تهدیدهای زیست‌محیطی رهاسازی سگ‌های ولگرد در طبیعت
روح‌الله اسماعیلی معاون محیط زیست طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری فارس در مازندران درباره پدیده سگ‌های ولگرد اظهار کرد: سگ‌های بدون صاحب به‌دلیل نرخ زادو ولد بالا و قدرت سازگاری با محیط‌های مختلف و حمایت‌های افراطی از سوی گروه‌های دوستدار حیوانان و حامیان سگ‌ها، گستره حضور وسیعی در محیط‌های شهری و سکونت‌گاه‌های انسانی در روستاها یافته و در محله‌ها، پارک‌ها، خیابان‌های شهری و تفرجگاه‌ها، کنار رستوران‌ها وجاده‌ها به تعداد زیاد دیده می‌شوند.
وی گفت: بدتر از همه اینکه از سوی برخی از افراد غذادهی می‌شوند که این خود به افزایش زاد و ولد آنها کمک می‌کند.
معاون محیط زیست طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران بیان کرد: از سوی دیگر به‌دلیل نگرانی از واکنش و اعتراض دوستداران و حامیان حیوانات، دستگاه‌های مسؤول نیز در چند سال اخیر اقدام قابل توجهی در جمع‌آوری و مدیریت سگ‌های ولگرد و بیمار و آسیب‌رسان انجام نداده‌اند.
اسماعیلی درباره تهدیدهای زیست‌محیطی ناشی از جولان سگ‌های بدون صاحب یا ولگرد در طبیعت، تصریح کرد: رقابت غذایی با حیات وحش، اشغال زیستگاه و محدود کردن گستره حضور حیات وحش، انتقال و انتشار بیماری‌های مشترک بین حیات وحش و نقش واسط در جابجایی بیماری‌های مشترک از حیات وحش و دام به مناطق و بالعکس، آسیب‌رسانی به نوزادان حیات وحش جانوران به‌ویژه در زمان زایمان و قبل از رسیدن به بلوغ، دو رگ‌گیری با شغال‌ها و تولید نسل و نتاجی مهاجم به انسان و حیوان از جمله تهدیدها به شمار می‌رود.
وی یادآور شد: آسیب وارده سگ‌های ولگرد در محیط شهری شامل ایجاد ترس و ناامنی و خطر حمله سگ به انسان و انتقال بیماری‌های مشترک و به مخاطره افتادن سلامت انسان‌ها است.
معاون اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران بیان کرد: مدیریت غیراصولی پسماندهای شهری، غذادهی به سگ‌های ولگرد از روی حس انسان دوستی و خرید و فروش بی‌ضابطه و در نهایت رهاسازی در محیط را می‌توان از دلایل افزایش جمعیت سگ‌های ولگرد در مازندران برشمرد.
اسماعیلی تصریح کرد: مدیریت اصولی پسماند، آموزش و اطلاع‌رسانی به مردم و زنده‌گیری و انتقال به یک پناهگاه مناسب از جمله راهکارهای موثر برای کنترل جمعیت سگ‌های ولگرد محسوب می‌شود.
وی با اشاره به اینکه ساماندهی سگ‌های ولگرد به وزارت کشور محول شده است، افزود: همچنین از سوی وزارت کشور هم شهرداری‌ها در شهر‌ها و دهیاری‌ها در روستاها متولی هستند و بر اساس مفاد بند ۱۵ ماده ۵۵ قانون شهرداری جلوگیری از شیوع امراض ساریه انسانی و حیوانی و سایر و جمع‌آوری حیوانات بلاصاحب و دفع حیوانات مریض، مزاحم و ولگرد را وظایف شهرداری دانسته است.
معاون اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران اظهار کرد: آسیب سگ گله به بره حیواناتی مانند مرال و شوکا در زمان کوچ دام به مناطق تحت مدیریت یا مواردی که موجب جدا افتادن بره آنها از مادرشان می‌شود و موجب احتمال حمله تک یا گروهی سگ‌های ولگرد به حیات‌وحش و تلفات و شکار مستقیم آنها وجود انواع بیماری‌های مشترک با حیات وحش و احتمال سرایت بیماری‌ها به دلیل زیست و تغذیه در محیط مشترک اعم از آلودگی‌های انگلی و میکروبی می‌شود.
اسماعیلی ادامه داد: رقابت غذایی با حیوانات شکارچی و لاشه‌خوار وحشی، تعقیب و ایجاد استرس در حیوانات وحشی و امکان و احتمال جفت‌گیری سگ‌های ولگرد با خانواده سگ‌سانان به‌خصوص گرگ که خصوصیات نزدیک‌تری به سگ دارد و در نتیجه به خطر افتادن خلوص ژنتیکی این‌گونه ارزشمند و مزاحمت برای دسترسی به آب و آبشخورها با توجه به اینکه سگ‌های گله و ولگرد در اطراف منابع آبی تمرکز بیشتری دارند می‌تواند از دیگر آسیب‌های وارده سگ‌های ولگرد در طبیعت باشد.
وی یادآور شد: برای مدیریت و کنترل سگ‌های بلا صاحب می‌توان در مناطق و زیستگاه‌های حیات وحش با کمک دامپزشکی و بخشداری زنده‌گیری و به مراکز مجاز تحویل و یا معدوم شوند.
معاون اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران با اشاره به تهیه برنامه آموزشی برای دامداران کوچ رو به مناطق در خصوص بهداشت دام، افزود: واکسیناسیون سگ‌های گله، نگهداری تعداد محدود سگ‌ها و نیز نحوه آموزش صحیح مواجهه با حیات وحش در صورت حمله سگ‌های گله و مدیریت پسماند و پرهیز از دپو و تخلیه هرگونه مواد غذایی در زیستگاه‌های مهم حیات وحش راهکار برای مدیریت و کنترل سگ‌های بدون صاحب محسوب می‌شود.
اسماعیلی با تاکید بر تدوین قوانین مؤثر مربوط به رفاه حیوانات، کنترل سگ‌ها، جمع‌آوری و جایگاه نگهداری حیوانات ولگرد، و کنترل پرورش و فروش سگ‌ها، خاطرنشان کرد: ایجاد سیستم دائمی شناسایی حیوانات و طرح ثبت یا صدور مجوز و تخصیص جریمه برای صاحبانی که سگ هایشان تحت کنترل دقیق نباشند و همکاری بین سازمان‌های حمایت از حیوانات و مقامات شهرداری به همراه راه‌اندازی شبکه‌ای از امکانات برای اسکان سگ‌های بلاصاحب ضرورت دارد.
وی در پایان گفت: اختصاص اعتبار مالی لازم برای عقیم‌سازی سگ‌های بلا صاحب، توسط موسسات حمایت از حیوانات، غذا ندادن دستی جمعیت سگ‌های ولگرد و در نهایت حذف فیزیکی سگ‌های ولگرد در مناطق حساس حیات وحش از دیگر پیشنهادات مهم در کنترل جمعیت سگ‌های ولگرد به شمار می‌رود.
/۸۶۰۳۴/ج
