چهاردانگه يكي از مهمترين زيستگاههاي مرال در مازندران

یک روستایی مازندرانی در این باره گفت: هر ساله هنگام پاییز، شکارچیان و دلالان به مناطق ییلاقی می‌آیند تا شاخ گوزن بخرند و بهایی که پرداخت می‌کنند، بسیار ناچیز است.

محمد بسطامی افزود: در این فصل برخی شکارچیان با تقلید صدای گوزن نر از طریق ضبط صوت و با استفاده از لوله شیشه‌ای چراغ‌های نفتی و دمیدن در آن، صدایی شبیه آوای گوزن تولید می‌کنند و در پی شکار گوزن هستند.

معاون فنی اداره حفاظت محیط‌زیست مازندران نیز در این باره اظهار کرد: مرال یا گوزن قرمز که به آن گاو کوهی نیز می‌گویند، بزرگ‌ترین پستاندار علفخوار کشور و از گونه‌های جانوری حمایت شده است که پراکنش آن در کشور محدود به استان‌های شمالی بویژه استان مازندران و بخش‌هایی از جنگل‌های جنوبی استان سمنان و شرق استان خراسان شمالی است.

سید داریوش مقدس افزود: مرال‌ها هر ساله بسته به شرایط اقلیمی از اواسط شهریور که به مرحله گاو بانگی یا مستی مرال‌ها معروف است از زیستگاه‌های انبوه جنگلی خارج می‌شوند و در عرصه‌ها و فضاهای باز داخل جنگل تجمع یافته و تشکیل گله‌های جنسی می‌دهند.

وی افزود: معمولاً یک مرال نرِ هدایت گله را بر عهده می‌گیرد و این مرحله از دوران زیستی مرال که حدود یک ماه طول می‌کشد با بروز بانگ یا نعره از سوی مرال نر همراه است که برای حفاظت از گله و دور کردن گوزن‌های نر رقیب از خود بروز می‌دهد و طول دوران آبستنی مرال حدود هشت ماه و نیم بوده و اواخر فصل بهار گوساله‌ها به‌دنیا می‌آیند.

مقدس بیان کرد: منطقه حفاظت شده البرز مرکزی شمالی، پناهگاه حیات وحش دودانگه و چهاردانگه کیاسر و نواحی جنگلی هزارجریب نکا و بهشهر مهم‌ترین زیستگاه‌های مرال در استان مازندران به‌شمار می‌روند.

وی از مرال به عنوان نماد تنوع زیستی استان مازندران و جنگل‌های هیرکانی شمال یاد کرد و گفت: در ایام گاوبانکی به دلیل نداشتن پوشش مراتع، شکارچیان از این فرصت استفاده کرده و با تقلید صدا به شکار این گوزن می‌پردازند، از این رو محیط‌بانان محیط زیست استان در جاهایی که این حیوان اقدام به جفت‌گیری می‌کند چادر زده و در مدت نزدیک دو ماه از این مناطق حفاظت می‌کنند.

وی افزود: این گوزن‌ها در این ایام بسیار آسیب‌پذیر بوده و به دلیل ایجاد سرو صدای زیاد پیدا کردن و شکار آنها برای شکارچیان آسان است. وی در خصوص فروش شاخ این گوزن‌ها گفت: این مرال‌ها به خاطر شاخ شکار نمی‌شوند بلکه برای گوشتشان شکار می‌شوند و شاخ گوزن‌ها در طول رشد آنها به دلیل افتادن نیاز به شکار ندارد چون بر خــلاف گاو سانان این گونه‌ها شاخ‌اندازی دارند.

مقدس گفت: به همین منظور نزدیک به 20 چادر محیط‌بان و به مدت 2 ماه در زیستگاه‌های مرال می‌مانند تا در مدت جفت‌گیری این گونه از شکار جلوگیری شود.

وی تعداد این گونه را طبق آخرین سرشماری زیر هزار راس برشمرد و در خصوص جلوگیری از انقراض مرال جنگل‌های هیرکانی افزود: برای حفظ این گونه تمام دوست‌داران طبیعت باید تلاش کنند تا از شکار این گونه خودداری شود و علاقه‌مندان طبیعت بدانند که شکار این حیوان باعث می‌شود در مدت زمان کمتری منقرض ‌شود.

وی تصریح کرد: این‌گونه در مرکز حفاظت شده سمسکنده تکثیر می‌شود، اما گونه پرورشی آن کیفیت وحشی را نداشته و به محض آزادسازی در طبیعت براحتی شکار می‌شوند و بسیاری از شکارچیان نمی‌دانند که در صورت شکار این حیوان با انقراض این گونه روبه‌رو هستیم.

وی عامل دیگر در کاهش نسل مرال را طرح‌های جنگلداری که مستقیما زیستگاه‌های این‌گونه را تهدید می‌کند و ساخت و ساز جاده که دسترسی به زیستگاه این‌گونه را راحت‌تر کرده است، دانست.