مرکز بازیافت مناسبی برای مواد پلاستیکی در مازندران وجود ندارد

به گزارش پایگاه خبری چهاردانگه، به نقل از ایسنا، طی دهه گذشته استفاده از آب‌های آشامیدنی بسته‌بندی شده در بطری‌های پلاستیکی در استان مازندران با افزایش بسیار زیادی رو به رو شده است؛ مطالعات و پژوهش‌های مختلفی در سراسر جهان نشان دهنده مضر بودن مصرف مواد غذایی و آشامیدنی در بطری‌های پلاستیکی  بوده و اثرات زیانبار این مواد بر بدن انسان به اثبات رسیده است؛ از سوی دیگر مصرف محصولات پلاستیکی به دلیل ساختار مقاوم در برابر تجزیه آن‌ها برای محیط زیست بسیار زیان بار بوده و آلودگی‌های شدید زیست محیطی در پی دارد .

اسماعیل خاتمی مقدم،  رئیس انجمن صنایع غذایی و دارویی مازندران در گفت وگو با ایسنا، با بیان این که ظرف‌های پلاستیکی تنها برای آب مورد استفاده قرار نگرفته و  تقریبا بالای 90 درصد از صنایع غذایی ما در پوشش و لفاف و بسته‌بندی پلاستیکی استفاده می‌شود، خاطرنشان کرد: میزان مصرف بطری‌های آب و پلاستیک  از طریق صنایع پتروشیمی و انجمن پلاستیک ایران قابل مشخص شدن است اما بنا به شواهد، حجم نایلونی که خارج از صنعت مورد استفاده قرار می‌گیرد در نظام توزیع و مصرف شاید کمتر از پلاستیک‌های مورد استفاده در صنعت نباشد.

* نبود یک مرکز مناسب بازیافت مواد پلاستیکی در مازندران

رئیس انجمن صنایع غذایی و دارویی مازندران به دو رویکرد کوتاه مدت و درازمدت  در خصوص مواجهه با حجم عظیم مواد پلاستیکی مورد استفاده در صنعت غذایی اشاره کرد و گفت: رویکرد کوتاه مدت همان بازیافت است و مدیریت بازیافت در کشور و نیز پسماند به مراتب باید نسبت به گذشته تقویت شده تا همه این مواد وارد محیط زیست نشود.

خاتمی مقدم با با ابراز تاسف از این که در استان مازندران یک مرکز بازیافت قابل قبول مواد پلاستیکی بعد از فرآیند عرضه وجود ندارد، تاکید کرد: تا پیش از فرآیند عرضه، تحت عنوان ضایعات این فرآیند وجود دارد، اما زمانی که کالاها از مراکز تولیدی خارج شده و  وارد عرصه توزیع و مصرف نهایی و در نهایت به زباله مبدل می‌گردند مشکل وجود دارد.

وی با بیان این که در استان مازندران آمار دقیقی از میزان تولید پلاستیک وجود ندارد، تصریح کرد: سالیانه سه میلیون تن تولید صنایع غذایی استان از بسته بندی و ترکیب پوشش پلاستیکی استفاده می‌کنند.

این مسئول با اشاره به این که 70 تا 80 درصد تولید مواد پلاستیکی استان از مازندران خارج می‌شود، تاکید کرد: ضایعات پلاستیکی که توسط صنعت شکل می‌گیرد، همه روانه محیط زیست نشده و بخشی از  آن به شکل بازیافت قابل بهره‌برداری است.

خاتمی مقدم اضافه کرد: مشکل اصلی در ترکیبات پلاستیکی آن چیزی است که تحت عنوان زباله روانه محیط زیست می‌شود که این زباله‌ها در صورت بازیافت به محیط زیست صدمه نمی‌زنند.

*جایگزینی بسته‌بندی‌های تجدیدپذیر

وی به بیان راهکار درازمدت در این خصوص پرداخت و گفت: جایگزینی بسته‌بندی‌های تجدیدپذیر یا زیست تخریب‌پذیر به جای مواد و لوازم پلاستیکی یکی از راهکارهای جلوگیری از تخریب محیط زیست است.

وی افزود: کالاهایی که زیست تخریب‌پذیر بالایی دارند و در محیط زیست زود از بین می‌روند به همان نسبت گران‌تر تمام می‌شود.

رئیس انجمن صنایع غذایی و دارویی مازندران اظهار کرد: کشوری که به مرحله بازیافت زباله خود نرسیده، قطعا به آن مرحله و فرهنگ نیز نرسیده است که بخواهد بسته بندی‌های گران قیمت را جایگزین بسته بندی فعلی کند.

خاتمی مقدم در ادامه به این پرسش که آیا مردم حاضرند برای این که به محیط زیست صدمه کمتری وارد شود از ظروف گران‌تر استفاده کنند گفت: یک بُعد این موضوع به طور قطع بحث اقتصادی، توان مردم و جامعه و بعد دیگر فرهنگ جامعه است که متاسفانه در هر دو مورد مشکل وجود دارد.

وی ادامه داد: امروز در دنیا از زباله تحت عنوان طلای سیاه و کثیف یاد شده و نسبت به 10 سال قبل جمع‌آوری ضایعات و بهینه کردن آن بسیار توسعه یافته است.

خاتمی مقدم با تاکید بر به کارگیری الگوی سایر کشورها در صدمه کمتر به محیط زیست بیان کرد: در سازمان واحدهای تولیدی انجمن غذا،  اهدا نایلون‌های تبلیغاتی را به بازار به کمتر از 10 درصد گذشته رسانده‌ایم؛ هم‌چنین به همه پرسنل کیسه پارچه‌ای داده شده و نیز بخش بزرگی از بودجه تبلیغاتی را برای کیسه‌های پارچه‌ای گذاشته‌ایم.

*جایگزینی کیسه‌های پارچه‌ای به جای نایلون در نانوایی‌ها

وی با بیان این که در حال حاضر توافقی را با یکی از انجمن‌های زیست محیطی استان انجام دادیم که به صورت پایلوت در شهر آمل در حال انجام است، افزود: این انجمن عامل توزیع و فروش کیسه‌های پارچه‌ای در سطح شهر است و با پشتوانه مالی انجمن غذایی استان کار می‌کند.

خاتمی‌مقدم تصریح کرد: در این توافق، انجمن‌های زیست محیطی کیسه‌های پارچه‌ای را به جای نایلون به نانوایی‌ها اهدا می‌کنند که موجب درآمدزایی برای نانوایی‌ها  و انجمن زیست محیطی است.   

رئیس انجمن صنایع غذایی و دارویی مازندران با تاکید بر این که کارهای فرهنگی برای کاهش نایلون باید انجام شود، خاطرنشان کرد: البته مقدار نایلونی که وجود دارد باید بازیافت شود و بخش مهمی از این کار برعهده شهرداری‌ها برای ایجاد ساختار است.

*90 واحد فعال تولید آب معدنی در مازندران وجود دارد

سیدرضا حجازیان کارشناس مسئول اداره کل استاندارد مازندران و استاد دانشگاه کشاورزی ساری نیز در گفت و گو با ایسنا، اظهار کرد: دسترسی همه به آب شرب وجود نداشته و واحدهای تولیدی نیز طی 6 سال گذشته رشد بیشتری داشته‌اند؛ استان مازندران نیز در این زمینه جزو استان‌های پیشرو است.

وی با بیان این که در مازندران پنج برند ساخت آب معدنی وجود دارد اما سهم عمده‌ای از مصرف مازندران توسط آب‌های معدنی و آب‌های بسته بندی شده استان‌های دیگر پوشش داده می‌شود، افزود: بسیاری از شرکت‌ها از سایر استان‌ها در مازندران فعالیت دارند که آب‌های معدنی توزیع می‌کنند، به همین دلیل آمار دقیقی از میزان مصرف در مازندران وجود ندارد.

کارشناس مسئول اداره کل استاندارد مازندران و استاد دانشگاه کشاورزی ساری گفت: در حال حاضر 145 واحد آب معدنی آشامیدنی بسته‌بندی در کشور به مرز تولید رسیدند اما در این سال‌ها چیزی حدود 50 واحد تعطیل  و 90 واحد فعال وجود دارد.

حجازیان با بیان این که  بین 5 تا 7 میلیون دلار در سه سال 90 تا 93 میزان صادرات آب معدنی به خارج از کشور بوده است، تصریح کرد: در کشور ما به طور متوسط یک میلیارد لیتر تولید آب‌های بسته بندی صورت می‌گیرد، با توجه به این که برآورد سرانه میزان مصرف آب معدنی کشور 15 لیتر در سال برای هر ایرانی بوده که این میزان در فواصل و فصل‌های مختلف تا 10 لیتر هم کاهش یافته است و در این میان مصرف سرانه استانی مشخص نیست.

وی در خصوص آلودگی ظروف پلاستیکی برای محیط زیست و این که تا چه حد استفاده از این‌ها توصیه می‌شود، گفت: برخلاف نظر بسیاری، موافق جلوگیری از استفاده از بطری‌های آب معدنی نیستم، به این دلیل که نباید صورت مسئله را پاک کرد.

کارشناس مسئول اداره کل استاندارد مازندران و استاد دانشگاه کشاورزی ساری اضافه کرد: این محصول یک فرآورده استراتژیک و پرمخاطب به ویژه در بسیاری از مناطقی که به آب شرب قابل اعتماد دسترسی وجود ندارد است.

حجازیان مشکل اصلی را اشتباه بودن مدیریت مصرف عنوان کرد و یادآور شد: سامانه و یا یک سازماندهی برای بازیافت و یا استفاده بهینه از بسته‌های پت وجود ندارد.

کارشناس مسئول اداره کل استاندارد مازندران و استاد دانشگاه کشاورزی ساری با بیان این که اگر فرهنگ تفکیک از مبدا و جداسازی وجود داشته باشد؛ می‌توان با بازیافت مواد متعددی از ضایعات آن تولید کرد.

*مصرف ظروف پلاستیکی رنگی خطرناک است

رضا اسماعیل‌زاده کناری، استاد گروه علوم و صنایع غذایی دانشگاه کشاورزی ساری و رئیس کارگروه صنایع غذایی و صنایع تبدیلی اتاق فکر استان مازندران نیز در این رابطه به ایسنا گفت: متاسفانه مصرف ظروف یک بار مصرف و پلاستیکی با توجه به این که جزو منابع تجدیدناپذیر هستند در کشور ما در حال افزایش است.

وی با اشاره به این که مصرف کنندگان  برای راحتی خود ظروف پلاستیکی را در خارج از منزل استفاده می‌کنند، افزود: از جمله مضرات ظروف پلاستیکی امکان مهاجرت ترکیبات سمی ساختار این ظروف به مواد غذایی تحت شرایطی مانند قرار گرفتن در مجاورت نور و گرما است.

اسماعیل‌زاده اضافه کرد: از سوی دیگر رنگ‌‌هایی که در طرح‌های مختلف در این ظروف یک بار مصرف مورد استفاده قرار می‌گیرد رنگ مصنوعی است و زمانی که غذای داغ و یا چای داغ درون این ظروف قرار داده می‌شود، احتمال انتقال لایه‌های رنگ به داخل مواد غذایی وجود دارد.

*انجماد و فریز موجب انتقال ترکیبات سمی ظروف پلی اتیلن به داخل مواد غذایی

وی بیان کرد: بسیاری از افراد از ظروف پلی اتیلن در شرایط سرد و فریز  استفاده می‌کنند که شرایط انجماد، انتقال ترکیبات سمی را از ظروف پلی اتیلن به داخل مواد غذایی  نسبت به حرارت و نور خورشید تسریع می‌بخشد.

استاد گروه علوم و صنایع غذایی دانشگاه کشاورزی ساری با بیان این‌که در دنیا  به جای ظروف پلاستیکی از ظروفی با پایه طبیعی و سلولزی و یا نشاسته‌ای استفاده می‌شود، افزود: این ظروف علاوه بر حفظ ساختار طبیعی از بعد محیط زیستی هم کاملا تجدیدپذیر بوده و هیچ گونه آسیبی به محیط زیست و منابع طبیعی وارد نمی‌کند.