از چهار گوشه دنیا تماشاچی دارد اما محکوم به فناست!

قوام الدین بینایی، کارشناس تاریخ در گفت و گو با ایسنا با اشاره به اینکه بخش بلده یکی از قدیمی‌ترین نقاط تاریخی مازندران است، اظهار کرد: بلده از دوران کهن بخش مهم و اساسی شهرستان نور محسوب می‌شد و سابقه‌اش به دوره‌های قبل و پس از اسلام می‌رسد و بسیاری از رجال سیاسی نور به بلده تعلق داشتند.

کارشناس تاریخ با بیان اینکه بخش بلده با حدود ۷۰ پارچه آبادی از دونا در کندوان تا رزن درهراز را در دل خود جای داده است، تصریح کرد: بلده تا شهریور سال ۱۳۲۰ یعنی زمان پهلوی اول از نقاط پرجمعیت طبرستان و مازندران بوده که ازشهریور سال ۱۳۲۰ به بعد روند مهاجرت سرعت پیدا می‌کند و این روند پس از انقلاب با شدت بیشتری همراه بود که مهم ترین علت آن نبودن جاذبه‌های اسکان برای نسل جوان بوده است.

*خبری از خانه‌های دوران کهن در بلده نیست

وی در ادامه گفت: بلده دارای جاذبه های گردشگری فراوان و قلعه‌ها و بناهای تاریخی بوده اما در طول سال ها به دلیل عدم توجه به آثار و سرمایه های ملی خبری از این بناها نیست.

این کارشناس تاریخ با اشاره به اینکه با رسیدگی بیشتر به آثار تاریخی و سرمایه های ملی، رونق اقتصادی منطقه را می‌توان افزایش داد، خاطرنشان کرد: کشورهای همسایه ایران برای جذب توریست و گردشگر با میلیاردها تومان جزیره‌ای مصنوعی ایجاد می‌کنند و این درحالی است که هریک از روستاهای بلده پتانسیلی بکر و جذاب را در خود نهفته دارد اما متاسفانه نادیده گرفته شده است.

بینایی اظهار کرد: نمونه‌های زیادی مانند خانه دکتر صدیقی پدرعلم جامعه شناسی نوین، استاد بنان و غیره که دروضعیت نامطلوب قرارداد و اگراین خانه‌ها خریداری و بازسازی شود از چهار گوشه جهان فقط برای بازدید از منازل این بزرگان خواهند آمد و به اقتصاد منطقه کمک خواهد شد.

*ناتوانی میراث فرهنگی در حفظ آثار تاریخی

این کارشناس تاریخ با اشاره به اینکه اگر اهمیت آثار باستانی در مدارس و دانشگاه ها و روزنامه و فضاهای مجازی بر مردم شناخته شود در حفظ این آثار اهتمام بیشتری خواهد شد، تصریح کرد: سازمان میراث فرهنگی از بدو پیدایش با وجود تلاش های زیادی که انجام داد تاکنون نتوانست رسالت خود را به دلیل کثرت آثارخوب انجام دهد.

وی افزود: به نهادهای دولتی به دلیل نبود بودجه و عزم جدی نباید امید داشت، باید نهادهای مردمی خود وارد عمل شوند و این روند را به صورت خودجوش توسط یک سازمان مردم نهاد پیگیری کنند تا به نتیجه مطلوب برسد.

علی حسن نژاد، کارشناس گردشگری و پژوهشگر فرهنگ مازندران در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به اینکه شهرستان نور یکی از مناطق قدیمی مازندران است، اظهارکرد: اسم قدیمی نور(سُولد ، سُولیده ، سُلده) بوده که در کتاب های قدیمی با نام رستم‌دار به معنی مردمی که شغل ماهیگیری دارند یاد شده و پس از آن در سال ۱۳۳۹ به  سُولده تغییر نام داده است.

وی با بیان اینکه نور از شرق به آمل، از جنوب به تهران، از غرب به نوشهر، از شمال به دریا و از شمال شرق به محمودآباد ختم می‌شود، تصریح کرد: “رستم دار” در زمان قدیم شامل چهار شهر ناتل، بلده، تمیشان و ماهان بود که در جدیدترین کشفیات باستان شناسی آثاری از دوره اشکانیان پیدا شده است.

پژوهشگر فرهنگ مازندارن با بیان اینکه این منطقه در زمانی رویان هم نامیده می شد که شامل سه ناحیه نوشهر، چالوس و نور بود، خاطرنشان کرد: در گذشته مرزهای این منطقه به رودسر گیلان هم می‌رسید و زمانی هم جزء شهرستان آمل بود اما این سال‌ها دارای سه بخش مرکزی، بلده و چمستان و شامل پنج شهر نور، رویان(علمده)، ایزدشهر ، بلده و چمستان است.

حسن نژاد با اشاره به اینکه گردشگری در شهرستان نور شامل دریا ،دشت، جلگه،جنگل است،خاطرنشان کرد: روستا، چشمه، پارک جنگلی نور، ناتل، شاه بالو درآهودشت، سواحل رویان، نور، رستمرود، ایزدشهر، جنگل میانبند ، جنگل روستای سرکاج، خانه نیمایوشیج در یوش، پاک جنگلی و چشمه کشپل، تالاب‌های رستمرود و روستاهای گردشگری بخش بلده و چند شهر دیگر، آبشار آبپری، دریاچه الیمالات در ۸ کیلومتری نور، آبشار سی سنگان در تنگه معروف نهررودبار در ۲۵ کیلومتری ییلاق نور(بلده) که معروف به جاده آب پری و آبشار “حرام اُو” هم از دیگر جاذبه‌های گردشگری نور است.

این کارشناس گردشگری از نقاط گردشگری بلده به قلعه سلطان احمد اشاره کرد و گفت: قلعه سلطان احمد بلده در دامنه کوه قرار دارد که دومین بنای مرتفع شهرستان نور محسوب می‌شود که گنبد آن مخروطی و مصالح آن از آجر و روکش گچ و کتیبه‌ای به خط کوفی که دو بار به نام‌های حضرت محمد(ص) و حضرت علی(ع) منقوش شده است.

این پژوهشگر مازندران با اشاره به اینکه بناهای تاریخی شهر بلده به زمان ساسانیان و سلسه شاهان پادوسبانان طبرستان میرسد، افزود: قلعه پولاد در زمان سلسله پادوسبانان طبرستان ساخته شده و تمامی قسمت‌های یک مجموعه حکومت محلی اعم از دروازه و اسطبل و نگهبانی و دیده بانی را دارد که به شهر مشرف بوده است.

وی با بیان اینکه دره پولاد تنگه که چشمه‌های متعدد و درختان انبوه و صخره‌های بسیار بزرگی دارد، یادآور شد: از دیگر جاذبه‌های گردشگری  نور می‌توان به ارتفاعات کوه لاواش و آبشار سواسره با ارتفاع ۱۰۰ متر، عمارت خان بابا خان و مقبره و تکیه تاکر که دارای ثبت ملی است و کیجاپل (پل دختر) و ریکا پل( پل پسر) که در دهستان تتارستاق روستای و لاشید واقع شده، اشاره کرد.

این پژوهشگر مازندارنی از دهستان شیخ فضل الله نوری به عنوان یکی از دهستان های بلده نام برد و افزود: در رابطه با زندگی و زادگاه شیخ فضل الله اختلاف هایی وجود دارد که به نقل از بیشتر منابع وی اهل کجور و نوشهر و مشخصا روستای لاشک بوده اما نقل قول هایی وجود دارد که شیخ فضل الله نوری درس های مقدماتی را در بلده خواند و از این رو دهستانی به اسم ایشان باقیست ولی متاسفانه خانه‌ای در این منطقه نمانده است.

وی در ادامه گفت: از دیگر مشاهیر نور می توان بهنیما یوشیج، اباعبدالله ناتلی، استاد غلامحسین بنان، پیروز مجتهد زاده، علامه محدث نوری، ملا علی نوری، رضا خراط شاعر معروف اشاره کرد؛ غلامحسین بنان از مشاهیر بلده و روستای انگرود بود، اگرچه بنان در تهران به دنیا آمد اما پدر وی که دستی در موسیقی داشت اهل این روستا بوده و خانه پدری این موسیقی دان همچنان باقی است. هرچند خانه بنان فروخته شده و مالک شخصی دارد و بنا به شنیده ها، صاحب ملک برای در اختیار قرار دادن این خانه به میراث فرهنگی موافقت نکرده است.

این پژوهشگر مازندرانی، روستای نج در بخش بلده را ماسوله مازندران دانست و افزود: بافت قدیمی و معماری شبیه به معماری ماسوله گیلان این روستا را به یکی از نقاط زیبای گردشگری تبدیل کرده است که هنوز تحت تاثیر زندگی شهری قرار نگرفته و نوع ساخت خانه‌ها و معماری خاص آن بسیار جذاب و چشم نواز است.

کارشناس گردشگری با اشاره به اینکه گردشگری به عنوان یک صنعت پایدار از نظر منابع ارزی و دیدگاه توسعه پایدار در اقتصاد معیشتی هر منطقه موثر است، اظهارکرد: مازندران با دارا بودن دریا، دشت، جنگل، کوهپایه، کوهستان، آثار طبیعی و باستانی که می‌تواند محل جذب گردشگران زیادی باشد اما متاسفانه با داشتن همه این ویژگی‌ها هنوز نتوانسته به قطب گردشگری تبدیل شود.

وی با بیان اینکه مازندران در تمام فصول سال با آب و هوای بسیار مطلوب تنها استانی است که می‌تواند گردشگرپذیر باشد، تصریح کرد: آماده کردن دیدگاه مردم برای جذب گردشگر در میراث کهن آیین‌ها، موسیقی، افسانه ها، معماری، شیوه زندگی، دامداری، کشاورزی و ایجاد موزه‌های محلی و خانه‌های مشاهر می‌تواند بسیار در جذب گردشگر موثر باشد.

  پژوهشگر مازندرانی یادآور شد: ترسیم نقشه‌های ویژه گردشگری و استفاده از امکانات رسانهای و هماهنگی با تور گردانان برای معرفی بلده و همچنین ساماندهی صنایع دستی، ابزارآلات، غذاهای محلی و ایجاد رستورانهای محلی، تهیه محصولات کشاورزی سالم و ارگانیک و تهیه محصولات دامداری، کشت گیاهان دارویی در منازل مردم و تبدیل خانه‌ها به اقامتگاه‌های بومی در روستاها با صحنه آرایی بومی و جذاب در کنار نگاه به روز به المان شهری می‌تواند بلده را به عنوان قطب گردشگری معرفی کند.
 

قوام الدین بینایی، کارشناس تاریخ در گفت و گو با ایسنا با اشاره به اینکه بخش بلده یکی از قدیمی‌ترین نقاط تاریخی مازندران است، اظهار کرد: بلده از دوران کهن بخش مهم و اساسی شهرستان نور محسوب می‌شد و سابقه‌اش به دوره‌های قبل و پس از اسلام می‌رسد و بسیاری از رجال سیاسی نور به بلده تعلق داشتند.

کارشناس تاریخ با بیان اینکه بخش بلده با حدود ۷۰ پارچه آبادی از دونا در کندوان تا رزن درهراز را در دل خود جای داده است، تصریح کرد: بلده تا شهریور سال ۱۳۲۰ یعنی زمان پهلوی اول از نقاط پرجمعیت طبرستان و مازندران بوده که ازشهریور سال ۱۳۲۰ به بعد روند مهاجرت سرعت پیدا می‌کند و این روند پس از انقلاب با شدت بیشتری همراه بود که مهم ترین علت آن نبودن جاذبه‌های اسکان برای نسل جوان بوده است.

*خبری از خانه‌های دوران کهن در بلده نیست

وی در ادامه گفت: بلده دارای جاذبه های گردشگری فراوان و قلعه‌ها و بناهای تاریخی بوده اما در طول سال ها به دلیل عدم توجه به آثار و سرمایه های ملی خبری از این بناها نیست.

این کارشناس تاریخ با اشاره به اینکه با رسیدگی بیشتر به آثار تاریخی و سرمایه های ملی، رونق اقتصادی منطقه را می‌توان افزایش داد، خاطرنشان کرد: کشورهای همسایه ایران برای جذب توریست و گردشگر با میلیاردها تومان جزیره‌ای مصنوعی ایجاد می‌کنند و این درحالی است که هریک از روستاهای بلده پتانسیلی بکر و جذاب را در خود نهفته دارد اما متاسفانه نادیده گرفته شده است.

بینایی اظهار کرد: نمونه‌های زیادی مانند خانه دکتر صدیقی پدرعلم جامعه شناسی نوین، استاد بنان و غیره که دروضعیت نامطلوب قرارداد و اگراین خانه‌ها خریداری و بازسازی شود از چهار گوشه جهان فقط برای بازدید از منازل این بزرگان خواهند آمد و به اقتصاد منطقه کمک خواهد شد.

*ناتوانی میراث فرهنگی در حفظ آثار تاریخی

این کارشناس تاریخ با اشاره به اینکه اگر اهمیت آثار باستانی در مدارس و دانشگاه ها و روزنامه و فضاهای مجازی بر مردم شناخته شود در حفظ این آثار اهتمام بیشتری خواهد شد، تصریح کرد: سازمان میراث فرهنگی از بدو پیدایش با وجود تلاش های زیادی که انجام داد تاکنون نتوانست رسالت خود را به دلیل کثرت آثارخوب انجام دهد.

وی افزود: به نهادهای دولتی به دلیل نبود بودجه و عزم جدی نباید امید داشت، باید نهادهای مردمی خود وارد عمل شوند و این روند را به صورت خودجوش توسط یک سازمان مردم نهاد پیگیری کنند تا به نتیجه مطلوب برسد.

علی حسن نژاد، کارشناس گردشگری و پژوهشگر فرهنگ مازندران در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به اینکه شهرستان نور یکی از مناطق قدیمی مازندران است، اظهارکرد: اسم قدیمی نور(سُولد ، سُولیده ، سُلده) بوده که در کتاب های قدیمی با نام رستم‌دار به معنی مردمی که شغل ماهیگیری دارند یاد شده و پس از آن در سال ۱۳۳۹ به  سُولده تغییر نام داده است.

وی با بیان اینکه نور از شرق به آمل، از جنوب به تهران، از غرب به نوشهر، از شمال به دریا و از شمال شرق به محمودآباد ختم می‌شود، تصریح کرد: “رستم دار” در زمان قدیم شامل چهار شهر ناتل، بلده، تمیشان و ماهان بود که در جدیدترین کشفیات باستان شناسی آثاری از دوره اشکانیان پیدا شده است.

پژوهشگر فرهنگ مازندارن با بیان اینکه این منطقه در زمانی رویان هم نامیده می شد که شامل سه ناحیه نوشهر، چالوس و نور بود، خاطرنشان کرد: در گذشته مرزهای این منطقه به رودسر گیلان هم می‌رسید و زمانی هم جزء شهرستان آمل بود اما این سال‌ها دارای سه بخش مرکزی، بلده و چمستان و شامل پنج شهر نور، رویان(علمده)، ایزدشهر ، بلده و چمستان است.

حسن نژاد با اشاره به اینکه گردشگری در شهرستان نور شامل دریا ،دشت، جلگه،جنگل است،خاطرنشان کرد: روستا، چشمه، پارک جنگلی نور، ناتل، شاه بالو درآهودشت، سواحل رویان، نور، رستمرود، ایزدشهر، جنگل میانبند ، جنگل روستای سرکاج، خانه نیمایوشیج در یوش، پاک جنگلی و چشمه کشپل، تالاب‌های رستمرود و روستاهای گردشگری بخش بلده و چند شهر دیگر، آبشار آبپری، دریاچه الیمالات در ۸ کیلومتری نور، آبشار سی سنگان در تنگه معروف نهررودبار در ۲۵ کیلومتری ییلاق نور(بلده) که معروف به جاده آب پری و آبشار “حرام اُو” هم از دیگر جاذبه‌های گردشگری نور است.

این کارشناس گردشگری از نقاط گردشگری بلده به قلعه سلطان احمد اشاره کرد و گفت: قلعه سلطان احمد بلده در دامنه کوه قرار دارد که دومین بنای مرتفع شهرستان نور محسوب می‌شود که گنبد آن مخروطی و مصالح آن از آجر و روکش گچ و کتیبه‌ای به خط کوفی که دو بار به نام‌های حضرت محمد(ص) و حضرت علی(ع) منقوش شده است.

این پژوهشگر مازندران با اشاره به اینکه بناهای تاریخی شهر بلده به زمان ساسانیان و سلسه شاهان پادوسبانان طبرستان میرسد، افزود: قلعه پولاد در زمان سلسله پادوسبانان طبرستان ساخته شده و تمامی قسمت‌های یک مجموعه حکومت محلی اعم از دروازه و اسطبل و نگهبانی و دیده بانی را دارد که به شهر مشرف بوده است.

وی با بیان اینکه دره پولاد تنگه که چشمه‌های متعدد و درختان انبوه و صخره‌های بسیار بزرگی دارد، یادآور شد: از دیگر جاذبه‌های گردشگری  نور می‌توان به ارتفاعات کوه لاواش و آبشار سواسره با ارتفاع ۱۰۰ متر، عمارت خان بابا خان و مقبره و تکیه تاکر که دارای ثبت ملی است و کیجاپل (پل دختر) و ریکا پل( پل پسر) که در دهستان تتارستاق روستای و لاشید واقع شده، اشاره کرد.

این پژوهشگر مازندارنی از دهستان شیخ فضل الله نوری به عنوان یکی از دهستان های بلده نام برد و افزود: در رابطه با زندگی و زادگاه شیخ فضل الله اختلاف هایی وجود دارد که به نقل از بیشتر منابع وی اهل کجور و نوشهر و مشخصا روستای لاشک بوده اما نقل قول هایی وجود دارد که شیخ فضل الله نوری درس های مقدماتی را در بلده خواند و از این رو دهستانی به اسم ایشان باقیست ولی متاسفانه خانه‌ای در این منطقه نمانده است.

وی در ادامه گفت: از دیگر مشاهیر نور می توان بهنیما یوشیج، اباعبدالله ناتلی، استاد غلامحسین بنان، پیروز مجتهد زاده، علامه محدث نوری، ملا علی نوری، رضا خراط شاعر معروف اشاره کرد؛ غلامحسین بنان از مشاهیر بلده و روستای انگرود بود، اگرچه بنان در تهران به دنیا آمد اما پدر وی که دستی در موسیقی داشت اهل این روستا بوده و خانه پدری این موسیقی دان همچنان باقی است. هرچند خانه بنان فروخته شده و مالک شخصی دارد و بنا به شنیده ها، صاحب ملک برای در اختیار قرار دادن این خانه به میراث فرهنگی موافقت نکرده است.

این پژوهشگر مازندرانی، روستای نج در بخش بلده را ماسوله مازندران دانست و افزود: بافت قدیمی و معماری شبیه به معماری ماسوله گیلان این روستا را به یکی از نقاط زیبای گردشگری تبدیل کرده است که هنوز تحت تاثیر زندگی شهری قرار نگرفته و نوع ساخت خانه‌ها و معماری خاص آن بسیار جذاب و چشم نواز است.

کارشناس گردشگری با اشاره به اینکه گردشگری به عنوان یک صنعت پایدار از نظر منابع ارزی و دیدگاه توسعه پایدار در اقتصاد معیشتی هر منطقه موثر است، اظهارکرد: مازندران با دارا بودن دریا، دشت، جنگل، کوهپایه، کوهستان، آثار طبیعی و باستانی که می‌تواند محل جذب گردشگران زیادی باشد اما متاسفانه با داشتن همه این ویژگی‌ها هنوز نتوانسته به قطب گردشگری تبدیل شود.

وی با بیان اینکه مازندران در تمام فصول سال با آب و هوای بسیار مطلوب تنها استانی است که می‌تواند گردشگرپذیر باشد، تصریح کرد: آماده کردن دیدگاه مردم برای جذب گردشگر در میراث کهن آیین‌ها، موسیقی، افسانه ها، معماری، شیوه زندگی، دامداری، کشاورزی و ایجاد موزه‌های محلی و خانه‌های مشاهر می‌تواند بسیار در جذب گردشگر موثر باشد.

  پژوهشگر مازندرانی یادآور شد: ترسیم نقشه‌های ویژه گردشگری و استفاده از امکانات رسانهای و هماهنگی با تور گردانان برای معرفی بلده و همچنین ساماندهی صنایع دستی، ابزارآلات، غذاهای محلی و ایجاد رستورانهای محلی، تهیه محصولات کشاورزی سالم و ارگانیک و تهیه محصولات دامداری، کشت گیاهان دارویی در منازل مردم و تبدیل خانه‌ها به اقامتگاه‌های بومی در روستاها با صحنه آرایی بومی و جذاب در کنار نگاه به روز به المان شهری می‌تواند بلده را به عنوان قطب گردشگری معرفی کند.