت و بازدارنده بوده که کمتر کسی حتی جرأت ارتکاب آن را دارد، این در شرایطی است که در کشور ما براحتی قوانین نقض شده و با متخلفین برخورد محکمی صورت نمی گیرد.
وی افزود: در کشوری مانند آمریکا فقط جریمه پرتاب اشیا از کابین خودرو به بیرون رقمی برابر با ۷۵۰ دلار بوده که این میزان یعنی ارزش صادرات یک خودروی تولید داخل به کشور عراق که در مقام مقایسه برای ما باورپذیر نیست.
میثاقی به قوانین راهنمایی و رانندگی در کشور آلمان اشاره کرد و یادآور شد: در این کشور قوانین به حدی جا افتاده و فرهنگ سازی شده است که بسیاری از تابلوها دیگر الزامی به استقرار در جاده نداشته و تنها بعضی از تابلوهای استراتژیک که محدوده های سرعت را تعیین می کنند وجود دارد.
کارشناس خودروی مؤسسه راهگشا فرهنگ سازی و آموزش از پایه را عامل اصلی اطاعت کامل از مقررات عنوان و خاطر نشان کرد: در کشور کانادا احترام متقابل در رانندگی حتی از احترام به حقوق شهروندی نیز فراتر رفته است.
وی با بیان مرگ میر جاده‌ای کمتر از ۲۰۰ نفر سالانه در کشور دانمارک به ادعای ایران بر تمدن و فرهنگ چندین هزار ساله اشاره کرد و تصریح کرد: این رقم به هیچ وجه قابل مقایسه با کشور ما نسیت حال اینکه ما داعیه تاریخ و تمدن کهن داریم، علت پایین بودن نرخ تصادفات چیزی جز فرهنگ و تمدن بالا و اجرای درست تمام فاکتورهای مربوط نظیر جاده و رعایت قوانین نیست.
خودروهای تولید داخل فاقد استانداردهای بین المللی
میثاقی در رابطه با استاندارد خودروهای تولید داخل تصریح کرد: مقصر اصلی کیفیت پائین و ضعف خودروهای داخلی تولیدکنندگان بزرگ کشور هستند که تنها به فکر سود بیشتر به هر قیمتی بوده و هیچ توجهی به ساخت و استانداردها ندارند.
این مهندس خودرو با اشاره به سخنرانی مدیرعامل شرکت ایران خودرو در جمع مهندسین این کارخانه و رسانه ها گفت: زمانی رئیس شرکت خودرو سازی در یک جمع بزرگ با شهامت تمام ادعا می‌کند که شرکت مرسدس بنز آلمان نمی‌تواند استانداردهای ایران خودرو را پاس کند نشانگر چیست؟ وقتی چنین سخنی از مدیر عامل یک شرکت نقل می شود به این معناست که این شرکت دارای پشتوانه ای بی نهایت محکم بوده و هیچ قدرتی نمی تواند مانع از تولید خودرو در این شرکت شود.
وی به دستاوردهای اخیر شرکت بنز آلمان اشاره و اظهار کرد: این شرکت در پی ساخت خودروهایی است که اگر از ارتفاع ۴۰۰ متری به ته دره سقوط کند سرنشین آن آسیبی نبیند؛حال با این شرایط چگونه می‌توان ادعای مدیرعامل شرکت ایرانی را توجیه کرد.
کارشناس خودروی مؤسسه راهگشای استان مازندران نقد به دیگر شرکت تولید کننده داخلی را نیز وارد دانست و تاکید کرد: این کمپانی برای رسیدن به سود بیشتر در هر تولید همراه با افزایش قیمت نجومی خودروی خود، قطعه‌ای از ماشین را جدا کرده و آن را به عنوان آپشن معرفی می‌کند.
میثاقی با تصریح اینکه این رفتارها غیر از تخلف، سودجویی و منعفعت طلبی شخصی هیچ توجیه دیگری ندارد، گفت: چه تضمینی وجود دارد که این شرکت در فردایی دیگر به بهانه اینکه دسته راهنما در ایران فاقد کاربرد و کارایی است آن را از ماشین‌ها برنداشته و با عنوان آپشن معرفی نکند.
کارشناس خودرو، اقتصاد بسته را سبب بزرگ و معروف شدن خودور سازان داخلی دانست و خاطرنشان کرد: مردم ایران ناگزیرند با اندک سرمایه خود از این تولیدات غیرقابل مصرف و بی کیفیت داخلی استفاده کنند.
میثاقی در ادامه به اندک دستاوردهای برجام نقبی زد و یادآور شد: کمپانی‌های متعدد خودروسازی اروپا برای ورود به بازار ایران اعلام آمادگی کردند اما آنچه دست کشور را از تولید با کیفیت کوتاه کرد پافشاری و اصرار مدیران شرکت‌های خودرو ساز داخلی بر استفاده صرف از تکنولوژی اروپائیان بود نه تولیدات آنان و شرکت‌های داخلی انحصار تولید خودرو را متعلق به خود دانسته و اجازه تولید به رقبای خود را ندادند.
وی در رابطه با تولیدات خودرویی در کشورهای صاحب صنعت گفت: خودروسازها با توجه به اقلیم و شرایط کشور خود اقدام به تولید خودرو در اندازه های مختلف و ویژگی های متنوع دیگر می‌کنند حال اینکه در ایران ما این فاکتورها به هیچ عنوان لحاظ نمی‌شود.
جاده های کشور فاقد ایمنی و استانداردها
این مهندس خودرو در ادامه به وضعیت جاده های ایران اشاره کرد و افزود: جاده های کشور به ویژه در مازندران از کیفیت لازم برخوردار نبوده و تمامی مردم و کارشناسان به این حقیقت باور دارند.
میثاقی، آسفالت را ذاتا غیراستاندارد معرفی و اظهار کرد: آسفالت دستاورد قیر است و قیر سرشار از گوگرد بوده که ماده‌ای به شدت سرطان زاست و به خصوص در فصل تابستان گرمای حاصل باعث متصاعد شدن بوی آن شده که بسیار خطرناک است.
وی، جمع شدن آسفالت و پله پله شدن آن به دلیل ترمز های ناگهانی خودرو در تابستان را از دلایل استفاده غیرمجاز قیر دانست و گفت: در خصوص جاده سازی و تهیه آسفالت مرغوب نیاز به ورود پژوهشگران به این حوزه ضروری است.
میثاقی در پاسخ به این سوال که آسفالت در کشورهای دیگر از چه عناصری تشکیل می‌شود، تصریح کرد:در برخی کشورهای اروپایی با استفاده از فناوری های پیشرفته آسفالت از زباله تولید شده و کیفیت آن غیر قابل مقایسه با ارقام دیگر است.
وی اضافه کرد: آسفالت تولیدی از زباله بسیار سازگار با محیط زیست بوده و قابلیت زهکش آب دارد به نحوی که در شرایط بارانی آب در سطح جاده باقی نمی ماند؛ البته بسیاری از کشورهای اروپایی دارای سنگفرش در جاده‌های شهری هستند که به مراتب بهتر از آسفالت بوده و مضرات آن را ندارد.
فرهنگ سازی و آموزش از پایه حلقه های مفقوده رانندگی
این کارشناس و مهندس خودرو با اعلام اینکه باید با الگو برداری صحیح از کشورهای دیگر مدل مناسبی در کشور پیاده سازی کنیم، تصریح کرد: مبحث آموزش از پایه و از دوران کودکی به ویژه در مدارس باید در اولویت اصلی امور قرار گیرد.
وی ضمن یادآوری تفاوت فاحش رانندگی ایران با کشورهای پیشرفته ایجاد کلاس های آموزشی برای اخذ گواهینامه را گامی موثر و روببه جلو توصیف کرد و افزود: برگزاری این کلاس ها به ارتقا سطح علمی و فنی رانندگی در کشور کمک شایانی کرد.
مدرس کلاس های آموزش رانندگی با بیان اینکه اخذ گواهینامه در کشور کانادا پروسه‌ای شش ماهه دارد، اظهار کرد: کلاس های آموزشی تعلیم رانندگی در یک مجموعه برگزار شده که دارای پییست های مختلف برفی، ماسه‌ای، کوهستانی و غیره است که راننده را برای حضور در جاده ها کاملا آماده می‌کند.
میثاقی به سخت گیری اجرای مقررات اشاره کرد و گفت: چندین سال قبل بستن کمربند ایمنی فراگیر نبود اما با سخت گیری قوانین در این حوزه و نیز نقش مثبت رسانه ها امروزه کمتر راننده‌ای از بستن آن خودداری می‌کند.
کارشناس خودروی مؤسسه راهگشای استان مازندران تلفن همراه را آلت قتاله توصیف کرد و گفت: بیشترین دلیل تخلفات و حوادث جاده‌ای که عامل انسانی در آن نقش داشته مربوط به تلفن همراه است.
میثاقی با بیان اینکه باید کیفیت خودروها و جاده های کشور ارتقا یابد گفت: در شرایط فعلی کشور تنها راه برون رفت از این معضل، آموزش و فرهنگ سازی از پایه و در بطن جامعه است که با دو بازوی رسانه و آموزش پرورش می تواند تحقق یابد.
گزارش از نوید ساداتی خبرنگار ایسنا
