پایگاه خبری چهاردانگه
بخش چهاردانگه شهرستان ساري

معرفي محمد هادی مازندرانی + كتاب شرح فروع الکافی

مرحوم محمّد هادی مازندرانی معروف به آقا هادی فرزند مرحوم ملاّ صالح مازندرانی است، که پدر و مادر وی هر دو از دانشمندان شيعه بوده‌اند.

0

 

آقا محمد هادی مازندرانی فرزند ملا محمد صالح مازندرانی است که پدرش اهل روستای تیلک چهاردانگه می باشد و مادرش آمنه بیگم دختر علامه محمد تقی مجلسی است.

 

تاریخ ولادتش مشخص نیست. محمد هادی مازندرانی قرآن را ترجمه نمود. شأن نزول ، بد و نیک و استخاره به آیات قرآنیه از جمله کارهای اوست. به همین دلیل به او لقب مترجم داده بودند.

 

محمد هادی مازندرانی دارای تألیفات زیادی است از آن جمله: حاشیه تفسیر بیضاوی ، انوارالبلاغه ، ترجمه صحیفه سجادیه ، شرح صحیفه سجادیه و …

 

او علاوه بر اینکه از علمای بنام عصر خود بود ودر این زمینه دارای تألیفات زیادی است.خط شکسته ونستعلیق رابسیار خوب می نوشت ویکی از خطاطان معروف عصر خود نیز است.

 

آقا محمد هادی مازندرانی در سال 1134 ه ق دار فانی را وداع گفت و پیکر مطهرش در بقعه علامه مجلسی در اصفهان به خاک سپرده شد.

 

از فرزندان ملا هادی مازندرانی آقا مهدی مازندرانی از همه معروف تر است و دارای تألیفات فراوانی می باشد.

 

نويسنده: حامد خليلي ازني

 

محمدهادی مازندرانی و شرح فروع الکافی

مرحوم محمّد هادی مازندرانی معروف به آقا هادی فرزند مرحوم ملاّ صالح مازندرانی است، که پدر و مادر وی هر دو از دانشمندان شيعه بوده‌اند.

 

پدرش، شارح اصول و روضۀ کافی و مؤلّف آثار ارزشمند ديگری است و مادرش مرحومه آمنه بيگم دختر شيخ محمّد تقی مجلسی مؤلّف روضة المتّقين، و خواهر علاّمه محمّد باقر مجلسی است.

 

داستان زيبا و شنيدنیِ شب ازدواج پدر و مادرِ محمدهادی مازندرانی آشکارا به تبحّر علمی آن دو دانشمند اشاره دارد. ملا صالح مازندرانی از خانواده‌ای بسيار فقير بوده و از مازندران به اصفهان رفته است، آن هنگام که استادش مرحوم شيخ محمد تقی مجلسی پيشرفت درسی او را می‌بيند شخصاً برای ازدواج او اقدام نموده و دختر عالمه و مجتهده‌اش را به عقد او درآورد. زمانی که ملاصالح به حجلۀ عروسی می‌رود به گوشه‌ای رفته به مطالعه می‌پردازد و حلّ مسأله‌ای ساعتها وقت وی را می‌گيرد و اين مطالعه تا صبح به طول می‌انجامد. به ناچار بی آنکه پاسخی برای آن مسأله یابد مطالعه را رها کرده جهت تدريس رهسپار می‌شود. همسر وی آمنه بيگم سراغ نوشته‌های او رفته و پاسخ مسأله را مشروحاً می‌نويسد. آنگاه گه ملا صالح به خانه باز می‌گردد متوجه مسأله حلّ شده می‌شود، و به شکرانۀ چنين همسر دانشمندی که روزی او شده است تا سه شب به عبادت می‌پردازد.

 

خداوند به اين دو بزرگوار شش فرزند پسر و يک فرزند دختر داده است، پسران وی همه اهل علم و قلم بوده‌اند.

 

al-kafi

 

مرحوم محمّد هادی مازندرانی فقيهی وارسته بوده است. در شرح حال وی تعبيرهايی همچون «فقيه الزمان» و «مجتهد الزمان» آمده است، شرح فروع کافی وی بهترين دليل اين مدعاست. او در رشته‌های ديگر علوم مانند ادبيات، معانی بيان، تفسير و اصول نيز تبحّر داشته و آثاری از وی در اين زمينه‌ها بجا مانده که در مقدمۀ شرح کافی وی که حجت الإسلام محمودی آن را تصحیح نموده است. از محمد هادی مازندرانی ترجمه آثار گوناگون از جمله قرآن مجيد و صحيفه سجّاديه نیز به یادگار مانده است.

 

از تاريخ ولادت او اطلاع چندانی در دست نیست، اما تاريخ وفات او سال 1134 هجری قمری است. پیکر وی در مقبرۀ خاندان مجلسی که کنار مسجد جامع اصفهان است به خاک سپرده شد.

 

از آنجا که فروع کافی بر اساس ابواب فقهی تنظيم شده است، شرح آن نيز متأثر از کتابهای فقهی است، ملا هادی در اين شرح تحت تأثير فقهای گذشته به ويژه علامه حلی است و در واقع روش آن فقيه نامدار را پيش گرفته است. در طرح هر مسأله‌ای ابتدا اقوال و سپس ادلّۀ آنها را ذکر کرده و سپس آنچه را اختيار خود او است آورده است. از کتابهای علاّمۀ حلّی مخصوصاً منتهی المطلب و نهاية الأحکام فراوان استفاده شده و غالباً نيز از آنها نام برده است. در مرحلۀ بعد از کتابهای شهيد اول مخصوصاً ذکری و دروس تأثير پذيرفته و از آنها نقل قولهای فراوان داشته است. پس از پرداختن به جنبه‌های فقهی احاديث، يا ذکر جمله يا کلمه‌ای از حديث آن را شرح داده است. وی در اين بخش تحت تأثير پدر خود مرحوم ملاّ صالح است و غالباً با نوشتن «قال والدی» و يا «قال طاب ثراه» به شرح حديث پرداخته است.

 

مصحح محترم در کتاب شرح فروع الکافی از شش نسخه استفاده جسته که برخی از آنها تنها شامل پاره‌ای از بخشهای کتاب است. از جمله این نسخه‌ها، نسخه‌ای است به خطّ مؤلف که بسيار زيبا نوشته شده است. ديگر نسخه‌ها نيز دارای خطوط نسبتاً خوبی است. آنچه از این اثر به دست آمده است تنها شرح بخشهايی از فروع کافی است که عبارت است از کتابهای طهارت، جنائز، صلات، زکات، صوم و حجّ و زيارت، که شرح ساير کتابها به دست ما نرسيده است.

 

همچنين مصحّح محترم نصّ احاديث و سخنان ديگر را بر مصادر و منابع اصلی عرضه نموده و موارد اختلافی را در پاورقی تذکر داده است. در رابطه با احاديثی که غير از متن کافی است اگر خودِ شارح مصدر آن را ذکر کرده ابتدا آن را در پاورقی آورده‌ است و سپس مصادر ديگری نيز برای آن ذکر شده است. در صورت عدم ذکر مصدری از سوی مؤلّف برای روایت، مصحح گرامی از کتب حديث مصدر آن را استخراج کرده است.

 

همچنين اسامی اعلام و بزرگان وارده در اين کتاب به صورت صحيح آوانگاری شده و در پاورقیها شرح حال مختصری برای آنها آمد است،. البتّه در مواردی که نامی مکرر آمده است تنها در نخستین مورد شرح حال کوتاه وی ذکر شده است.

 

تصحیح این اثر از سال 1385 آغاز و در پائيز سال 1387 بخش نهایی آن به اتمام رسیده است.

 

برگرفته از گفتگوی حجت الاسلام و المسلمين محمد جواد محمودی مصحح شرح فروع الكافی

 

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.